رشد و تکامل انسان در گرو تمدنسازی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجتالاسلام اسماعیل فخریان، پیش از ظهر امروز در نشستی با عنوان «شاخصهای ایجاد تمدن اسلامی از دیدگاه رهبری» که در دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، گفت: از منظر دین وعقلانیت، انسان موجودی دارای ظرفیتهای نامتناهی و بیشمار است که این ظرفیتها میتواند در دنیا به فعلیت برسد، یعنی برای انسان محدودیتی در مسیر تکامل وجود ندارد، چون رشد در گرو عمل و جایگاه عمل در دنیا است.
وی با بیان اینکه رشد حداکثری کمی و کیفی انسانها برای خالق آنها بسیار مهم است، افزود: خداوند نگاه حداکثری به رشد انسانها دارد، یعنی اکثر انسانها باید رشد کنند و علاوه بر آن، رشد حداکثری کیفی نیز داشته باشند؛ برای تامین این هدف، طبق روایتی از امام صادق(ع)، خداوند از آدم تا حضرت خاتم، ۱۲۴ هزار پیامبر را مبعوث کرده است.
انبیا به دنبال تربیت فردی نبودهاند
حجتالاسلام فخریان تصریح کرد: برای اینکه به واسطه انبیا، رشد حداکثری کمی و کیفی انسانها رخ دهد، خداوند معتقد به رشد فردی انسانها نیست و در طول تاریخ انبیا نمیتوانید موردی را پیدا کنید که آنها به دنبال تربیت فردی بوده باشند و به واقع این کار را انجام ندادهاند. انبیا برای ساختن انسان، کارخانه انسانسازی ایجاد میکنند تا به طور خودکار، انسان کامل پیغمبرپسند تحویل دهد.
وی با بیان اینکه از منظر دین، اجتماع به معنای فضا، ذهنیت، ساختار و قانونی است که انسانها در آن زندگی میکنند، گفت: انبیا ابتدا فضایی را به وجود میآورند که ساختار و قانون الهی داشته باشد تا در چارچوب آن، رشد حداکثری انسانها رخ دهد و برای ایجاد این فضا، قانون ابلاغ کرده و گروه کوچکی را برای اجرای این قانون تشکیل میدادند، ولی دنبال تربیت فردی نبودند و این، فضا بود که انسانها را به سمت رستگاری رهنمون میکرد. در واقع وظیفه اجتماع این است که راه تکامل و به فعلیت رساندن ظرفیتهای بیشمار انسانها را تسهیل کند و قانون الهی آمده است تا انسانها را در این مسیر قرار دهد مجری این قانون، انبیا هستند.
مدیر طرح تبیین اندیشههای مقام معظم رهبری در کشور ،هدف از بعثت انبیا را ایجاد جامعه بینالمللی مطلوب از منظر دین به منظور رشد انسان خواند و افزود: خداوند برای رشد انسانها به انبیا دستور تمدنسازی داده است. در واقع تمدن بما هو تمدن هدف نیست، بلکه یک فضا محسوب میشود، برای مثال، منظور از تمدن غرب، ایدئولوژی و جهانبینی غربی است، نه انسانهایی که در کنار هم قرار گرفتهاند.
نخستین مرحله تمدن سازی، انقلاب است
وی خاطرنشان کرد: فرایند رسیدن به تمدن، چهار مرحله را طی میکند. مرحله اول، انقلاب است، یعنی دگرگونی در جهانبینی و ایدئولوژی طاغوت که از نظر ما طاغوت به معنای غیر خدا است. مرحله دوم، نظامسازی نام دارد، یعنی قانونی که بتواند نیازهای بشر را تامین کرده و تشکیلات خُردی که بتواند این قانون را اجرا کند. انبیا برای ایجاد این تشکیلات بود که فردسازی میکردند.
حجتالاسلام فخریان ادامه داد: مرحله سوم، دولتسازی است. منظور از دولت، رئیسجمهور و هیئت دولت نیست، بلکه مجموعه کارگزاران نظام اعم از سه قوه با تمام زیرمجموعههایشان را دربرمیگیرد. مرحله چهارم، جامعهسازی نام دارد که منظور از جامعه، همان مردم هستند. جامعه اسلامی، جامعه بدون گناه نیست، بلکه به جامعهای گفته میشود که جهتگیریهای کلان آن، اسلامی است. مقام معظم رهبری تصریح میکنند که تا دولت اسلامی نشود، جامعه نیز اسلامی نخواهد شد، البته منافاتی با این ندارد که مردم به لحاظ معنوی خوب زندگی کنند.
وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه تمدن اسلامی از کانال انقلاب اسلامی شکل میگیرد، گفت: ما اکنون در مرحله گذر از نظامسازی به دولتسازی هستیم، چنانکه از سال ۴۱ تا ۵۷، فرایند انقلاب اسلامی و از سال ۵۷ تا ۵۸، فرایند نظامسازی به طول انجامید. فرایند تمدنسازی این چهار مرحله است و انبیا همین مسیر را طی کردند و انقلاب اسلامی نیز در حال طی کردن این مسیر است.
هنوز دولت اسلامی نداریم
حجتالاسلام فخریان خاطرنشان کرد: هر جامعه مطلوب از منظر دین، سه ضلع دارد؛ قانون الهی در ابعاد مختلف زندگی بشر، مدیر مطلوب ازمنظر دین که در درجه اول انبیا هستند و مردم همراه با مجری و قانون. هر کدام از این سه ضلع که نباشد، آن جامعه دیگر اسلامی نیست. از طرف دیگر، برای شکلگیری دولت، جامعه و تمدن اسلامی از مسیر انقلاب اسلامی باید به سه مسئله اساسی یعنی الگوی پیشرفت، سبک زندگی و قانون اساسی توجه کرد.
مدیر طرح تبیین اندیشههای مقام معظم رهبری در کشور، اضافه کرد: ما هنوز دولت اسلامی نداریم، چون فاقد الگوی اجرای دولت در سطوح مختلف هستیم. مهرماه امسال سند پایه الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در ده صفحه تدوین شد، این سند مشتمل بر کلیات است و چند هزار نفر در طول هفت سال برای تدوین آن زحمت کشیدند، ولی نه به آن چند هزار نفر نیاز بود و نه به آن هفت سال، چون مقام معظم رهبری قبل از انتشار این سند، ابلاغیهای را منتشر کردند که در بند پنجم آن از حوزویان، دانشجویان و نخبگان خواسته بودند که راجع به الگوی پیشرفت نظر بدهند. اگر ما این راه را رفته بودیم، زودتر میتوانستیم به یک الگو دست پیدا کنیم.
کسانی در مورد سبک زندگی سخن گفتند که زندگی کردن بلد نبودند
وی با اشاره به اینکه تاکنون کتابهای زیادی با موضوع سبک زندگی منتشر شده است، اظهار کرد: خیانتی که ما به مفهوم سبک زندگی کردیم، این بود که کسانی در مورد آن سخن گفتند که زندگی کردن را بلد نبودند. سبک زندگی از مهمترین ارکان تمدنسازی محسوب شده و مبانی آن از منظر مقام معظم رهبری در کتاب "طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن" آمده است. از طرف دیگر، مقام معظم رهبری در سخنانی فرمودند قانون اساسی ستون فقرات کشور است. این تعبیر ما را به این نتیجه واداشت که الگوی پیشرفت و سبک زندگی باید منطبق با قانون اساسی باشد که این موضوع، ظرفیت قانون اساسی ما را نشان میدهد. قانون اساسی ناظر کلی محسوب میشود، ولی به این معنا نیست که تمام اصول آن اسلامی است، حتی امکان دارد که نیاز به تغییر و بهروزرسانی داشته باشد.
حجت الاسلام فخریان با بیان اینکه خط کلی نظام اسلامی، دستیابی به تمدن اسلامی است، گفت: تمدن اسلامی که انقلاب اسلامی برای دستیابی به آن تلاش میکند، با تمدن اسلامی که در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) شکل میگیرد، متفاوت است؛ یعنی با تمدنی در دو فضا، یکی در فضای قبل از ظهور و دیگری در فضای بعد از ظهور مواجه هستیم. تمدن اسلامی قبل از ظهور یعنی صدور الگوی اسلام که میتواند انقلاب، نظام، دولت و جامعه بسازد. انقلاب اسلامی به دنبال ایجاد عینی تمدن اسلامی نیست و به تصریح مقام معظم رهبری، تمدن عینی اسلامی در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) شکل میگیرد./1304/پ210/ب1