مردم امید معقولی به رسیدگی قضایی دارند
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری رسا،آیت الله آملی لاریجانی در مراسم تکریم و معارفه رییس قوه قضاییه با درود و سلام بر روح بلند و ملکوتی امام راحل (ره) از خداوند متعال خواست قلوب همه را به انوار معرفت و محبت خود و انوار محبت و معرفت اهل بیت (ع) منور بگرداند.
رییس سابق دستگاه قضا گفت: در ادامه قبل از هرچیز از همه حضار و مهمانان گرامی، همکاران قضایی و قضات شریف، کارمندان گرامی و همه مقامات ارجمند لشگری و کشوری، خصوصا ریاست محترم مجلس خبرگان، ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، ریاست محترم دفتر مقام معظم رهبری، وزرای محترم، نمایندگان محترم، اعضای محترم شورای نگهبان، استادان گرامی و تبریک و تهنیت عرض تشکر میکنم و به برادر مکرم حجت الاسلام و المسلمین رییسی که با انتخاب مقام معظم رهبری به اصل خود بازگشتند، تبریک و تهنیت عرض مینمایم.
وی بیان کرد: سابقه دیرینه مودت با ایشان و در طول ایامی که بنده در دستگاه قضایی انجام وظیفه میکردم، نشانگر استعداد، تواناییها و تجربیات گرانبهای ایشان بود و از خداوند میخواهم که با عنایت به این زحمات و تلاشها، انشاءالله ایشان را در انجام مسئولیتها موفق بدارد و امیدوارم بتوانند با درایت، تدبیر و البته صبر و صبر و صبر انشاءالله این بار را به دوش بکشند و موفق و منصور باشند.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: از همه کارکنان دستگاه قضایی، قضات شریف، کارمندان، مسئولان عالی قضایی، مدیران محترم در سطوح استانی و دیگر سطوح که در این دوره ده سال تمام تلاش خود را برای بهبود قضایی و خدمت به مردم انجام دادند تشکر میکنم و در همین جا از مسئولان عالی قضایی که در طول این مدت همراهی کردند و تواناییهای خود را بروز دادند و نشان دادند و تلاش کردند، تشکر میکنم و شاهد بودم بسیاری از این عزیزان تا مدتهای مدیدی بعد از پایان وقت رسمی هرروزه به انجام مسئولیتهای خود ادامه میدادند و برای حل کردن مشکلات مردم و باز کردن گره از کارهای مردم تلاش میکردند.
رییس سابق دستگاه قضا خاطر نشان کرد: در اینجا باید تشکر ویژهای از مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنهای داشته باشم که همواره نسبت به قوه قضاییه عنایات ویژهای داشتند و همینطور اگر همراهی ایشان، کمک ایشان، مساعدت ایشان والطاف بی دریغ ایشان نبود مسلما همین مقدار تلاشهایی که در قوه قضاییه صورت میگرفت نمیتوانست به اهداف بالای خود برسد.
وی بیان کرد: اگر بنا باشد گزارشی از کارکردهای دستگاهی قضایی و آنچه که تلاشهای عزیزان به آن نتیجه داده، بخواهم عرضه کنم طبیعتا فرصت زیادی میطلبد و علی القاعده نمیشود در این جلسه تودیع و معارفه به آن پرداخت؛ لذا گزینشی از برخی از سرفصلها انتخاب کردم و بر اساس ضرورتهای پیش آمده نتوانستیم آن گزارش پایان دوره را عرضه کنیم و چند کلمهای در باب برخی اقدامات انجام شده در اینجا عرض میکنم. البته مقصود از این گزارش این است که باید چه کنیم و وظایفی است که بحمدالله ریاست محترم قوه قضاییه به آن اشاره کردند و همینطور هم باید باشد.
آیت الله آملی لاریجانی اظهار کرد: من در اینجا عمدتا برخی از اقداماتی که صورت گرفته را گزارش میکنم اولین نکته به خدمت رسانی عظیمی که دردستگاه قضایی صورت گرفته مربوط میشود. اینکه گفته میشود ۱۶ میلیون پرونده رسیدگی شده و امسال نیز طبق آماری که تا این تاریخ گرفتم بیش از ۱۷ میلیون پرونده بوده، رسیدگی به آنها کار آسانی نیست. البته این ورودی است، ولی خروجی هم همه ساله همین مقدار بوده است؛ یعنی تقریبا به اندازه آنچه که وارد میشده، رسیدگی میشده است.
رییس سابق دستگاه قضا افزود: این کار، کار فوقالعاده عظیمی است و ما باید قدردان این نعمت باشیم. من به شخصه که خود از وضعیت دستگاه قضایی و کاستیهای آن و خصوصا به لحاظ تعداد قاضی و کارمند مطلع هستم، افتخار میکنم به اینکه با وجود افزایش ورودی پروندهها قضات ما و کارکنان دستگاه قضایی نگذاشتند که این پروندهها انباشت شود.
