کارکرد چهارگانه فرهنگ انتظار در تمدن سازی اسلامی

حجت الاسلام سید ناصر موسوی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان این که تمدن، برآیند فرهنگ و آن متاثر از یک تفکر اساسی و اندیشه کلی است که رویکرد ما به جهان و انسان را تبیین می کند، گفت: تمدن بدون فرهنگ حاصل نمی شود ولی امکان دارد پس از ایجاد تمدن ضعیف یا نابود شود که در این صورت پایه های تمدن سست شده و فرو خواهد ریخت؛ رابطه فرهنگ و تفکر نیز چنین است.

نقش مستقیم و غیر مستقیم انتظار در تمدن سازی اسلامی

پژوهشگر حوزه علمیه قم به تبیین نقش مستقیم انتظار در تمدن سازی اسلامی پرداخت و اظهار داشت: انتظار به مثابه چشم انداز و رویکرد کلان در تمدن سازی است و مانند ستاره راهنما مسیر حرکت کلان جهان اسلام به سوی تمدن نوین را مشخص می کند.

وی به نقش غیرمستقیم انتظار در تمدن سازی اسلامی اشاره کرد و عنوان داشت: انتظار به صورت غیر مستقیم کارکردهای اجتماعی تمدن را تقویت می کند.

کارکردهای فرهنگ انتظار در تمدن سازی اسلامی

حجت الاسلام موسوی نقش انتظار در تمدن سازی را در بخش «لایه فرهنگی» مورد بررسی قرار داد و با بیان این که نخستین کارکرد در این زمینه ایجاد امید است، ابراز داشت: اگر انتظار را در شبکه آموزه های دینی بویژه مهدوی در نظر بگیریم، امید و به تبع آن تلاش و جهاد و قیام در جهت رسیدن به جامعه موعود  و تمدن اسلامی ایجاد خواهد شد؛ امید نباید از بین برود یا تبدیل به یأس شود و باید دانست که انتظار از امید پاسداری می کند.

این پژوهشگر حوزوی با اشاره به این که «تبیین مسیر» دومین کارکرد فرهنگ انتظار در زمینه تمدن سازی اسلامی است، بیان کرد: انتظار عاملی است که همواره موقعیت کلی ما با جامعه عصر ظهور و تمدن نوین اسلامی را بررسی و میزان صحت جهت گیری را می سنجد، بنابراین ضمن تبیین مسیر صحیح، انحراف از آن را مشخص می کند.

وی سومین کارکرد فرهنگ انتظار در زمینه تمدن سازی اسلامی را همه جانبه نگری(بینش تمدنی) توصیف کرد و بیان داشت: تمدن بصورت یک کل و یک سیستم است و انتظارحرکت کلی را رصد می کند، بر این اساس جامعه منتظر در حرکت به سوی تمدن اسلامی نگاهی همه جانبه دارد و همه بخشها، واحدها، اقوام، ملل، کشورها، نهادها سهمی مناسب و متناسب با خود ایفا می کنند.

حجت الاسلام موسوی تأکید کرد: انتظار شبیه مربی است که هر لحظه تیم خود را رصد می کند و با تغییر حرکت و بکارگیری تاکتیک درصدد پیشبرد اهدافش می باشد.

استاد حوزه علمیه قم از مسؤولیت پذیری به عنوان چهارمین کارکرد فرهنگ انتظار در عرصه تمدن سازی اسلامی یادکرد و گفت: هم انسان منتظر و هم جامعه منتظر در برابر جامعه و مسیر حرکت کلان آن به سوی تمدن، حساس بوده و در برابر تغیرات و انحرافات حساس هستند و اندیشه تمدنی بر مبنای آموزه های اسلامی می آموزد که همه در برابر جامعه اسلامی مسؤول اند؛ این احساس مسئولیت در کنار امید و در راستای زمینه سازی برای ایجاد تمدن نوین اسلامی جهاد و نشاط ایجاد می کند.

وی اضافه کرد: تقویت امید جامعه از طریق تولید علم، توسعه امنیت، رفاه اقتصادی، تقویت پویایی جامعه از طریق مراجعه مستمر به نیازهای جامعه و تلاش در جهت رفع نیاز و حل معضل و تقویت انسجام و همبستگی جامعه در راستای هم افزایی، نشاط و سرعت پیشرفت از کارکردهای دیگر فرهنگ انتظار در زمینه تمدن سازی اسلامی است.

حجت الاسلام موسوی با تأکید بر این که انتظار فعال مثبت به معنای زمینه سازی برای حرکت به سوی تمدن سازی از طریق انباشت تجربه زیست اجتماعی و تلاش در جهت تشکیل امت اسلامی است، مطرح کرد: انتظار برگرفته از اندیشه اسلامی است و در لایه فرهنگی و نظام اجتماعی تمدن نوین اسلامی تاثیر مهمی دارد./841/ت۳۰۲/س