امنیت خریدنی نیست

به گزارش خبرگزاری رسا، محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در نشست شورای امنیت که به ریاست لاوروف وزیر خارجه روسیه و با حضور وزیرخارجه چین و تعداد دیگری از وزرا برگزار شد با اشاره به پویش صلح هرمز اظهار داشت: این ابتکار متکی به مسئولیت هر کشور در منطقه برای تضمین صلح، ثبات و رفاه همسایگان و انتفاع همگان از آن است.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: تجویزهای غلطی چون خرید امنیت از دیگران، بدست آوردن امنیت در ازای ناامنی همسایگان و کسب هژمونی منطقه‌ای مسبب عواقب ناگواری شده است.

ظریف همچنین افزود: حضور غیر مشروع آمریکا با ۷۶۰۰ مایل فاصله از سواحلش دستاوری نداشته جز ترور بزدلانه شهید سپهبد قاسم سلیمانی، دشمن شماره ۱ داعش توسط رئیس جمهور آمریکا.

وزیر امور خارجه در ادامه افزود: شاید کسی بتواند با پول پیچیده‌ترین تسلیحات را بخرد اما حقیقت این است که امنیت و ثبات خریدنی نیست.

ظریف اضافه کرد: ما نیاز به همکاری جمعی توسط کشورهای منطقه برای ایجاد گفتگوی فراگیر و ایجاد امنیت شبکه ای در منطقه داریم. در غیر اینصورت برای نسل‌ها درگیر هرج و مرج خواهیم بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: ما نیاز به تغییر پارادیم بنیادین در منطقه خود بر اساس بازتنظیم آگاهانه و شناسایی ضرورت ایجاد امنیت و ترتیبات همکاری منطقه‌ای داریم. ما نیاز به یک منطقه قوی داریم که توهمات هژمونیک بوسیله یک قدرت- منطقه‌ای یا جهانی- را بزداید. یک منطقه قوی نیازمند ثبات سیاسی و سرزمینی رشد یافته در منطقه است. یک منطقه قوی که در آن تمام همسایگان خویشتنداری راهبردی را تمرین کنند.

ظریف در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: ما نگرانی‌ها و گلایه‌های خود را داریم. ایرانیان هرگز ۸ سال جنگ تحمیلی را که در آن متجاوز بطورکامل توسط همسایگان حمایت مالی می‌شد را فراموش نمی‌کنند.

وزیر امور خارجه در پایان اظهار داشت: معتقدیم که یک رهیافت جدید منطقه‌ای بایستی نتیجه تعاملات جمعی ما باشد. رئیس جمهور روحانی ایده‌های اولیه مان را با تمام رهبران کشورهای ساحلی خلیج فارس به اشتراک گذاشت و آنها را دعوت کرد که این ایده‌ها را غنی کنند و در اجرای آنها مشارکت داشته باشند.

متن سخنرانی ظریف به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

آقای رئیس،

اجازه دهید در ابتدا از شما به خاطر برگزاری این نشست مهم تشکر کرده، و از روسیه به خاطر ابتکارات سازنده‌اش تقدیر نمایم. همچنین علاقمندم ابتکار دوستم وانگی یی وزیر خارجه محترم چین را مورد تأیید قرارداده و از آن استقبال کنم. یک سال پیش، من در نشست مشابهی در شورای امنیت به ریاست شما آقای وزیر لاوروف برای ارائه طرح صلح هرمز (امید) که به تازگی توسط رئیس جمهور روحانی در نطق‌اش در مجمع عمومی مطرح شده بود شرکت کردم.

ایران معتقد است که آن ابتکار، حد اعلای پیشنهادهای مختلف ایران برای ایجاد امنیت و اطمینان در منطقه خلیج فارس است. نخستین پیشنهاد ما در سال ۱۹۸۵ مبنای بند ۵ و ۸ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت قرار گرفت که در آن آمده است:

۵. از دیگر کشورها می‌خواهد نهایت خویشتنداری و اجتناب از هرگونه اقدامی که ممکن است به افزایش بیشتر و گسترش منازعه منجر شوند را به کارگرفته و بنابراین اجرای قطعنامه کنونی را تسهیل نمایند.

۸. علاوه بر این از دبیرکل می‌خواهد که در مشورت با ایران و عراق و با دیگر کشورهای منطقه ترتیباتی را برای ارتقا امنیت و ثبات در منطقه به آزمایش بگذارد.