آیت الله آملی لاریجانی گفت: قضات با تلاش شبانه روزی توانستند به اندازه ورودی، خروجی هم برای دستگاه قضایی داشته باشند و گره از کار مردم بگشایند. رسیدگی کردن کار دشواری است و در دادگستری ها، دادگاه ها، دادسراها، شوراهای حل اختلاف، دیوان عدالت اداری، دیوان عالی کشور، دادستانی کل، سازمان قضایی نیروهای مسلح و همینطور در معاونت قضایی رسیدگی به پروندهها با سرعت مقبولی صورت پذیرفته است.
رییس سابق قوه قضاییه با بیان اینکه تعداد قضات در کشور ما با برخی کشورهای دیگر قابل مقایسه نیست تصریح کرد: قضات ما در یک شعبه در روز باید به ۵ تا ۶ پرونده رسیدگی کنند؛ این در حالی است که بر حسب گزارشی که بنده دارم در برخی از کشورهای اروپایی یک پرونده حقوقی گاهی در دو روز رسیدگی میشود. معنای این سخن این است که ما باید نسبت به جذب قاضی و کارمند در دستگاه قضایی تلاش بیشتری کنیم.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: ما در این زمینه تلاش بی وقفهای کرده ایم و باید مجلس و دولت نیز کمک کنند تا مسئله رسیدگی به پروندههای مردم به اطاله منجر نشود.
وی با اشاره به اینکه در سازمانهای تابعه قوه قضاییه میلیونها خدمت به مردم ارائه میشود، گفت: خدمات ارائه شده در سازمان ثبت، سازمان پزشکی قانونی، سازمان زندانها و ... خدمات عظیمی است که به محضر مردم تقدیم میشود و بنده همین جا به سهم خودم از مجاهدتهای عظیمی که همه کارکنان دستگاه قضایی متحمل بودند، تشکر میکنم.
آیت الله آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه مسئله رضایتمندی مردم از کار دستگاه قضایی مولفههای متعددی همچون اتقان کار قضایی و برخورد متناسب دارد، گفت: ما نباید فراموش کنیم که دشمن بیرونی و متاسفانه برخی جاهلان درونی به سیاه نمایی علیه دستگاه قضایی دامن میزنند. کسانی مدعی شدند که مردم از دستگاه قضایی قطع امید کرده و هیچ امیدی به بهبود وضعیت در دستگاه قضایی ندارند و عجیب است که شاهد این مسئله را کثرت پروندهها میدانند.
رییس سابق قوه قضاییه اضافه کرد: کثرت پروندهها ساخته و پرداخته درون قوه قضاییه نیست؛ بلکه سرریز مشکلات بیرونی به دستگاه قضایی است. به عنوان مثال وقتی سرقت زیاد میشود، این موضوع را دستگاه قضایی ایجاد نکرده است. البته رسیدگی عادلانه و سریع مولفه اثرگذاری است؛ اما این سهم در مقابل ایجاد جرم واقعاً قابل قیاس نیست.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با ذکر مثالهای دیگری در این زمینه گفت: وقتی وضعیت اقتصادی کشور دچار مشکل است، وقتی فساد در دستگاههای اداری و یا حتی درون دستگاه قضایی پیدا میشود و وقتی در بحث منابع طبیعی بازرسیها و نظارتها کفایت نمیکند، تمامی اینها به قوه قضاییه سرریز میشود و با تبدیل شدن به پرونده مدتهای مدیدی باید روی آن کار شود تا مسئله حل شود.
وی تاکید کرد: بر خلاف این استدلال تعداد پروندهها دلیلی بر این است که مردم امید معقولی به رسیدگی قضایی دارند و به همین دلیل به قوه قضاییه رجوع میکنند؛ چرا که انسان عاقل به دستگاهی که از آن قطع امید کرده مراجعه نمیکند. گاهی گفته میشود که مردم ناچارند؛ این در حالی است که مردم امید دارند که به دستگاه قضایی مراجعه میکنند.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: گاهی در مورد آمار ۱۷ میلیون پرونده مغالطه میشود. در این رابطه مقصود این نیست که ۳۴ میلیون خانواده و خانوار هر سال درگیر پروندههای قضایی هستند؛ این حتماً محاسبه غلطی است؛ مقصود از این تعداد پرونده این است که ۱۷ میلیون نقطه دستگاه قضایی مشغول این تعداد پرونده هستند. ممکن است یک پرونده ده جا شماره بخورد؛ در واقع هر رجوع پرونده به دادسرا، دادگاه بدوی، تجدید نظر، اعاده دادرسی، یک پرونده است که یک یا دو خانواده در آن درگیر میشوند.
