فقه الاجتماع انسجام دهنده همه فقه های اجتماعی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام موسوی، مقرر نظریه استاد احمد مبلغی، عصر پنج شنبه در هتل پاسداران در نشست اندیشه فقه حکومتی با بیان این که این نظریه یکی از بخش های نظریات ایشان در حوزه فقه و به عبارت دیگر کلان نظریه ایشان است، گفت: ایشان در طول بیست سال تحقیق و تدریس به ابعاد مختلف در حوزه فقه پرداخته اند.

وی با بیان این که یکی از مهم ترین نظریات ایشان نظریه «فقه الاجتماع» ایشان است که از یک تعریف شروع می شود که نباید با دیگر اصطلاحات خلط شود، تصریح کرد: به نظر ایشان فقه اجتماعی دو معنای رویکرد فقهی جدید در مقابل رویکرد فردی به فقه؛ یعنی فقه اجتماعی و روش و رویکرد اجتماعی به فقه و فقه اجتماعی ناظر به پرداخت فقهی به موضوع اجتماعی دارد.

مقرر نظریه استاد مبلغی با بیان این که کنش های فردی و اجتماعی معطوف به کنش ها و واکنش های دیگران است، خاطر نشان کرد: موضوعات اجتماعی را ذیل کنش های اجتماعی دسته بندی می کنند.

حجت الاسلام موسوی با بیان این که موضوعات اجتماعی را به دو گونه یعنی از جهتی که اجتماعی اند و دیگر از جهتی که اجتماعی اند و حیث خاصی همچون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دارند می توان ارزیابی کرد، افزود: موضوعات از جهتی که کنش اجتماعی دارد فقه الاجتماع و از جهتی که حیثیت خاصی دارند فقه اجتماعی نامیده می شوند.

وی با بیان این که امروزه آنچه در علم مدرن مطرح است این است که ما اصطلاحی به اسم علوم اجتماعی داریم، اظهار کرد: فقه اجتماعی به احکام عام زندگی اجتماعی می پردازد و در بسیاری از ابواب فقه ما، شأن و منزلت مطرح است اما هیچ جای خاصی به بحث طبقه و ساختار اجتماعی که در فقه اجتماعی تأثیرگذار  می باشد مفصل پرداخته نشده است.

مقرر نظریه استاد مبلغی با اشاره به نسبت فلسفه با سایر علوم خاطر نشان کرد: فلسفه به وجود می پردازد از آن جهت که وجوداست اما سایر علوم به وجود با حیثیت های خاصی می پردازد همانطور که فقه الاجتماع با سایر شاخه های اجتماعی چنین نسبتی دارد و به عبارت بهتر فقه الاجتماع مادر قوام بخش و انسجام دهنده همه فقه های اجتماعی است.

حجت الاسلام موسوی با بیان این که تا حیات اجتماعی و ابعاد آن به درستی تحلیل نشود، سایر عرصه های اجتماعی نمی تواند سامان پیدا کند، گفت: امروزه فقه اقتصادی، پزشکی، رسانه و امثال آن مستقل است  و ایشان در نظریه خود قائل اند که فقه اجتماعی چنین نقشی دارند تا جامعه را به درستی بشناسیم و روابط آن را تحلیل کنیم، آنگاه می بایست به اصول موجود پرداخت و آن را به تناسب تکمیل کنیم چراکه اگر فقه های اجتماعی مستقل شکل بگیرد، موجب تعارض هایی می شود.

وی با بیان این که در حوزه روش شناسی دوکار و رسالت مهم یعنی فراهم کردن ابزارهایی برای فهم درست واقع و تحول گرایی در عرصه جامعه و ابزارهای کشف حکم الله متناسب با جامعه را باید داشت.

مقرر نظریه استاد مبلغی با بیان این که تلاش علمی در چهار مرحله واقع می شود، به این چهار مرحله یعنی موضوع شناسی، ارائه نظریه اجتماعی دین و بررسی نسبت موضوعات اجتماعی با فعل خداوند و اهداف آن، ارائه نظریه فقهی پیرامون مسائل فقه الاجتماع و استنباط احکام بنایی فقه الاجتماع را مورد تحلیل و بررسی قرار داد.

حجت الاسلام موسوی ادامه داد: فقه حکومتی تغذیه کننده از فقه الاجتماع است یعنی فقه حکومتی را اگر به معنای احکام ناظر به حکومت بدانیم نه رویکرد حکومتی به فقه، در عرض فقه سیاسی و دیگر حیثیت های فقهی قرار می گیرد./864/پ۲۰۲/ب۱