متأسفانه – و علیرغم پیگیری‌های رئیس‌جمهور ما – آن بندها اجرایی نشدند. و منطقه ما از آن زمان صحنه جنگ‌های متعدد، حضور گسترده نیروهای نظامی خارجی، به دنبال آن کابوس افراط گرایی و تروریسم، انباشت خطرناک پیچیده‌ترین تسلیحات، و خصومت و نمایش قدرت توسط بازیگران مختلف شده است.

اختلاف در قدرت، اندازه جغرافیایی و منابع طبیعی و انسانی بسیار واقعی است. از نگرانی‌ها و رقابت‌های تاریخی بسیاری از کشورهای منطقه نمی‌توان غافل شد. اما سه تجویز ناقص عواقب فاجعه باری را ایجاد کرده است:

نخست اینکه شما می‌توانید امنیت را از دیگران خریداری کنید: خواه از حمله صدام حسین به ایران به نمایندگی از طرف برخی همسایه‌های ما باشد؛ یا از آمدن ایالات متحده برای نجات همسایگان ما از دست هیولایی که آنها با هم ایجاد کرده بودند؛ یا از طریق خرید بی سابقه سخت افزارهای نظامی. دوم اینکه شما می‌توانید به بهای ناامنی همسایگان خود امنیت داشته باشید: خواه در قبال ایران باشد و یا کویت یا قطر در یک زمان یا به شکلی دیگر. و سوم اینکه شما می‌توانید هژمونی منطقه‌ای برقرار کنید: چه در یمن، چه آفریقای شمالی یا شاخ آفریقا باشد. بازیگران فرا منطقه‌ای به اختلافات ٫رقابت های بی پایان و تصورات غلط هژمونیک برخی به عنوان فرصتی برای گسترش حضور نظامیشان و برای فروش بیشتر سلاح نگاه می‌کنند.

ایالات متحده حدود ۵۰ هزار نیروی نظامی در منطقه خلیج فارس در ۲۹ پایگاه نظامی و بیش از ۳۰۰ هواپیما جنگی مستقر نموده است. در هر زمان که تصور کنید حداقل یک ناو هواپیمابر آمریکا در آب‌های ما در حال گشت زنی است همچنین دارای ده‌ها ناوشکن و کشتی‌های دیگر با چهار مقر فرمانده مرکزی برای ارتش و نیروهای دیگر، نیروی هوایی و نیروی دریایی است. از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ دولت‌های خلیج فارس تقریباً یک چهارم واردات جهانی سلاح را به خود اختصاص داده اند یعنی تقریباً دو برابر میزان پنج سال قبل از آن.

تعجبی ندارد که ایلات متحده اکثر این سلاحهای مرگبار را به آنها فروخته است. اما تقویت توان نظامی و صدها میلیارد دلار فروش تسلیحات نه به امنیت قدرتهای بیرونی منجر شده و نه به امنیت این منطقه.
اجازه دهید در این جا از این فرصت برای ابراز تشکر خود از اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت بخاطر مخالفت با اقدامات ایالات متحده برای از بین بردن برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت استفاده کنم.

ایران تمایلی ندارد که در مسابقه تسلیحاتی در منطقه وارد شود و شروع به خریدهای بی رویه و هنگفت علی رغم پایان محدودیت‌های شورای امنیت کند. برای مدت‌های مدیدی، نیروهای خارجی به منطقه ما آمده اند تا قدرت خودشان را نشان بدهند نه برای اینکه از مردم ما محافظت کنند. حضور نامشروع ایالات متحده -۷۶۰۰ مایل دور تر از سواحلش - منجر به ترور بزدلانه سردار سلیمانی دشمن شماره یک داعش شده است.