رییس سابق قوه قضاییه افزود: از طرفی گاهی یک شخص واحد دهها پرونده در دستگاه قضایی دارد. مثلا به بنده گزارشی داده بودند مبنی بر اینکه خانمی در تهران ۴۰۰ پرونده قضایی ایجاد کرده و مدام علیه این و آن شکایت میکرد. دستگاه قضایی موظف است بر حسب قانون شکایت را ثبت کند؛ ولو ممکن است شکایت این فرد رد شود و یا برای آن منع تعقیب صادر شود. ما سارقی داریم که دهها پرونده دارد.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه تحول در نیروی انسانی یکی از افتخارات بزرگ دستگاه قضایی است، گفت: نو کردن دستگاه قضایی در این دوره یکی از افتخارات بزرگ بود. در بدو ورود بنده (سال ۸۸) گفته میشد بیش از ۷ هزار و با احتساب قضات ستادی نزدیک به ۸ هزار نفر قاضی داشتیم. امروز با این که دو هزار و ۶۰۰ قاضی از دستگاه قضایی خارج شده اند، قوه قضاییه در حال حاضر قریب به ۱۲ هزار قاضی دارد و جذب قاضی آسان نیست و این موضوعی بود که ما از ابتدای ورود به آن پرداختیم؛ چراکه ورودی پروندهها را پیش بینی میکردیم.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان این که نخبه گزینی در حوزه و دانشگاه یک نکته بسیار مهم برای جذب قاضی است، گفت: خوب است عزیزان بدانند وقتی در قوه قضاییه فراخوان برای جذب قاضی داده میشود گاهی ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر مراجعه میکنند و از این تعداد بعد از امتحانهای مختلف و انجام گزینش نهایتاً ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر جذب میشوند. تمام این مراحل برای این است که نخبه گزینی در دستگاه قضایی یک اصل شده است و قضات جدیدی که به دستگاه قضایی وارد شده اند با توجه به این ملاک بوده است.
رییس سابق قوه قضاییه اضافه کرد: علاوه بر آموزشهای بدوی، دوره کارآموزی برای تحصیل مهارت و آموزشهای ضمن خدمت که بسیار اثرگذار است، صورت گرفته و معاونت منابع انسانی در این زمینه تلاش کرده اند. همچنین از قضاتی که در دستگاه قضایی سابقه دارند در تهران و شهرستانها برای فراگرفتن قوانین و نکات جدید دعوت شد و این موارد بازآموزی جدید برای نو کردن دانش قضات بود.
آیت الله آملی لاریجانی در ادامه اضافه کرد: تلاش برای نقد و بررسی آرا در جهت اتقان هم در منابع انسانی صورت گرفته است. یکی از کارهای بسیار خوب، فعال شدن کمیتههای ممیزی قضات است. برای هر قاضی یک پرونده ممیزی ایجاد شده است و کارها و آراء را بررسی میکنند. یکی از شاخصهای مهم پذیرش قاضی همین ممیزی هاست که انجام شده و این کار جدید و بسیار اثر گذاری است.
وی افزود: همچنین اداره کلی در منابع انسانی برای سیاست گذاری، شناسایی، رشد و تقویت مدیران تاسیس شد که امیدواریم این کار ادامه پیدا کند.
رییس سابق دستگاه قضا در ادامه به نکته سوم در رابطه با بکارگیری فناوریهای نوین در دستگاه قضایی اشاره و عنوان کرد: امروز قاطع عرض میکنم با تمام تنگناها و بودجه که شکایت آن را باید به آقای جهانگیری عرض کنیم، معاونت فناوری و مرکز آمار قوه قضاییه توانست پیشرفت فوق العادهای دراین زمینه داشته باشد.
آیت الله آملی لاریجانی اضافه کرد: این مرکز سامانههای متعددی را برای تسهیل خدمت رسانی به مردم راه اندازی کرده که از جمله سامانه مدیریت پروندهها CMS، سامانه ابلاغ الکترونیکی و سامانه جامع آمار الکترونیکی و سامانه نظارت الکترونیکی قوه قضاییه است. در دیوان عالی کشور همیشه گفته ایم نیازی نیست که قاضی برای نظارت برود، در همان دیوان عالی کشور که نشسته اند، معاونت نظارت میتواند از این سیستم استفاده و نظارت کند. اینها انشاء نیست که بگویم امیدواریم این کار انجام شود؛ عرض کردم که این کارها در حال انجام و واقعا اثر گذار است.
رییس سابق قوه قضاییه در ادامه به استفاده بهینه از سامانهها در ثبت و سامانه برخط نقل و انتقال املاک اشاره کرد و گفت: این کاری جدید و بسیار مهم است که از مفاسد جلوگیری میکند. ارتباط بصورت برخط در یک دفترخانه اسناد با ثبت برقرار میشود و معلوم میشود که اسناد جعلی است یا خیر؟ با این کار بسیاری از مشکلات فساد انگیز برداشته شده است. البته دراینجا مشکلاتی داریم، چون زیرساختها کاملا آماده نیست و امیدواریم هم دولت و هم مجلس محترم در بحث اعتبارات و زیرساختها کمک کنند. امروز به اذعان همه، قوه قضاییه یکی از پیشروترین دستگاهها در زمینه استفاده از فناوریهای نوین است و دستگاههای اجرایی، دستگاه قضایی را به همین جهت تشویق کرده اند.
