آیت الله یزدی به معنای دقیق کلمه سرباز نظام اسلامی بود

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به مناسبت سالروز رحلت ملکوتی آیت الله محمد یزدی رییس فقید جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت‌وگویی با آیت الله  سید احمد خاتمی عضو شورای عالی حوزه های علمیه و عضو فقهای شورای نگهان درباره ابعاد مختلف شخصیتی، علمی، اخلاقی و مبارزاتی این فقیه بصیر صورت گرفته است که متن آن به این شرح است:

سؤال: آنچه که باعث شد مزاحم حضرتعالی بشویم، در خصوص پیرامون شخصیت آیت الله یزدی که در آستانه سالگرد رحلت ایشان هستیم. با توجه به اینکه حضرت آیت الله یزدی در حدود 14 سال رئیس جامعه مدرسین بودند و حضرتعالی هم از اعضای با سابقه جامعه مدرسین و در دهه دوم انقلاب در واقع حضرتعالی در جامعه مدرسین در نقش اجرایی هم حضور داشتید، بفرمایید که آیت الله یزدی در جامعه مدرسین چه نقش هایی داشتند؟

تجلیل و تکریم از آیت‌الله یزدی به عنوان چهره‌ای که حدود نیم قرن از عمر مبارکشان را در ترویج خط امام و نهضت امام پی گرفتند یک وظیفه‌ی سیاسی فرهنگی و اخلاقی است. مرحوم آیت الله یزدی از قدمای جامعه مدرسین هست از بزرگانی که در دوره‌ی خفقان طاغوت به جامعه مدرسین پیوست و جامعه مدرسین در کل دوره‌ی طاغوت به عنوان یک نهادی مطرح بود که در برابر شاه و نظام سلطنتی بود انصافا در آن دوران آمدن در نهاد جامعه هزینه داشت، هزینه‌اش شهادت بود، هزینه‌اش زندان بود، هزینه‌اش تبعید بود و مرحوم آیت الله یزدی از کسانی بود که با شجاعت و شهامت همه‌ی این هزینه‌ها را به جان خرید.

مرحوم آیت الله یزدی دقیقا مرابط بود مرزبان بود که عدول از خط ولایت که صراط حق جمهوری اسلامی ایران هست، نشود.

زندگینامه شفاهی ایشان که مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرده سند زنده این حضور است، بنابراین پاسخ به این سؤال داده شد که نوشتید مرحوم آیت الله یزدی و مهم‌ترین نقش‌آفرینی‌های ایشان در جامعه مدرسین. مرحوم آیت الله یزدی دقیقا مرابط بود مرزبان بود که عدول از خط ولایت که صراط حق جمهوری اسلامی ایران هست نشود.

مرحوم آیت الله یزدی فرمود در جلسه‌ای که می‌خواستیم در باب مرجعیت تصمیم بگیریم بعد ازمرحوم آیت الله العظمی اراکی تصمیم بگیریم من گفتم دو مطلب را می‌خواهم یک؛ آنکه گفته شود و اعلام شود عدم صلاحیت آقای منتظری برای مرجعیت، دو؛ آنکه اعلام شود مرجعیت مقام معظم رهبری، که آیت الله العظمی فاضل به من گفت حالا که مرجعیت آقا اعلام شد شما اصرار در آن خواسته دوم‌تان نداشته باشید، معنای این موضع، معنای مرزبانی از خط مقام معظم رهبری است تکرار می‌کنم این خاطره‌ای بود که خود ایشان گفت.

سؤال: نقش مرحوم آیت الله یزدی در شکل گیری نظام جمهوری اسلامی ایران را بیان کنید.

نقش مرحوم آیت الله یزدی این بود که در طول بعد از انقلاب به معنای دقیق کلمه سرباز نظام اسلامی بود در هر عرصه‌ای که تکلیفی به دوشش گذاشته می‌شد با جان و دل می‌پذیرفت، نمایندگی مجلس شورای اسلامی از قم، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، ریاست قوه قضائیه در طول 10 سال که پاک وارد قوه شد و پاک هم بیرون آمد، ایشان تصریح کردند در طول این مدت مسؤولیت قوه قضائیه یک ریال از قوه قضائیه حقوق نگرفتم و مطلقا رانت‌خواری نداشتند. فرمودند روی میز کارم دیدم پسرم در خواست خدمت در قوه قضائیه کرده است و مراحل امتحان و امثال اینها گذشته تا رسیده به من، از پسرم پرسیدم چرا به من نگفتی، گفت من خواستم مثل دیگران وارد این عرصه بشوم، این معنایش این است که این بزرگ نمی‌خواست در عرصه رانت‌خواری داشته باشد.

در شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی و حل مشکلات، یادمان نرفته در سال 60 قرار شد یک هیأتی تشکیل شود برای پیگیری اختلافاتی که بنی‌صدر در یک سو و شهید مظلوم دکتر بهشتی و آیت الله العظمی امام خامنه‌ای، مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در یک سو و در سوی سوم هم بنی‌صدر، یک هیأت سه نفره تشکیل شود از سوی امام مرحوم آیت الله مهدوی کنی بود از سوی بنی صدر مرحوم آیت الله اشراقی داماد امام بود و از سوی شهید مظلوم بهشتی و دوستانشان آیت الله یزدی بود.

