چرا اغلب تالاب‌ها در پایاب سدها خشک می شوند؟
سدسازها پیوسته ادعا می‌کنند که به جریان پایه آب رودخانه تجاوزی نکرده و فقط از آب طغیانی به عنوان ذخیره استفاده می‌کنند. یعنی اگر دبی متوسط یک رودخانه بیست‌متر مکعب است، بعد از احداث سد هم این رقم ثابت می‌ماند. درحالیکه عملا این اتفاق نمی‌افتد وگرنه چرا باید اغلب تالاب‌ها در پایاب سدها خشک شوند؟
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه جام جم، نگاه کنید به سد زرینه‌رود در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه که پیش‌تر در مورد حضور موتورپمپ‌ها در دریاچه سد گزارشش را منتشر کرده بودم؛ رخدادی که معاون وقت وزارت نیرو - علیرضا دائمی- هم آن را پذیرفت، اما عملا درمانی برای آن سراغ نداشت. در سفر اخیرم به بالادست سد نفرین‌شده سیوند هم شاهد ده‌ها موتورپمپ بودم که چند صدمتر لوله‌گذاری شده و آب را از دریاچه سد و رودخانه در بالادست مخزن می‌ربایند؛ اقدامی که به بروز خشکسالی مصنوعی در پایین‌دست سد منجر می‌شود.
اصولا سدها علاوه بر افزایش نرخ تبخیر، بارگذاری در اطراف خود را تشدید می‌کنند و این مساله سبب برهم‌خوردن رژیم آب‌شناختی حوضه‌های آبخیز به‌ویژه برای مردم پایین‌دست می‌شود. سد زاینده‌رود، سد‌های رودخانه اترک، سد‌های کشور افغانستان روی هیرمند و از همه فاحش‌تر، سد‌های ترکیه روی دجله، فرات و اخیرا ارس ازجمله مهم‌ترین دلایل تشدید ناپایداری و متروکه‌شدن آبادبوم‌ها در پایاب حوضه‌های آبخیز است. تداوم جریان رودخانه از سراب تا پایاب، ضروری‌ترین، خردمندانه‌ترین و اخلاقی‌ترین شیوه مواجهه با سرزمین و نشانه فرهیختگی و توسعه‌یافتگی حکومت و مردمانی است که در آن سرزمین زیست می‌کنند.
محمد درویش دبیر کمیته محیط زیست یونسکو
ارسال نظرات