آیت الله آملی لاریجانی بیان کرد: نکته چهارم بحث کمک به اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی است. مقام معظم رهبری این مساله را هم در سیاست کلی ابلاغ فرموده اند. ایشان در سخنان متعددی بر این مساله تاکید فرمودند: و عمده نجات کشور را هم در همین دیدند. قوه قضاییه در این زمینه وظایفی دارد. یکی از این وظایف این است که اشتغال از بین نرود. ما میدانیم وقتی دستگاهها و کارخانههایی که کار تولیدی دارند، با مشکل سرمایه و نقدینگی مواجه میشوند و یا معوقات بانکی دارند، نباید بگذاریم که این دستگاهها و کارخانهها بخوابند و کارگران بیکار شوند.
وی گفت: به نحو مستمر روسای کل دادگستری مسئول شدند که در استانها با همکاری استانداران، بانکها و نیروهای ذیربط دیگر کمک کنند تا مشکلات کارخانهها حل شود و این شدنی است. در حال حاضر استانهای نمونهای وجود دارند که روسای دادگستریها تلاش کرده اند و استانداران شخصا به خود بنده فرموده اند و از دستگاه قضایی برای کمک به این جهت تشکر کرده اند که کارگران بیکار نشوند و چرخ تولید بچرخد و وضعیت اشتغال در کشور دچار بحران نشود.
وی افزود: ستاد مرکزی اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه شکل گرفته است و دستورالعمل متقن و دقیقی هم برای این وظیفه تدوین و تصویب و ابلاغ شده است و امیدواریم نتایج آن در طول ایام آشکارتر شود.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به احیای حقوق عامه عنوان کرد: نکته پنجم، احیای حقوق عامه است که بحث حقوق عامه ظرفیت مهم منصوص در قانون اساسی است. احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادیهای مشروع برآمده از اصل ۱۵۶ قانون اساسی است.
وی افزود:البته اقدامات دادستانها در سراسر کشور در همین راستاست. ورود آنها در صیانت از اراضی و منابع طبیعی، مقابله با تخریب جنگلها، مقابله با برداشت غیرمجاز از معادن شن و ماسه، مقابله با قاچاق مصالح و مواد معدنی و نظارت و بازرسی از سواحل و اسکلهها و پیگیری موضوع آلودگی هوا در کلان شهرها پیشرفت خوبی داشت. بخصوص در جنگلهای سه استان شمالی کشور و برخی از استانهای غربی کشور تلاشهای فوق العادهای شده است. امیدواریم در دور آینده با روشمندی دقیقتر این کار صورت گیرد.
وی در ادامه عنوان کرد: کار بسیار خوبی که صورت گرفت طرح بحث نظری حقوق عامه بود، چون دادستانها وقتی ورود میکردند گاهی هم پوشانیهایی با دستگاههای اجرایی ایجاد میشد و توصیه همیشگی بنده به آنها این بود که شما کارتان نباید با دستگاه اجرایی اصطکاک پیدا کند. به طور مثال فرض کنید شهرداری کوتاهی میکند از باب حقوق عامه دادستان میخواهد ورود کند، نمیتواند جای شهرداری را بگیرد و این روشن است. نمیشود دادستانی و دستگاه قضایی وظیفه دستگاه اجرایی را انجام دهند. پس باید کار دقیق فنی صورت میگرفت که بحث حقوق عامه را تبیین میکرد؛ به طوری که هم این امرِ منصوص در قانون اساسی زمین نماند و هم موجب اصطکاک دستگاههای اجرایی در کشور نشود که این کار را بدتر میکند. فلذا با کمک دادستانی محترم کل، یک پیش نویسی تهیه شد و در چند جلسه مسئولان عالی قضایی با دقت و وسواس تمام این مساله را تعقیب کردند و بحث فنی و حقوقی و فقهی این مساله مطرح و دقت کافی انجام شد و به صورت یک دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه از ناحیه بنده ابلاغ شد و فکر میکنم اگر روی این دستورالعمل کار شود میتواند تبدیل به یک قانون شود که بتواند با الزامات بیشتری برای حفظ حقوق عامه مواجه شود که مقام رهبری حفظ الله در ابلاغیه شان بر این مساله تاکید کردند.
آیت الله آملی لاریجانی ضمن اشاره به تشدید نظارت، تاسیس نظارت دیوان عالی کشور را از افتخارات این دوره دانست و گفت: برخی به لحاظ نظری نظارت دیوان عالی کشور به جز رسیدگیهایی که انجام میدهد، را قبول نداشتند و من برحسب نص قانون اصرار داشتم نظارت دیوان عالی کشور بر اجرای صحیح قانون در محاکم، خود یک مقوله است؛ لذا این معاونت تاسیس شد و با اینکه تعداد مراجعات، بازرسی و نظارت کم بود، چون عدد قضات دیوان عالی زیاد نبود، اما بسیار اثر گذار بود و شخصیت قضات دیوان عالی کشور طوری بود که در حین نظارت کسی گمان نمیکرد برای مچگیری آمدهاند؛ بلکه میدانستند برای دلسوزی، بیان مشکلات و کمبودهاست.