دوستان عزیز

امنیت منوط به اتکا به مردم خودمان و همکاری با همسایگانمان است. بلی، با پول می‌توان پیشرفته‌ترین سلاح‌ها را خرید ولی واقعیت این است که: امنیت و ثبات را هرگز نمی‌توان خرید. ما به تلاش‌های مشترک برای ایجاد گفتگو های جامع و امنیت شبکه ای به هم پیوسته توسط دولت‌ها در این منطقه نیاز داریم. در غیر اینصورت همه ما تا چند نسل آینده در ناامنی فرو خواهیم رفت و نا امنی ما ناامنی همه خواهد بود.
ما نیاز به یک تغییر پارادایم اساسی در منطقه مان داریم.
ما نیاز به یک منطقه قوی داریم که از توهمات هژمونیک توسط هر قدرتی چه منطقه‌ای و چه جهانی ممانعت به عمل آورد.
یک منطقه قوی که مستلزم ثبات سرزمینی و سیاسی درون زا باشد،
و یک منطقه قوی که در آن همه همسایه‌ها خویشتنداری راهبردی را اعمال نمایند.
پویش صلح هرمز (hope) بر این الزامات بنا شده است.
پویش امید بر مسئولیت هر دولت در منطقه برای تضمین صلح، ثبات و شکوفایی در همسایگی ما و منتفع شدن از آن تاکید دارد.
پویش امید بر اساس تعهد همه دولت‌های ساحلی به موارد زیر بنا شده است.
- تقویت فهم مشترک، روابط دوستانه و صلح آمیز و همکاری میان همه دولت‌ها و مردم منطقه خلیج فارس
- تضمین یکپارچگی سرزمینی و عدم تعرض به مرزهای بین المللی کلیه دولت‌های ساحلی خلیج فارس
- همکاری در ریشه کنی تروریسم، افراط گرایی و تنش‌های فرقه گرایانه در سراسر منطقه
- تقویت حل و فصل صلح آمیز همه تنش‌های منطقه‌ای و اختلافات از طریق ارتباطات تقویت شده و هشدار زود هنگام
- تضمین آزادی کشتیرانی و امنیت انرژی برای همه

پیشنهاد ما برای نیل به این اهداف، پایبندی به اصول مشترک است از جمله
• گفتگو و احترام متقابل
• موقعیت برابر
• احترام به حاکمیت یکدیگر
• عدم توسل به تهدید یا استفاده اززور
• عدم تجاوز و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و
• عدم مشارکت در اتحادها و ائتلاف‌ها علیه یکدیگر

ما معتقدیم نتیجه مشورت‌های جمعی باید یک رویکرد منطقه‌ای جدید باشد. سال گذشته، جناب آقای روحانی، رئیس جمهور محترم ایده‌های اولیه ما را با همه رهبران دولت‌های حاشیه خلیج فارس در میان گذاشتن و آنها را به غنی سازی این ایده‌ها و مشارکت در اجرای آنها نمودند.

ما با هم می‌توانیم طیف گسترده‌ای از همکاری‌ها و اقدامات اعتمادساز را متصور شویم از جمله مدیریت آب، حفاظت از محیط زیست، ایمنی هسته‌ای، امنیت انرژی، تحصیل، جهانگردی، همکاری اقتصادی، تجارت، سرمایه گذاری، ریشه کن نمودن فقر و توانمندسازی مردم.

ما می‌توانیم در مورد یک نظام هشدار سریع منطقه‌ای و تماس‌های نظامی بین کشورهای ساحلی خلیج فارس به توافق برسیم. ما می‌توانیم با ایجاد کارگروه‌های مشترک در زمینه اقدامات عملی برای گسترش تدریجی همکاری‌ها موافقت کنیم.

جناب آقای رئیس،

ما می‌دانیم که اغلب همسایگان ما صلح و گفتگو را ترجیح می‌دهند. چنانچه یک یا دو کشور به دنبال تقابل باشند و با خوش خیالی منتظر خون آشام های بیگانه برای قطع کردن سر همسایه خود باشند این امر محقق نخواهد شد. چنین توهمی هرگز مورد پذیرش واقع نخواهد شد.

دوستان من،

همه ما نگرانی‌ها و نارضایتی‌هایی داریم. به طور قطع، ایرانیان هرگز ۸ سال جنگ تحمیلی را فراموش نخواهند کرد. و متجاوزی که توسط همسایگان ما بطور کامل تأمین می‌شد. بدین ترتیب ما می‌توانیم انتخاب کنیم که در زمان گذشته زندانی باقی بمانیم و بی ثباتی و تنش را ادامه دهیم. و یا اینکه همه ما – تاکید می‌کنم همه ما-صلح، امنیت، ثبات و پیشرفت برای همه را انتخاب کنیم.

متشکرم