تاج محل نماد تاریخی همزیستی مسالمت‌آمیز شیعه و سنی
بنای تاریخی «تاج محل» در هند از معروف‌ترین بناهای جهان است که نماد تاریخی همزیستی مسالمت‌آمیز شیعیان و اهل‌سنت و نیز معرف صلح و دوستی اسلام راستین محسوب می‌شود.
به گزارش خبرگزاری رسا، تاج محل از پرآوازه‌ترین بناهای جهان و آرامگاه زیبا و باشکوهی است که در نزدیکی شهر «آگرا» و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی، پایتخت هندوستان واقع شده است و یکی از عجایب هفتگانه دنیا به شمار می‌رود. این بنا به دستور شاه جهان، پنجمین پادشاه گورکانی هند، به منظور یادبود همسر ایرانی‌اش، «ممتاز محل» (ارجمند بانو)، ساخته و سپس شاه جهان در همان‌جا به خاک سپرده شد.
معماری این ساختمان ترکیبی از معماری ایرانی و گورکانی است. آغاز ساخت تاج محل سال ۱۶۳۲ میلادی (۱۰۴۲ شمسی) بود و در سال ۱۶۴۷ میلادی (۱۰۵۷ شمسی) تکمیل شد. تاج محل در سال ۱۹۸۳ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین‌شده میراث جهانی به ثبت رسید.
در همین راستا، در گزارشی با عنوان «تاج محل.. من ديوان المحبة عند المسلمين»(تاج محل...از دفتر عشق به مسلمانان) به بررسی تاریخی بنای تاج محل و نقش آن در همزیستی مسالمت‌آمیز شیعیان و اهل‌سنت پرداخته است که ترجمه فارسی این گزارش تقدیم می‌شود:
در آغاز دهه چهارم قرن هفدهم میلادی، «ممتاز محل» همانند بسیاری از زنان آن دوره به هنگام وضع حمل وفات یافت و فرزندی از خود بر جای گذاشت. او ملکه و همسر پادشاه یکی از ثروتمندترین امپراطوری‌های جهان (امپراطوری گورکانی) بود و پادشاه با وجود ثروت و نفوذی که داشت، نتوانست عشق همیشگی خود را از مرگ نجات دهد.
شاه جهان، پنجمین امپراطور مغول هند (گورکانی)، پس از مرگ همسر خود بسیار دردمند بود و شبانه‌روز سوگواری می‌کرد؛ تا اینکه یک شب از شدت اندوه و ناراحتی دستور داد که بر قبر همسرش مقبره‌ای باشکوه و وسیع ساخته و با باغ‌های انگور احاطه شود و زیبایی آن زبانزد همگان باشد.
شاید بیشترین چیزی که شاه جهان از این مقبره باشکوه می‌خواست آن بود که جهانیان داستان عشق او و همسرش را یادآوری کنند. «تاگور»، شاعر مشهور هندی، نیز این شاهکار معماری را «اشک لغزانی بر چهره زمان» توصیف و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(يونسكو) نیز آن را به عنوان میراث انسانی ثبت کرده است و این پادشاه مسلمان مغول همچنان به منزله الگویی در وفاداری شناخته می‌شود، اما واقعیت عمیق‌تر از داستان عشق پادشاه به همسرش بود و این داستان بیانگر محبتی است که اسلام آن را نشان داده و این بنای عظیمِ سرشار از عشق برای عشقی فرامرزی و فرانژادی ساخته شده است.
شاه جهان فرزند یک خانواده سلطنتی سنی‌مذهب و ممتاز محل از خانواده‌ای شیعه بود. آن دو پس از ازدواج، ولیعهد را به دنیا آوردند و سا‌ل‌ها بعد از دنیا رفتند و امروز با آرامش در کنار یکدیگر آرمیده‌اند و هیچ جنگ فرقه‌ای و دشمنی در آنجا وجود ندارد. بنای تاج محل یکی از مشهورترین بناهای تاریخ اسلام بوده که حاوی داستان عاشقانه‌ای ناب و از آن مسلمانانی است که دین خود را دین محبت، عشق، صلح و دوستی می‌دانند.
پیامبر اکرم(ص) در زمان صدر اسلام «حبیب الله» لقب گرفت، چراکه بعثت ایشان از دیدگاه مسلمانان بیانگر عشق خداوند به انسانیت است؛ چنانکه پیروان متصوفه متوفیان خود را «عروس» می‌نامیدند، زیرا پس از سفری طولانی و سخت در زندگی دنیا، مرگ لحظه‌ای بود که انتظار را برای دیدار خداوند به پایان می‌رساند.
در این فضای فرهنگی و فکری، مسلمانان مغول در امپراطوری‌هایی می‌زیستند که از نظر قدرت مانند امپراطوری عثمانی در ترکیه و امپراطوری فارس در ایران بود. البته میان قدرت‌های سه‌گانه درگیری‌هایی به وجود می‌آمد و گاهی اوقات به دلیل حفظ منافع خود، جنگ‌ها بالا می‌گرفت که این مسائل کاملاً همانند اروپا در قرون وسطی بود و با وجود این آنها شعر فارسی و معماری عجیب و غریب مغولی و تصوف عثمانی را ارج می‌نهادند و اشکالی در ازدواج افراد سنی‌مذهب با شیعیان یا بالعکس نمی‌دیدند.
عثمانی‌ها و مغول‌ها در فهم و درک دین اسلام پیشرفت بیشتری از سایر افراد داشتند. البته آنها دموکرات سکولار نبودند، اما تاریخ درباره آنها ثبت نکرده است که آنها مردم خود را به تغییر مذهب و تخریب شواهد تاریخی اجبار کرده باشند. آنان فرهنگی غنی و متنوع را گسترش دادند، به طوری که به سرعت از مرزهای امپراطوری‌ها عبور کرد تا میراثی انسانی را تشکیل دهد. در متن فلسفه این زندگی و حکومت نیز محبت و عشق وجود داشت، محبتی که در اشعار رومی به آن پرداخته و جاودان شده و بیانگر بینش انسانی بی‌نظیر و عشقی است که مردی مانند شاه جهان را وادار کرد تا زخم عمیقی را در وجود خود احساس کند؛ زخمی که ثروت، مُلک و نفوذ آن را التیام نمی‌بخشید. او دردی عمیق را در قلب خود احساس می‌کرد که جز با ساخت این اثر هنری و اهدای آن به محبوب خود التیام نیافت.
تاج محل نه تنها ثمره عشقی عادی میان زن و شوهر، بلکه نتیجه اندیشه و ایده‌ای است که می‌گوید عشق به همسر و مردم، عشق به خداست و این بنا مفاهیم و پیام‌های بسیاری دارد و نماد و نشانه‌ای تاریخی از همزیستی مسالمت‌آمیز شیعه و سنی است و یادآور محبتی است که در قلب مسلمانان جای گرفته و موجب شده که مسلمانان به یکدیگر محبت کنند.
ارسال نظرات