وی با اشاره به تشکیل نظارت سازمان بازرسی کشور گفت: این نظارت عمدتا برون دستگاهی است؛ منتها در آن خلاء وجود دارد. بازرسان کل کشور تلاش خود را انجام میدهند؛ اما نیرو کم دارند و باید به آنها کمک کرد تا بتوانند بازرسی مبسوطتر و بیشتری داشته باشند.
عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: نظارت دادستان کل نیز توسعه پیدا کرده و تشدید شده است که از دادستان کل تشکر میکنم. ایشان هم در دورهی قبل و همچنین این دوره در نظارت فعالتر بودند. همچنین نظارت دادسرای انتظامی قضات نیز توسعه داشت.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به ایجاد بازرسی پنهان بیان داشت: ما تعدادی بازرسیهای نوبهای پنهان را ایجاد کردیم و توسعه دادیم که اگر با عنوان رسمی حضور پیدا میکردند نمیتوانستند به هدفشان برسند.
وی ضمن اشاره به نظارت وسیع و همه جانبه استانی از ناحیه معاونت راهبردی گفت: کل این معاونت در قوه قضاییه تاسیسی جدید بود؛ گرچه معاونتهایی وجود داشت لکن بعدها معلوم شد این معاونت واقعا اثرگذاربوده و تلاشهای خوبی داشتند که من از معاونت راهبردی تشکر میکنم. در آنجا بازرسیهای همه جانبه با حضور همه دستگاهها در استانها انجام میدادند و گزارشهای دقیق عرضه میکردند و ما گزارشات را اصلاح و ابلاغ میکردیم.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: همچنین نظارت حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه، نظارت بر عملکرد ضابطین و بازداشتگاههای انتظامی توسط روسای کل در استانها هم مجموعا نظارتی کاملا پیوسته و اثرگذار در دستگاه قضایی ایجاد کرده بود.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به برخورد قاطع و گسترده با فساد افزود: البته فساد در کشور وجود دارد. در دستگاه قضایی هم هست؛ منتها ارزیابی باید منصفانه و عاقلانه باشد. با اینکه اصرار بر برخورد قاطع با مفسدین میکردم؛ اما بسیار سیاه نمایی کردند و من از همان ابتدا گفتم این برخوردها القایی و نادرست است.
وی ادامه داد: ممکن است در یک گوشه دستگاه قضایی فساد وجود داشته باشد، اما اینطور القای ناامیدی کردن خلاف ضوابط است.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن اشاره به وسعت دستگاه قضایی گفت: مهم این است که مسئولان و مدیران آن عزم مواجهه با فساد داشته باشند و اقدام کنند و بنده قاطعانه میگویم مسئولان عالی دستگاه قضایی در این دوره افراد متدین، فاضل، متخصص و وارد به کار خود بودند وعدهای از قضات شریف با سابقه طولانی و تعدادی از فضلای حوزه هستند که ایثار کردند و در دستگاه قضایی باهمه وجود برای پیشبرد اهداف آن تلاش کردند.
آیت الله آملی لاریجانی تاکید کرد: در برخورد با مفاسد عزم همه راسخ بود و این مهمترین سرمایه این دستگاه است. حالا ما سیاه نمایی کنیم که فساد کل کشور را گرفته؛ در کل کشور هم این حرف خلاف است.
وی گفت: در دستگاه قضا هم همین طور است؛ قضات شریف با قناعت و بلندی طبع زندگی میکنند و دستشان آلوده نیست. افرادی متدین و فاضل که گاهی با ۴۰ سال سابقه هنوز خانهای ندارند در آن سکنی کنند؛ آن وقت ما بگوییم همه دستگاه قضایی فساد است! چرا این سخنان نادرست و افتراگونه مطرح شود که موجب دلسردی طیف خدوم در این کشور شود.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: این قضات با این فضل، تلاش و پاکدستی موجب افتخار برای بنده هستند و امید است دستگاه قضا با پیراستن برخی تخلفات و فسادها چهرهی واقعی خود را پیدا کند که چهرهای عزیز و کریم است.
