نگاهی به فعالیت‌های موکب آستان مقدس حضرت معصومه در اربعین
اشاره: بنابر دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا دربارۀ عدم برگزاری مراسم پیاده‌روی امسال، خیل عشاق در ایران مانده‌اند و با غم دوری از حرم می‌سوزند و می‌سازند؛ علاوه بر مردم، این اجازه به مواکب هم داده نشده که در مسیر به خدمت‌رسانی زوار بپردازند و حتی وسایل خدماتی خود را از ایران به عراق منتقل کنند. برخی مواکب سعی دارند توان خود را در داخل کشور صرف کرده و برای اربعین برنامه جایگزین ارائه کرده‌اند.
برای کسب اطلاع از وضعیت موکب آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س)، خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا با علی محمدعلی‌پور، مشاور ارتباطات و رسانه آستان و دبیر موکب آستان مقدس در عراق به گفت وگو پرداخت.
رسا ـ دربارۀ موکب آستان مقدس توضیحاتی بدهید و بفرمایید تاکنون چه برنامه‌هایی داشتید؟
یکی از رسالت‌های اصلی آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)، نشر معارف اهل‌بیت (علیهم السلام است) است که نمود آن در موکب اربعین برای همگان مشهود و ملموس می‌باشد. آستان مقدس در زمین وقفی خود که حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع زیر بنا دارد، موکبی را بنا نهاده است. این موکب که روبه روی عمود 1080 واقع شده، اولین ملک خارجی آستان است و هر ساله در ایام اربعین پذیرای خیل زوار با ملیت‌های مختلف است.
آستان برنامه‌های متعدد و متنوعی از جمله پذیرایی، اسکان، توزیع میان وعده‌ها، ایستگاه صلواتی دارد؛ یک برنامه‌ای که خاطره خوبی هم از مردم قم برای اهل عراق و سایرین برجای گذاشت، پخش سوهان بود. سال گذشته ما غرفه‌های مخصوص پخش سوهان را به همت سوهان پزان قمی راه اندازی کردیم و این ابتکار باعث شد طعم شیرین سوهان قم با معارف اهل‌بیت(ع) همراه شود تا به کام زوار اباعبدالله (علیه السلام) بنشیند.
برنامه‌های متعددی از جمله تعمیر ویلچر، تعمیر کفش و چیزهای دیگر بحث خدمات رسانی ما را تشکیل می‌داد و بیش از ۳۰۰ خادم مشغول خدمات رسانی بودند؛ این را هم بگویم که بیش از 15 روز مشغول ارائه خدمات بودیم.
عملیاتی نشدن برنامه‌ها به علت کرونا
امسال با توجه به شرایط و اقتضائات ویروس کرونا برنامه‌های مختلفی برای برپایی مواکب مطرح بود. از همان ابتدا رایزنی‌های زیادی با ستاد بازسازی عتبات عالیات، ستاد اربعین کشور و مجموعه‌های مختلف داشتیم تا برنامه‌های خود را برای اربعین کرونایی امسال مشخص و به بهترین نحو عرض ارادت کنیم.
البته آستان مقدس متناسب با رسالت‌های خود و با دستور تولیت محترم از مدت‌ها پیش به سناریوهای مختلفی دست یافته بود ولی به علت غبارآلود بودن وضعیت، خیلی از این طرح‌ها عملیاتی نشد.
چقدر بهتر بود که ستاد اربعین و ستاد بازسازی عتبات عالیات وضعیت این فضای نامشخص را معلوم می‌کردند و یا لااقل تکلیف مواکب را روشن می‌کردند؛ این کار برای ما هم انجام نشد چه برسد به مردم و زوار که دل در گروی این مسیر دارند.
رسا ـ برنامه‌های پیش رو از چه قرار است؟
ستاد اربعین در کنار قرارگاه فاطمه به این نتیجه رسیدنید که برنامه‌های خود را در سه بخش ارائه کنند. یک بخش ارائه خدمات در داخل کشور بود که از محرم امسال شروع شد و با تأکید رهبر معظم انقلاب قوت گرفت.
در بحث مواسات به صورت جدی وارد شدیم، بسته‌های معیشتی، کمک‌های بهداشتی درمانی، رسیدگی به بخش‌های آسیب دیده و مستضعفین و قسمت اصلی این بخش هم فراهم آوردن زمینه فعالیت برای خانواده‌های کم بضاعت بود که به خاطر این ویروس دچار مشکل شدند.
