لازم است فلسفه هوش مصنوعی در دروس حوزه قرار گیرد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه ور حانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علیرضا قائمی‌نیا مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه در سلسله نشست‌های آینده علوم اسلامی با موضوع هوش مصنوعی در مرکز پشتیبانی از نوآفرینان حوزوی، گفت: هوش مصنوعی صرفا پیشرفت تکنولوژی نیست، بلکه تجسم یک فلسفه خاص است.

وی افزود: در فلسفه غرب اندیشمندانی مانند دکارت به دنبال این بودند به کارها اصالت ریاضی دهند که در نهایت به هوش مصنوعی منتهی شد.

سردبیر مجله ذهن تاکید کرد: امروز بحث آرمان شهر دیجیتال در بین اندیشمندان غربی مطرح است، شهری که تحت سلطه هوش مصنوعی خواهد بود.

حجت الاسلام قائمی نیا بیان کرد: با توجه به اینکه هوش مصنوعی علاوه بر جنبه تکنولوژیک، جنبه فلسفی نیز دارد، طبیعی است که پرسش های فلسفی هم درباره آن مطرح شود و نگاه من به هوش مصنوعی، نگاهی فلسفی و فرهنگی است.

وی اضافه کرد: در آینده هوش مصنوعی در بحث های الهیاتی تغییرات فراوانی خواهد داشت، مثلا ممکن است این هوش مصنوعی تحت عنوان خدا معرفی شود و یا اینکه مدل های دیجیتالی که از روح ارائه شده است، بقای آن را توجیه پذیر می کند.

عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی پژوهشگاه تاکید کرد: با هوش مصنوعی انسان جدیدی روی زمین قدم گذاشته و این انسان اطلاعاتی با انسان سرمایه داری تفاوت دارد که مطالعات جامعه شناختی متفاوتی را می طلبد.

حجت الاسلام قائمی نیا تصریح کرد: مطالعات فرهنگی و اینکه هوش مصنوعی چه تحولاتی در فرهنگ جامعه خواهد داشت از بحث های جدی است، همچنین بحث های الهیاتی هوش مصنوعی نیز در بین اندیشمندان غربی بسیار داغ است.

وی یادآور شد: مهمترین ویژگی فضای مجازی این است که اطلاعات به جای معرفت نشسته است، یعنی در این فضا با انبوهی از اطلاعات مواجهیم که معنادار است و مسئله صدق به حاشیه رانده می شود.

سردبیر مجله ذهن گفت: از دوره یونان باستان تا عصر اطلاعات، ویژگی مهم معرفت شناختی بشر دنبال کردن صدق گزاره ها بود، اما در عصر جدید، اطلاعات جای معرفت می نشیند.

حجت الاسلام قائمی نیا افزود: هوش مصنوعی تکنولوژی های دیگر را نیز مدیریت خواهد کرد و معادلات علم، فیزیک و علوم انسانی را متحول خواهد کرد.

وی بیان کرد: در نسل اول علوم شناختی متخصصان غربی بیان کرده اند که ما همان طور که در کامپیوتر با پردازش اطلاعات مواجه هستیم، در ذهن نیز می توانیم این فرآیند را انجام دهیم، در نسل دوم علوم شناختی بحث های عصب شناسی مطرح شد.

مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه تصریح کرد: در نسل چهارم معرفت شناسی که هوش مصنوعی آن را در بر می گیرد با انسانی مواجه خواهیم بود که باورهای دینی و کلام سنتی کارآیی خود را از دست می دهند، بلکه فقط اطلاعات حکمرانی می کند و این فضا کلام متفاوتی را می طلبد که به صورت متفاوت بحث کند.

حجت الاسلام قائمی نیا با بیان اینکه هوش مصنوعی در حال جفت شدن با هوش طبیعی است و بخشی از هوش طبیعی ما می شود، افزود: تصور کنید که مغز قابلیتی پیدا کند که مستقیما به اینترنت وصل شود، نظام سنتی را به هم می ریزد؛ این حرف ها در حال حاضر عجیب به نظر می رسد، اما تکنولوژی نشان داده همه اتفاقات عجیب قابلیت عملی شدن دارند.

وی یادآور شد: ما در مقابل تکنولوژی نمی توانیم از ورود آن جلوگیری کنیم و طبیعی است که ورود ما به آن نیز اجتناب ناپذیر است، چرا که نمی توانیم خودمان را از فضای پیشرفت تکنولوژی جدا کنیم.

سردبیر مجله ذهن عنوان کرد: ممکن است بعضی ها بگویند هوش مصنوعی بر اساس کدها عمل می کند و قدرت معنایی ندارد، اما ما امروز می بینیم که در ترجمه های دقیق معانی مختلف، قدرت معناشناختی آن بسیار برجسته است.

حجت الاسلام قائمی نیا ادامه داد: ما دو نوع معرفت داریم، یک نوع معرفت اساس هوش مصنوعی قرار گرفته که به آن معرفت محاسباتی گفته می شود؛ یک نوع دیگر معرفت معنوی و هرمنوتیکی است؛ سوال این است که آیا هوش مصنوعی محاسبه گر می تواند چنین معرفتی را در اختیار انسان بگذارد؟ هوش مصنوعی نمی توان این معرفت را به انسان بدهد.

وی خاطرنشان کرد: مواجه شدن با انبوهی از اطلاعات معرفت معنوی را ناچیز می کند، نمی شود با کامپیوتر علامه طباطبایی ها ظهور کنند، هر چند که در این دوران هم علمای خاص همین تکنولوژی ها ظهور خواهند کرد.

مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه مطرح کرد: برای فراهم کردن زمینه های لازم برای دوران سیطره هوش مصنوعی، لازم است حوزه فلسفه آن را در درس ها دنبال کند.

حجت الاسلام قائمی نیا بیان کرد: با وجود کمک هایی که هوش مصنوعی می تواند به فعالیت های علمی و پژوهشی و تبلیغی در حوزه بکند، اما این مسئله نیز وجود دارد که هیچ گاه فیلسوف و مجتهد به ما تحویل نمی دهد، چرا که هوش مصنوعی لوازم موردنیاز این معرفت ها را در خود ندارد.