آیت الله آملی لاریجانی تاکید کرد: عزم دستگاه قضایی برای برخورد با مفاسد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جزم بود؛ منتها واضح است عِده و عُده در این دستگاه آنچنان نیست که به تمام موارد فساد بتواند رسیدگی کند؛ ما باید علل این فاسد را بیابیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری مهمترین بحث را پیشگیری از جرم دانست و اظهار کرد: به این دلیل در اوان ورود بنده به دستگاه قضایی معاونت پیشگیری را تاسیس کردیم که وجود نداشت و کار جدید در این مجموعه به شمار میرفت؛ گرچه در این مسیر قانون وجود نداشت و بعد مصوبه مجمع شد و به لحاظ اجرایی کاستیهای داشت؛ اما به هر حال در استانها معاونت پیشگیری از جرم کار فعالی انجام میدهد که باید از مجموعه زحماتی که در این مسیر کشیده شده، تشکر کرد.
آیت الله آملی لاریجانی ضمن اشاره به فضای مجازی گفت: یکی از مبادی وقوع مفاسد اجتماعی و فرهنگی در کشور و بلکه کلاهبرداریها و جرائم، فضای مجازی است. ما نمیتوانیم فضای مجازی را حذف کنیم و هیچ زمانی هم مسئولان قضایی مخالفتی با استفاده از فضای مجازی نداشتند.
وی گفت: بنده جزو مدیرانی هستم که بیش از روسای قوای دیگر از فضای مجازی استفاده میکنم که عمده در مسائل علمی است؛ لذا ما این ادعا را نکردیم که فضای مجازی باید بسته شود. این تهمت ناروایی است که به قوه قضاییه زدند. اما ما میگوییم فضای مجازی باید مدیریت بشود و این چیزی نیست که ما تنها میگوییم. در کشورهای اروپایی و کشورهای بسیار پیشرفته اقدام به بستن برخی از کانالها و سایتها به دلیل اشاعه برخی موارد که به نظر آنها نادرست است میکنند.
رییس سابق قوه قضاییه ادامه داد: بخش اعظم اطلاعات سرورهای اینترنت به پایگاههای مستقر در امریکا منتقل میشود. کشوری که قدرت نظامی و مالی دارد، برای خود قدرت اطلاعاتی نیز درست کرده است؛ واقعا آیا عقل اقتضا میکند کشوری که بنیانش انقلاب اسلامی است، تمام اختیارت اطلاعاتی خود را در اختیار بیگانه قرار دهد؟
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ما نمیگوییم اتوبان را به خاطر یک تصادف باید بست؛ اما اتوبانی که صدها نقطه برای راهزنی دارد باید مدتی درباره آن فکر شود و یک اتوبان موازی تعبیه شود. بحث شبکه ملی آن اتوبان موازی است.
آیت الله آملی لاریجانی بیان داشت: مقام معظم رهبری بسیار بر ایجاد شبکه ملی اطلاعات تاکید فرمودند؛ اما آنچنان که باید و شاید در این زمینه اقدام صورت نگرفت که اگر در این رابطه کار بیشتری میشد، بسیاری از مسائل رخ نمیداد.
وی با تاکید دوباره بر ضرورت مدیریت فضای مجازی گفت: ما نباید فضای کشور را اینطور برای هجمههای دشمن باز بگذاریم. یک وقتی به مقام معظم رهبری عرض میکردم که نیروهای مسلح ما در مرزها در حال جهاد هستند؛ اما دشمن در پستوی خانهها نفوذ کرده است؛ چون همه جور حمله را به نسل جوان و غیر جوان ما انجام میدهد.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: بیش از روسای قوای دیگر من در زمینه مدیریت و ساماندهی فضای مجازی تلاش کردم و جلسات متعددی را با تمام دستگاههای ذیربط برای چاره جویی داشتیم. البته هنوز در نیمه راه هستیم و ان شاءالله ادامه راه نیز توسط برادر مکرم آقای رییسی استمرار یابد.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به تلاش برای پژوهشها در دستگاه قضایی گفت: ما یک مرکز پژوهش فقهی در قم داریم که آن را توسعه دادیم. این مرکز علیرغم قلت عدد بسیار مفید است. در کنار این، پژوهشگاهی هم در قوه قضاییه ایجاد کردیم که این پژوهشگاه نیز در مسیر تکامل است و کمکهای خوبی در امر تنقیح لوایح انجام داده است.
وی با اشاره به پیشرفتهای حاصله در امر رسیدگی به امور فرهنگی و رفاهی کارکنان بیان داشت: معاونت فرهنگی قوه قضاییه از جمله معاونتهای تاسیسی در این زمان است. این معاونت به عنوان یک معاونت مستقل علیرغم تضییقات بودجهای اقدامات مفیدی را در زمینههایی همچون برگزاری مسابقات قرآن و ترویج فرهنگ قرآنی در میان کارکنان قوه انجام داد.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به مقوله جرم زدایی اظهار کرد: در زمینه جرم زدایی در این دوره تلاشهایی صورت گرفت که باید این تلاشها ادامه یابد. از ظرفیتهای آیین دادرسی جدید باید در این امر استفاده کنیم. واقعا برخی از حبسها ضرورت ندارد. ما مجازاتهای جایگزین داریم. برخی حبسها که به صورت بازداشت موقت است با قرارهای تامینی نظیر وثیقه و کفالت قابل رفع است.