ما اگر بخواهیم مواضع این مرد، این فقیه وارسته را در عرصه‌ی شکل‌گیری نظام اسلامی ایران بگوییم طولانی می‌شود و جا دارد در این عرصه برویم سراغ همکارانشان در قوه قضائیه، از آنها پرسش کنیم، بپرسیم از نقش حضرت آیت الله یزدی در قوه قضائیه، از همکارانشان در مجلس و هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی و در عرصه‌ی خبرگان که ایشان ریاست خبرگان هم در مقطعی مسئولیتش را پذیرفتند.

آنچه که بنده به عنوان عضو خبرگان و عضو جامعه مدرسین همراه ایشان بودم و می‌دیدم با تمام وجودش عاشق نظام اسلامی بود و خدمت در این عرصه را تکلیف می‌دانست آیت الله یزدی و حضور در عرصه‌های مدیریتی مختلف قوه قضائیه، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی، (نوشتند مرکز مدیریت مجلس خبرگان) نه عنوان مجلس خبرگان رهبری را داشته باشیم مرکز مدیریت مجلس خبرگان نداریم. عرض کردم درباره هر یک از این عناوین باید از همکاران ایشان پرسید.

شورای نگهبان بهترین کسی که در این عرصه می‌تواند سخن بگوید آیت الله جنتی است و همکاران دیگرشان که حداقل سال‌های آخر بودنشان در شورای نگهبان را درک کردند از جوان‌ترها آقای کدخدایی، آقای ره‌پیک، آقای نظیف و از علما، آقای شب‌زنده‌دار، آقای مدرسی اینها از بزرگانی هستند که در این عرصه می‌شود از آنها استفاده کرد.

سؤال: ریاست آیت الله یزدی بر شورای عالی حوزه های علمیه و مجلس خبرگان رهبری را چگونه ارزیابی می کنید؟

شورای عالی در دوره‌ای که ایشان ریاست شورای عالی را داشت و من هم افتخار آن را داشتم که عضو شورا بودم انصافا سخت‌کوشی ایشان، منظم‌ بودن ایشان و حال و هوای جمعی داشتن ایشان جداً زبان‌زد بود با اینکه ماها از جهت سنی جزء فرزندان ایشان حساب می‌شدیم اما در رأی‌گیری‌ها هیچ اعتقادی نداشت که هر چه ایشان بگوید. رأی بود، ما یک رأی داشتیم و ایشان هم یک رأی داشت وقتی استدلالی مطلبی گفته می‌شد می‌پذیرفت. انصافا دوره‌ی آیت الله یزدی در شورای عالی از دوره‌های درخشان شورای عالی بود مصوباتی که در این عرصه بود در سامان دادن این نهاد مدیریتی حوزه بسیار مؤثر بود.

در مجلس خبرگان هم همین مسأله هست در هیأت رئیسه مجلس خبرگان من یادم نیست که ایشان غایب بوده باشد در همه‌ جلسات هیأت رئیسه ایشان شرکت می‌کرد و حضور فعال داشت گاهی کسی شرکت می‌کند و از آغاز تا پایان جلسه هیچ چیزی نمی‌گوید ایشان اصلا چنین نبود، حضور فعال داشت به قول ما طلبه‌ها، لا و نعم داشت از خطوط شاخص موضع‌گیری‌های ایشان مواضع ولایت به صراحت می‌گویم که ایشان همان ارادتی که به امام راحل عظیم‌الشأن داشت همان را به مقام معظم رهبری داشت با اینکه از جهت سنی ایشان هفت هشت سال از مقام معظم رهبری بزرگ‌تر بودند اما ولایت‌مداری ایشان آن چنان بود همان احترامی که به امام داشت همان احترام را به مقام معظم رهبری داشت.

دوره‌ی آیت الله یزدی در شورای عالی از دوره‌های درخشان شورای عالی بود مصوباتی که در این عرصه بود در سامان دادن این نهاد مدیریتی حوزه بسیار مؤثر بود.

این جمله‌ای را که می‌گویم، نمی‌گویم کی و چه کسی در یک دوره‌ای هجمه علیه مقام معظم رهبری زیاد شد، آمدم سراغ بزرگی به ایشان گفتم این هجمه‌‌ها را شما می‌بینید یا نه! گفت می‌بینم گفتم شما دیروز طرفدار سید روح‌الله موسوی الخمینی بودید یا اینکه طرفدار ولایت فقیه‌ بودید که تجلی‌ یافته در امام بود. گفته که من طرفدار ولایت فقیه بودم گفتم پس چرا امروز در برابر تخریب ولایت موضع نمی‌گیری؟ او گفت تا وقتی که آقا می‌گوید ثروت‌های باد آورده و مرجع ضمیر آقای هاشمی رفسنجانی است او اینطور می‌گفت من از آقا حمایت می‌کنم گفتم پس معلوم شد در این مقطع برایتان ولی فقیه مطرح نیست دوستی‌های گذشته مطرح است، ولی آیت‌الله یزدی انصافا یک آن دست از ولایت مداری برنداشت.

