آیین چهل منبر و گِل مالی، آیینی ریشه دار در باور و فرهنگ دیار لرستان

به گزارش خبرگزاری رسا در لرستان، «چهل منبر»؛ از رسم و رسومات مخصوص خرم‌آباد و شهرستان بروجرد است که به یاد اسارت حضرت زینب (س) در روز تاسوعای حسینی برگزار می شود.

چهل منبر از رسوم قدیمی است که هر ساله توسط زنان و بانوان در روز تاسوعای حسینی برگزار می شود و البته چندین سال است که مردان نیز در این مراسم شرکت می کنند، زنان و مردان با پوشاندن صورت خویش و برخی با پای برهنه و در سکوت کامل و زمزه نام الله و ذکر صلوات مراسم چهل منبر را به جا می آورند.

آیین چهل منبر هر ساله از امام زاده زید بن علی(ع) خرم آباد آغاز می شود و عزاداران به سمت محله باغ دختران که در آنجا چهل منبر توسط صاحبان خانه ها برای حاتمندان آماده شده و عزاداران به نیت برآورده شدن حاجات خود در هر منبر یک شمع روشن می کنند.

چهل منبر؛ آیین عشق و حاجت است و عزاداران حسینی با روشن کردن شمع های حزن در هر منبر و طلب حاجت خود  از باب الحوائج در روز شهادتش، تا پایان چهل منبر به یاد اسارت حضرت زینب(س) به عزاداری می پردازند.

برخی زنان چهل منبری جهت گم نکردن دوستان همراه خود در  این آیین چادرها ی خود را به چادر دوستانشان گره می زنند و در طی برگزاری آیین هیچ حرفی زده نشده و تنها در دل راز و نیاز می کنند.

عزاداران اعتقاد قلبی عمیقی به برآورده شدن حاجت خود پس از شرکت در آیین چهل منبر دارند و پس از برآورده شدن حاجت، سال آینده نیز در این مراسم شرکت می کنند و چهل شمع دیگر روشن می کنند و نذوراتی را بین مردم توزیع می کنند.

آیین چهل منبر به عنوان یک اثر معنوی در فهرست آثار ملی ثبت شده است و از آدابی است که بیش از 100 سال است در خرم آباد انجام می‌شود.

گفتی است، مراسم عزاداری روز تاسوعای حسینی با به صدا درآمدن طبل عزا توسط هیأت های مذهبی آغاز می شود و عزاداران با سر دادن نوحه های عزاداری و حرکت دسته های سینه زنی و زنجیر زنی در محلات به عزاداری می پردازند و با  عزاداران صحرای کربلا هم نوا می شوند.

در عصر تاسوعا جوانان با اماده سازی حوضچه های گِل و تهیه گِل رس و گلاب برای مراسم گِل مالی روز عاشورا آماده می شوند.

هیئت های های عزاداری به میزان لازم گلاب را برای تهیه گِل خریداری می کنند و البته عزادارانی که نذر دارند، گلاب مورد نیاز خیمه ها را فراهم می کنند و به شیوه ای خاص این گلاب ها روی خاک چیده می شود تا پس از اقامه نماز صبح توسط عزداران به گِل عزا تبدیل شود.

هر ساله منابع طبیعی هیزم مورد نیاز هیدت های مذهبی را فراهم می کند و در کنار هر حوحضچه گِل، تپه ای از هیزم خشک آماده می شود که پس از گِل مالی عزاداران در کنار آتش خود را خشک کنند که در مراسم عزاداری روز عاشورا شرکت نمایند.

گِل مالی، آیینی ریشه دار در باور، اعتقاد و فرهنگ دیار لرستان

مراسم گِل مالی روز عاشورای حسینی از آیین‌های قدیمی است که روز عاشورا در لرستان انجام می‌پذیرد و ریشه در باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم دارد.

جوانان هیئت های مذهبی عصر تاسوعا خاک عزاداری را از محلی پاک جدا می کنند، این خاک در آن محل چند بار الک شده سپس به درون شهر می آورند.

این خاک پای خیمه ها نیز الک شده و خاک نرم را در حوضچه های گِل که جلوی  تکایا، خیمه ها و هیأت های عزاداری آماده شده می ریزند و در روز عاشورا گلاب را به خاک اضافه می کنند و گِل را برای عزاداران آماده می کنند.

مردم عزادار لرستان از شب تاسوعا پای خیمه ها و در هیأت های مذهبی به عزاداری ادامه می دهند و پس از اذان صبح آیین گِل مالی را برگزار می کنند، گِل مالی عزاداران لرستانی حال و هوایی خاص دارد و بسیاری ازمردم لرستان اعتقاد خاصی به گل مالی روز عاشورا دارند.

آیین گِل مالی، این سنت قدیمی نیز در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و می توان گفت که ریشه آیین گل مالی به هزارسال پیش مربوط می‌شود.

گِل مالی، نشان عزای دیار لرستان بوده که هر سال باشکوه تر از سال های قبل نیز برگزار می شود و  زن و مرد، پیر و جوان بنابر ارادتی که به امام حسین(ع) دارند روز عاشورا لباس های خود را گِل مالی می‌کنند

گِل مالی جزو فرهنگ عزاداری مردم لرستان است و با اعتقادات مردم لرستان گره خورده است و برخی مردم با داشتن نیت و طلب حاجت خود از امام حسین(ع) در مراسم گِل مالی شرکت می کنند.

برپایی آیین گِل مالی در روز عاشورا فضای حزن آلودی را بر شهر حاکم می‌کند و با آغاز مراسم عزاداری در روز عاشورا آسمان لرستان در سوگ امام حسین(ع) و 72 تن شهید دشت کربلا به سوگ می نشیند./9451/