رییس سابق دستگاه قضا افزود: همچنین در برخی موارد نیز دلیلی ندارد فرد ولو برای چند روز در بازداشت موقت باشد و ما در این زمینه در موارد متعددی به روسای کل تذکر دادیم و یک دستورالعمل هم برای این قضیه تصویب کردیم تا ساماندهی زندانیان کیفری صورت گیرد.
وی با بیان اینکه در این دوره عفو زندانیان بیشتر بود، گفت: بازگشت زندانیان به دامان خانوادهشان حتما اثر گذار است؛ البته در خصوص کسانی که امنیت جامعه را به هم نزنند.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به بازسازی و نوسازی اماکن و ساختمانهای قوه قضاییه در این دوره تصریح کرد: واقعا وضعیت ساختمانهای قوه بحرانی بود. برخی از این ساختمانها استیجاری بود؛ بنابر این ما از طریق همین بودجه خاص قوه و بخش کمتری از ناحیه ارتباط دولتی در تمام استانها نوسازی ساختمانهای قوه را در دستور کار قرار دادیم.
آیت الله آملی لاریجانی گفت: هیچ استانی امروز نیست که بهرهمند از نوسازیها و ساختمانهای جدید نباشد؛ البته به تعریض گفتند که ساختمان، عدالت نمیشود؛ بله ما هم معتقدیم که ساختمان عدالت نمیشود؛ اما آیا توسعه عدالت نیاز به ساختمان ندارد؟
رییس سابق دستگاه قضا بیان کرد: نمیتوان مراجعان به دستگاه قضایی را که باید تکریم شوند زیر برف و باران نگه داشت و باید یک جای معقولی وجود داشته باشد. این نوسازیها و این ساختمانهای تاسیس شده برای قوه قضاییه در دوره اخیر، اَشرافی نبوده و با کمترین قیمت هزینه احداث آنها تمام شده و صرفا در جهت خدمت به مردم و برای این بوده که یک محیط معقول جهت تکریم مراجعان به دستگاه قضایی وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه رسیدگی به ۱۷ میلیون پرونده در دستگاه قضایی بدون تلاش جهادگونه قضات و کارمندان دستگاه قضایی میسر نبود، خاطر نشان کرد: نقد دستگاه قضایی باید منصفانه باشد. یک قاضی در روز به چند پرونده باید رسیدگی کند؟ ما دادستانهایی داشتیم که اینها سینه خود را برای حفظ امنیت کشور سپر کردند. چند دادستان ترور شده باشند خوب است؟ چقدر مورد حمله واقع شدند؟ اینها وجود خود را برای حفظ امنیت کشور گذاشتند؛ اما گاهی ارزیابیها غیر منصفانه است.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه تخریب گسترده علیه مسئولان عالی قضایی هیچ شایسته نبود و نیست گفت: من همین جا عرض میکنم به برادر عزیز جناب آقای رییسی که این صبری که عرض کردم همین است. حتما باید کمر همت را ببندید و آماده باشید که این تیر بلاها خواهد آمد؛ منتهی انسان باید قلبش را به حق تعالی بدهد و محکم بایستد.
آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: متاسفانه گاهی دشمن بیرونی شایعه درست میکند و جاهل درونی نیز همین کار را انجام میدهد و واقعا هم سنگین است.
وی افزود: من یک وقتی به یک عزیزی که از من حلالیت طلبید گفتم که من عهد کرده ام که هیچ کس را که تهمت و افترا زده حلال نخواهم کرد و کسی را که در مجلسی این تهمت را بشنود و وظیفه شرعی خود را انجام ندهد، او را هم حلال نخواهم کرد.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: من معتقدم صغیر و کبیر اعمال ما در محضر حق تعالی خواهد بود؛ امام (ره) وقتی به خواب فرزندش حاج احمد آقا آمد، شنیدم که گفته بودند این دست که تکان میخورد، این هم حساب دارد. چرا در جلسهای که افترا زده میشود، همه سکوت میکنند؟ آیا در این زمینه وظیفه شرعی نداریم؟
وی تصریح کرد: بحثهای عملیات روانی دشمنان در این ماجرا خیلی روشن است. یکی ازطراحیهای برخی از دستگاههای عالی دولتی آمریکا همین عملیات روانی علیه دستگاههای نظام ماست؛ بنابراین چرا افرادی در داخل باید آب به آسیاب دشمن بریزند.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به ادعاهای حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی گفت: آنها که در زمینه حقوق بشر علیه ما هجمه پراکنی میکنند، با اسلام وانقلاب و ساختارهای ما مشکل دارند و ادعاهای خود را تحت عنوان حقوق بشر مطرح میکنند و اتهامات منافقین را علیه جمهوری اسلامی لیست میکنند. آن گزارشگر ویژه یک طرفه مصاحبه میکند و هر آنچه آنها برایش املاء کرده اند را میگوید.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به مقوله استقلال دستگاه قضایی اظهار کرد: استقلال و ایستادگی دستگاه قضایی یک فرض بر همه ماست. من در طول این ده سال واقعا با تمام وجود برای استقلال دستگاه قضایی و قاضی جنگیدم و خداوند را شاهد میگیرم برای این مسئله که چه روزها و شبهایی را در بی قراری سیر کردم.
