عقوبت های الهی در دنیا نتیجه اعمال است نه فقط مجازات

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا آیت الله محمود رجبی رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی در جلسه درس اخلاق با اشاره به آیه 15 سوره مبارکه حشر گفت: در آیات قرآن کلمه «کَمَثَل» زیاد آمده که قبل از «مَثل» یک فعل به معنای وجود یا وقوع مستتر هست و به بیان مطلبی می پردازد.

وی ادامه داد: چون آیات ما قبل در خصوص «بنی‌نضیر» هست بسیاری احتمال داده اند «مثلهم» همان «بنی‌نضیر» است و عده ای دیگر نیز منافقان و کافران را گفته اند و حتی مفسرانی آنقدر معنا را توسعه داده اند که شامل همه کافران و منافقان پیشین می شود؛ بعضی نیز بنی قریظه یا «بنی‌قین‌قاع» را منظور آیه می دانند.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه افزود: «بنی‌نضیر» قریب ترین معنایی است که می توان برای ضمیر در «مثلهم» در نظر گرفت اما در وجه شبه این طایفه به «الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِيبًا» هم احتمالاتی وجود دارد که بعضی عذاب را احتمال داده اند و برخی دیگر جلاء وطن بنی نظیر را وجه شباهت با طایفه های پیشین احتمال داده اند یعنی همانطور که «بنی‌نضیر» «قریبا» دچار عذاب شده اند «بنی‌قین‌قاع» هم دچار عذاب شده بودند.

وی اظهار داشت: «قریبا» هم احتمالاتی داده اند که برخی حال زمانی گرفته اند؛ برخی نیز «وَبَالَ أَمْرِهِمْ» را معترضه دانسته اند که ارتباط چندانی به ماقبل و مابعد خود ندارد اما این خلاف سیاق آیه است زیرا معترضه بودن یک جمله دلیل می خواهد اما در این آیه دلیلی بر آن وجود ندارد؛ « وَبَالَ أَمْرِهِمْ» را معمولا تبعات سوء دانستند و «امر» را نیز برخی شرک و برخی کفر و برخی دیگر نقض عهد دانسته اند.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی افزود: مسلمانان و مؤمنان نباید از شکست یک گروه دشمن احساس امنیت از گروه های مشابه کنند و خیال خود را راحت بدانند زیرا این آیه می فهماند «بنی‌قین‌قاع» که در همین زمان نزدیک شکست خوردند پس از آن بنی النضیر به شباهت بسیار زیاد به «بنی‌قین‌قاع» خیانت کردند که هر دو جریان را مسلمانان شاهد بودند.

آیت الله رجبی با بیان اینکه در جریانات اجتماعی با استفاده از حرکت های جریانات مشابه و اعتقادات آن می توان گروه دیگر را پیش بینی کرد گفت: مسلمین از جریان «بنی‌قین‌قاع» درس نگرفتند  بنی النضیر احساس کردند شرایط ضربه زدن فراهم است و خیانت کردند؛ این یهودیان گروهی بودند که از نظر اعتقادات با گروه قبلی مشابهت داشتند و شاید خداوند با بیان این شباهت در خصوص مواظبت مسلمانان هشدار می دهد.

وی عنوان کرد: دشمنی گروه های معاند بر اسلام و پیامبر بر پایه اعتقادات خود بود و نشان می دهد که اعتقادات می تواند عامل دشمنی باشد و این گروه های یهودی اطراف مدینه با اعتقادات مسلمانان مشکل داشتند و این آیات نقش مهم اعتقادات و خطر اقدام های دشمن در زمان های کوتاه را نشان می دهد.

عضو هیأت امنای مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی عنوان کرد: هیچ وقت در وقت مقابله با اقدامات دشمن نباید احساس کنیم دیگر دشمنی شان تمام شد و یا گروه های دیگر اقدام نمی کنند؛ وقتی یک گروه یهودی با خیانت به امت اسلامی نیرنگ می کنند دیگر نمی بایست اجازه داد گروه دیگری از یهودیان اقدام مشابه کنند و این نشان می دهد مسلمانان باید رصد می کردند.

وی با بیان اینکه اگر مسلمانان به سابقه یهود توجه می کردند می توانستند از اقدامات گروه های یهود جلوگیری کنند، گفت: قرآن می خواهد بگوید تبعات چنین خیانتی عذاب الیم است نه اینکه مجازاتی صورت بگیرد بلکه خیانت به تعهدات اسباب عذاب را فراهم می کند؛ هر گروهی که دچار عقوبت حقی می شوند، به نتیجه عملشان رسیده اند.

آیت الله رجبی با اشاره به نکات تربیتی آیه گفت: در تثبیت گزاره های حقانی از یادآوری خاطرات زنده در حافظه مسلمین می توان استفاده کرد؛ تشبیه دو طایفه از یهود به هم در سرانجام و ذکر مثال حقانیت مجازاتی که برای «بنی‌قین‌قاع» و «بنی‌نضیر» انجام شد را تثبیت می کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: باید هنگام خواندن آیات توجه کرد که این آیات برای ما هم نازل شده است و مسائل اجتماعی خود را از این پیام ها در نظر بگیریم؛ آیات فقط برای یک قوم نیست و اینکه قرآن برای هر قوم و زمانی گزاره دارد به این معنا است که این مقاصدی را می خواهد به دست بیاورد که مقاصد و اهداف قرآن از نظر زمانی عام هستند.