نشست علمی دولت اسلامی از نگاه فلسفه سیاسی علامه طباطبایی برگزار شد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نشست علمی دولت اسلامی از نگاه فلسفه سیاسی علامه طباطبایی پنج شنبه 22 آبان ماه در سالن اجتماعات مجمع عالی حکمت اسلامی با حضور حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی و حجت الاسلام والمسلمین یزدانی مقدم برگزار شد؛ این نشست به صورت مجازی نیز پوشش داده شد.

در ابتدای این نشست حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی با اشاره به تفسیر علامه طباطبایی ذیل آیه 200 آل عمران گفت: جناب علامه در این آیه مؤمنین را به سه امر دعوت می کند «اصبروا وصابروا و رابطوا» و نظر ایشان از رابطوا اجتماع و مناسبات اجتماعی است که در قالب حکومت و رابطه مردم و حاکم تعریف می شود.

وی اظهار داشت: علامه در ذیل این آیه به جنبه های مختلف اجتماعی اسلام اشاره  می کند موارد چندی را همچون انسان و جامعه، رشد انسان در اجتماع، شئون اجتماعی اسلام، مرزهای دولت اسلامی، خصوصیات و روش رهبر جامعه اسلامی و... مورد بررسی قرار می دهد که همه موارد در واقع در ذیل بحث حکومت و دولت اسلامی  قرار می گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی افزود: خداوند در قرآن گاهی پیامبر را مخاطب قرار می دهد و گاهی خطابش با مردم است و در واقع دین و عمل به دستورات آن را از همه طلب می کند؛ به عبارت دیگر وظیفه پیامبر (ص) به عنوان رهبر جامعه اسلامی دعوت، هدایت و تربیت است و وظیفه مردم پیروی و اطاعت فرامین رهبر است؛ بنابراین امر حکومت در اسلام طرفینی است و حاکم و مردم در آن دخیل اند.

استاد حوزه علمیه گفت: بر مبنای فلسفه سیاسی علامه جامعه قوی و قدرتمند ترسیم شده است و طبق آن یکی از کارهایی که باید صورت بگیرد دولت سازی است که باید مورد توجه قرار گیرد و این مربوط به عصر معصوم نیست و در زمان غیبت هم باید به سراغ کسانی برویم که بر سیره پیامبر و ائمه (ع) باشند.

وی اظهار داشت: طبق آراء علامه هم فرد اصالت دارد و هم جامعه و حتی در جاهایی این جامعه است و این نشان از اهمیت اسلام نسبت به اجتماع و حیات اجتماعی بشر است.

دولت اسلامی مورد نظر علامه  نه دموکراسی غربی است و نه پادشاهی بلکه دولتی است که نه تنها بر مسلمین بلکه بر جوامع دیگر دلسوز است چرا که مبنای آن توحید و عدالت است و دولتی توحیدی و عادلانه است.

وی  ادامه داد: امروزه شاخصه هایی چون ارزشمندی، کارآمدی، پاسخگویی و... لازمه یک حکومت به شمار می رود اما این شاخصه ها در سایه یک حکومت توحیدی است که معنا پیدا می کند و این ها بدون عدالت ارزشی نخواهند داشت.

در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین یزدانی مقدم با ارائه تعریفی از فلسفه سیاسی گفت: علامه در مورد فلسفه اجتماع سخن می‌گویند منظور ایشان در واقع بحث حکومت است و به نوعی به جای عبارت فلسفه سیاسی از عبارت فلسفه اجتماع استفاده می کنند.

وی اظهار داشت: برخی ارتباط تفسیر جناب علامه را با فلسفه انکار می کنند این نشان می‌دهد که افراد با روش تفسیری ایشان آشنا نیستند چراکه تفسیر المیزان بر پایه مبانی فلسفی استوار است و روش ایشان در این تفسیر روش عقلی است، بنابراین شأن فلسفی علامه با شأن تفسیری ایشان مرتبط است.

استاد حوزه علمیه گفت: دولت مورد نظر علامه دولت اجتماعی دینی است دولتی که دارای سلطه و اقتدار مشروع است و در این حکومت انسان قرار است که به کمال برسد و در آن استخدام طرفینی بین حاکم و مردم صورت می گیرد و هردو در حکومت دخیل اند.

وی بیان داشت: حکومت اسلامی در نگاه علامه دموکراتیک است اما این دموکراتیک بودن به این معنا نیست که هرچه مردم می گویند درست است و اسلام با این موافق نیست نتیجه چنین روشی روی کار آمدن حکومت احساسات را به دنبال دارد.

حجت الاسلام والمسلمین یزدانی مقدم در پاسخ به این سوال که اگر راه درست تشکیل حکومت اسلامی است، چرا حکومت اسلامی با مشکلات روبروست، گفت: مدلی که علامه از حکومت  و دولت معرفی می کند یک مدل ایده آل است و موفقیت آن به این بستگی دارد که چقدر بتوان در عالم واقع آن را پیاده کرد و در واقع مشکل ما در عرصه واقعی این است که بین آنچه در عالم نظر مطرح می شود در عمل پیاده نمی شود و حتی می توان گفت دولتمردان ما با اندیشه علامه بیگانه اند./1399/پ201/ب1