رییس سابق دستگاه قضا تصریح کرد: افرادی قدرتمند و صاحب نفوذ از چپ و راست به دستگاه قضایی فشار میآوردند؛ اما ما ایستادگی کردیم و من امروز افتخار میکنم که در طول این دوره به هیچیک از قضات الزامی نکردهام؛ البته ممکن است در مواردی مشورت داده باشم؛ اما در همان زمانِ مشورت دادن به قاضی تاکید کردهام که صرفا به وظیفه خود عمل کند و این را از افتخارات خود میدانم.
وی ادامه داد: شما ببینید چقدر تهمت در طول این دوره به رییس قوه زدند و عباراتی از قبیل: بیدادگاه فلانی! یا دادگاه فرمایشی فلانی! را به کار بردند؛ بنده رییس قوه قضاییه هستم واطمینان به قضاتم دارم و هر گاه یک خلاف شرع بَیِّن را احراز کنم اقدام میکنم؛ مگر اینطور است که هر متهمی و محکومی حرف بزند ما قاضی را برکنار کنیم؟ این میشود دادگاه فرمایشی رییس قوه قضاییه؟
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: بنده مطلقا هیچ قاضیای را در هیچ دادگاهی الزام نکردم و یا به دادسراها برای صدور یک حکم یا قرار الزامی نکردم و اگر احدی در این زمینه ادعایی کند، من حاضرم آن را اثبات کنم.
آیت الله آملی لاریجانی بیان داشت: مسئله استقلال دستگاه قضایی در زمره افتخارات ماست و امیدواریم این امر استمرار یابد که ایستادگی و صبر را میطلبد.
وی در ادامه بیان کرد: در پایان از همه مسئولان قضایی تشکر صمیمانه میکنم و از همه کارکنان و مسئولان دستگاه قضایی تشکر ویژه دارم. از معاون اول قوه قضاییه که الطافی داشتند و هیچ زمانی نبود که من از ایشان درخواست کاری کنم در خصوص حل و فصل گرهی و ایشان بگوید که نمیتوانم و وقت نمیکنم؛ تمام آنچه که احساس میکرد، انجام میداد و من واقعا تشکر ویژهای از ایشان دارم و همینطور از رییس حوزه ریاست جناب آقای خلفی که واقعا از قضات شایسته، پاکدست، متدین و بسیار دلسوز است و در تمام این ایام زحمات بنده را متقبل میشد و من تشکر مکرر میکنم. البته اکنون که موقع خداحافظی است باید از خیلیها تشکر بیشتری کنم و تک تک نمیشود و وقت آقایان گرفته میشود.
رییس سابق دستگاه قضایی در آخرین قسمت سخنان خود ضمن تاکید بر جایگاه اخلاق بیان کرد: ما در ماه رجب قرار داریم که ماه استغفار و بازگشت به سوی حق تعالی و بازگشت به سوی رب است که سلطان و حاکم تمام عوالم است. روزها و ماهها و سالها از ما میگذرد و ما در یک مسیر غیرقابل بازگشت هستیم و دائما به طرف ورود به عوالم دیگر سیر میکنیم.
وی ادامه داد: عوالمی که اگر چشم باز شود اکنون نیز موجود است؛ منتهی دنیای ما نمیگذارد که این عالم را ببینیم. وقتی این بدن را از دست میدهیم آن وقت آن عالم برای ما آشکار میشود. ما با چه توشهای میخواهیم قدم برداریم در عالمی که در آن دست، چشم و بدن کار نمیکند و آن عالم، عالم تلقی و ظهور اعمال ماست.
آیت الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: خدای ما مالک همه ملک است و ملک در اختیار اوست و تمام هستی در اختیار او بلکه قائم به اوست. من از همه سروران عزیز میخواهم در خصوص این موضوع تامل کنند. حق متعال به ما نزدیک است. خداوند به ما از ما نزدیکتر است. این حق متعال که حاضر است، ما در محضر او چه کردیم؟ اولین جنایت ما بر خودمان غفلت از اوست. وقتی انسان با خداوند دوست میشود و با خداوند انس میگیرد، خدا هم حرف بنده اش را گوش میکند. ببینید این چه لذتی است که انسان در محضر حق تعالی این طور باشد که سئوال او از حق تعالی مورد اطاعت باشد.
رییس سابق قوه قضاییه ادامه داد: امیدواریم خداوند قلوب همه ما را به انوار معرفت و محبت خودش بیش از پیش منور بفرماید و به همه ما توفیق سیر به سوی خودش و خدمت به خلق اعطا بفرماید.