بخش دوم، فضای مجازی و رسانه است و ما برای فراهم کردن حال و هوای اربعین در داخل کشور، کار جدیدی در فضای مجازی را راه اندازی کردیم.
ما در حال ساخت سامانه‌ای هستیم که بحث زیارت از بعید را برای همگان فراهم آورد؛ زحمات زیادی برای این برنامه کشیده شده و این سامانه با طراحی خاصی که دارد، باعث می‌شود جاماندگان هم به زیارت حضرت اباعبدالله (علیه السلام) مشرف شوند و حتی شور و حال این مسیر را هم درک کنند.
در ادامه محتواهای بسیار مفید و جذابی در بخش روابط عمومی تولید شده که روزانه در سایت و کانال آستان مقدس بارگذاری خواهد شد و به انتشار گسترده می‌رسد؛ این سخنرانی‌ها و مباحثی که هر روز در سایت و کانال بارگذاری می‌شود از این قبیل است.
زمین نماندن پرچم آستان در عراق
در بخش سوم و فضای حقیقی هم قصد داشتیم مواکب نمادینی را علم کنیم و خدماتی اعم از بهداشتی، درمانی و خدماتی ارائه کنیم که به علت مسائل کرونا و امکان تجمع، از این طرح صرف‌نظر شد. این بخش برنامه‌ریزی برای موکب خودمان در عراق است.
موکب آستان مقدس در عراق به عنوان یک حرم و به قول عراقی‌ها، به عنوان یک عتبه شناخته می‌شود. به همین علت موکب ما با سایر مواکب و هیئاتی که موکب می‌زنند تفاوت بسیار دارد و توقعات و انتظارات بیشتری از ما می‌رود؛ هم نگاه مراجع و مسؤولان عراقی و هم نگاه مردم عراق به ما یک نوع دیگری است.
متأسفانه امسال شرایط به گونه‌ای شد که شاید امکان انتقال خدمات، وسایل و خدام از ایران به عراق نباشد اما در عراق هماهنگی‌هایی شده که خدام عراقی آستان مقدس در موکب مستقر شوند و با حداقل امکانات و پذیرایی در خدمت زوار حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) باشند؛ به لطف خدا نگذاشتیم پرچم آستان مقدس امسال در عراق زمین بماند ولی متأسفانه توفیق نیست به گستردگی سال‌های گذشته این اکرام زوار صورت بگیرد.
رسا ـ جایگاه موکب آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در عراق چیست و چه مزایایی بیشتر از مواکب دیگر دارد؟
موکب آستان مقدس در عراق به عنوان یکی از پایگاه‌های رسمی و اصلی در کشور عراق محسوب شده، یه این علت که پذیرای رسانه‌های داخلی و خارجی برای انتشار و نشر معارف اربعین و اهل‌بیت (علیهم السلام) بوده است. ما برنامه‌های فرهنگی به شدت قدرتمندی داشتیم؛ از پخش تلویزیونی و رسانه‌ای بگیرید تا مراسمات حضوری و تجمعات درون موکب که بعضاً به خاطر جمعیت زیاد مراسمات ما مسیر پیاده‌روی بسته می‌شد.
این را باید خدمتتان بگویم که اولین دعای ندبه این مسیر را موکب آستان راه اندازی کرد و نقطه عطف خیلی از مسائل هم موکب آستان بود. امسال هم قرار بود شبکه یک سیما برنامه «نائب الزیاره» ما را به صورت زنده و در یکی از بهترین ساعات آنتن زنده پخش کند ولی شرایط به گونه‌ای شد که صدا و سیما برنامه‌های عراقش تقلیل یافت و به مشکل خورد.
سال‌های گذشته به صورت زنده علاوه بر برنامه تلویزیونی، برنامه رادیویی و گزارشات بسیار زیادی از موکت آستان مقدس به جهان مخابره می‌شد.
آستان مقدس شهدای مدافع حرم زیادی دارد و گل سرسبد آنها هم شهید ایمانی بزرگوار است. امسال بنا داشتیم به صورت جدی یاد شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی را زنده نگه داریم که این امر باعث وحدت مردم ایران و عراق هم می‌شود.
از تأکیدات تولیت آستان مقدس این است که زمین وقفی عراق ما در تمام ایام سال مورد استفاده قرار بگیرد، به خدمات رسانی، تبلیغ و یک پایگاه قوی در کشور عراق تبدیل شود./گ403/ق