سؤال: مهمترین ویژگی سیره و آثار علمی مرحوم آیت الله یزدی را در چه می دانید؟

برخی در اواخر عمر مرحوم آیت الله یزدی برای تخریب ایشان می‌گفت ما در زمان آقای بروجردی ایشان را یک واعظ می‌دانستیم با این تحلیل که زمان آیت الله بروجردی ایشان طلبه‌ی درس‌خوان به حساب نمی‌آمد این انصافا سخنی نادرست است اولا وعظ، خطابه جرم است ممکن است در حوزه‌های دیگر در مقطعی در نجف جرم تلقی می‌شد اما در حوزه علمیه قم برخی مراجع الان خودشان به بنده گفتند خطیب تهران بودند و بعد از اینکه تهران برایشان مانع ایجاد کردند در برخی از کشورهای منطقه منبر می‌رفتند، منبر رفتن دلیل بر بی‌سوادی است!! این از عجائب است!

منبر رفتن، خطیب بودن مصداق ولینظروا قومهم اذا رجعوا الیهم هست، این را داشتند جرم آیت الله یزدی به حساب می‌آوردند برای تخریب ایشان، ایشان از شاگردان مرحوم آیت الله بروجردی بودند شاگردان سخت‌کوش، شاگردان مرحوم امام، شاگردان مرحوم علامه طباطبایی، تألیفاتی که از ایشان در درس هست، این فقه القرآن ایشان را کسی منصفانه ببیند، همین کتاب دو جلدی که انتشارات اسلامی جامعه مدرسین منتشر کرده به عین الانصاف ببیند، می‌بیند فقاهت از کتاب موج می‌زند حالا ممکن است چهار تا نقد هم برای کتاب باشد که بر همه‌ی کتاب‌های فقهی چنین نقد و چنین بررسی هست و از ویژگی‌های ایشان در بُعد علمی نیازها را در نظر می‌گرفت در یک برهه‌ای می‌بیند که از مجالس عزاداری درست استفاده نمی‌شود می‌نشیند کتاب حسین بن علی را بهتر بشناسیم که در زمان طاغوت این کتاب ممنوع بود انتشارش می دهد، اگر می‌گرفتند اذیت می‌کردند گاهی ایشان احساس می‌کرد که در مباحث توحیدی مطلب بنویسد، گاهی ایشان احساس می‌کرد درس اخلاق در حوزه لازم هست و درس اخلاق می‌گفت خود بنده قبل از انقلاب در درس‌های اخلاق ایشان بودم به هر حال آیت الله یزدی نصاب علمی یک فقیه را داشت در همین جامعه مدرسین بعدازظهرها خارج فقه می‌گفتند، خارج کتاب قضا و نیز برخی از مسائل مستحدثه و فقه معاصر.

سؤال: برخورد مرحوم آیت الله یزدی را با جریان‌های غیر همسو با اسلام ناب و ولایت فقیه چگونه ارزیابی می کنید؟

موضع‌گیریشان تکلیف‌مدارانه بود جایی که احساس تکلیف می‌کرد موضع بگیرد، موضع می‌گرفت ولو دنیای بد و بیراه علیه ایشان باشد، در یکی از جریان‌ها که خیلی علیه ایشان قلم‌فرسایی شد و برخی گویا در صدد فرصتی برای عقده‌گشایی علیه آقای یزدی بودند (برخی از کسان) من رفتم دیدن ایشان، دیدم خیلی آرام است، یک ذره خم به ابرو ندارد که چه موجی بعضی درست کردند و البته آن مرجع محترمی که بعضی به اسم او به تخریب آیت الله یزدی پرداختند آن مرجع ساحت‌شان پاکیزه است او این تخریب‌ها را نمی‌پسندید، او بسیار شخصیت جاافتاده و ما که برای جمع کردن برخی از مسائل آن روز بیانیه دادیم هم تجلیل کردیم از آن مرجع عالیقدر و هم تجلیل کردیم از ایشان و بحمدلله سفره اهانت‌ها و حتی هتاکی‌ها به پایان رسید.

برای آیت الله یزدی در عرصه‌ی این مسائل سیاسی خط ولایت محور بود و ضدیت با فتنه، ایشان فتنه 88 را جریان معارض با ولایت می‌دید و تا آخر هم بر این موضع باقی بود آنچنان که تاکنون مقام معظم رهبری بر آن موضع هست که حتی فرمود من شکوه‌ی اینها را پیش خدا هم خواهم برد، آیت الله یزدی در برابر فتنه تا آخر عمر موضع داشت. آیت الله یزدی تا آخر ولایت‌مدار بود، آیت‌الله یزدی تا آخر عمر طرفدار نظام اسلامی و تقویت نظام اسلامی را واجب می‌دانست.

والسلام علیکم و رحمه الله