گزارشی از نشست علمی «سجایای اخلاقی و جایگاه علمی دکتر صدرا»

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، یکصد و چهل و هفتمین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی با موضوع «سجایای اخلاقی و جایگاه علمی دکتر صدرا» با حضور اعضاء محترم گروه سه شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ ساعت ۱۹ به صورت مجازی برگزار شد.

در این جلسه به مناسبت درگذشت استاد و عضو گروه فلسفه سیاسی مجمع عالی حکمت اسلامی جناب آقای دکتر علیرضا صدرا، با نظر اعضای محترم در خصوص سجایای اخلاقی و جایگاه علمی دکتر صدرا مطالبی بیان شد؛ در ابتدا حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی مدیر محترم گروه فلسفه سیاسی اطلاعات از زمان و نحوه فوت دکتر صدرا ارائه کرد.

در این نشست به غیرت انقلابی در هنگام بی حرمتی به انقلاب و ترک اینگونه جلسات اشاره شد و جامعیت علمی این استاد فقید نیز مورد ستایش قرار گرفت. دکتر صدرا درک بسیار خوبی از اندیشه های فیلسوفان مسلمان داشت و با اینکه اطلاعات فراوان داشت اما حرص چاپ کتاب نیز نداشت.

مرحوم صدرا در دانشگاه تهران در دانشگاه حقوق و علوم سیاسی اندیشه سیاسی اسلامی را تدریس می کرد که موجب تمجید دانشجویان بود.

وی با علاقه به حکمت اندیشه های فارابی را از بر بود و آن را با اگوست کنت مقایسه می کرد. در ادامه نیز خلاصه ای از گفتار اساتید گروه فلسفه سیاسی مجمع عالی حکمت اسلامی تقدیم می شود:

حجت الاسلام محمد علی سوادی: استاد صدرا غیرت انقلابی داشت

دکتر صدرا جامعیتی در رشته‌های مختلف علمی داشتند.

غیرت انقلابی دکتر صدرا بسیار بالا بود که همواره نسبت به امام، رهبری و آرمان‌های انقلاب بسیار غیرت داشتند و مواردی بود که در جلسه بی ادبی نسبت به انقلاب و ارکان انقلاب صورت می گرفت و یا تعریض و یا تضعیف نظام صورت می گرفت جلسه را ترک می‌کردند.

هیچ بدیلی نمی‌توان برای ایشان ذکر کرد که این جامعیت را داشته باشند.

شرح صدر بسیار عجیب ایشان بود که هیچگاه محدود نگری نداشتند و افکاری که ضد هم بودند را می‌توانست کنار هم جمع کند. ایشان تعارض‌ها را به همدلی تبدیل می‌کرد.

حجت الاسلام احمد رضا یزدانی‌مقدم: ادب مرحوم صدرا ستودنی بود

استاد صدرا حق‌جو و متواضع بود. ایشان اگر مطلب حقی را می‌دید، می‌پذیرفت. ایشان حق‌پذیر و حق‌جو بودند.
ایشان شاگرد پروری می‌کرد و شاگردان را پر و بال می‌داد. دکتر صدرا جدای از اینکه اطلاعات وسیعی داشت، عقل‌خوبی داشت.

راهی که در فلسفه سیاسی اسلامی شروع کرده بودند بسیار دقیق بود. درک بسیار خوبی از فارابی، خواجه نصیر، ابن‌سینا، ملاصدرا و… داشتند و قطعاً این راه ادامه دارد. ایشان همواره با ادب و متانت برای دیگران خیرخواهی داشتند.

دکتر مرتضی یوسفی راد: استاد صدرا از متون اصیل دفاع می کرد

انرژی و پرکاری از ویژگی‌های خاص استاد بود، بارها به ایشان می‌گفتم کاش کمی از انرژی شما را ما می داشتیم.

از پاسخگویی هرگز خسته نمی‌شدند. از متون اصیل و با اصالت دفاع می‌کرد که با همت و درایت شان و سپس همراهی شاگردان ایشان فلسفه سیاسی اسلامی را بیان کردند.

حجت الاسلام محسن مهاجرنیا: دکتر صدرا ادبیات خواجه نصیر و فارابی را حفظ بود

دکتر صدرا دوستدار حکمت بودند. دیگران را مورد تشویق قرار می‌داد. با تمام وجود تلاش می‌کرد که حکمت را جا بیاندازد.از بدو ورود به قم در اوایل دهه ۷۰ به دنبال شکل گیری مکتب باقرالعلوم بودند. وقتی در مورد فارابی و خواجه نصیر صحبت می‌کردند ادبیات آنها را حفظ بود.

نظریه انقلاب را در ذیل بحث امر به معروف و نهی از منکر در سال اولیه ورود به دانشگاه باقرالعلوم مطرح کردند.
فراجناحی و فراملی بود، جهانی فکر می‌کرد. ذهن بسیار خلاق داشت. هیچگاه جناحی فکر نکرد. در حوزه تفکر حضرت امام فوق‌العاده نگاه بلندی داشتند.

ایشان هیچ کتابی را خودشان ننوشتند و با این که حرف داشت ولی خودشان اقدامی نکرد. حرص بر چاپ و نشان دادن خود، نداشت. نسلی که ایشان تربیت کرد در امور مختلف مؤثر هستند. ان شاء الله همه اینها باقیات الصالحات ایشان باشد. این دَینی که به گردن همه ما دارد بتوانیم به نوعی ادا کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی: استاد صدرا هیچگاه اهل خودنمایی نبود

ایشان جمع حلم و حکم را داشتند. در ضمن حکیم بودن، حلیم بود، بسیار بردبار بودند. یادم نمی‌آید ایشان در جلسه یا کلاسی برافروخته و یا عصبانی شده باشند. دائما به ما توصیه می‌فرمود که حلم را فراموش نکنید.

گرچه در زمان جنگ حضور و مسئولیت داشتند ولی هرگز بیان نمی کردند. بسیار کتوم بودند، از این رو بعد از رحلت ایشان متوجه شدیم برادر ایشان هم در زمان جنگ به شهادت رسیدند. هرگز اهل بیان و خودنمایی نبودند.

حجت الاسلام غلامرضا بهروزی لک: نگاه دکتر صدرا به شدت توحیدی بود

در سیره دکتر صدرا همواره آیه إنّا للّه و انا الیه راجعون جاری بود. دغدغه استاد از آمدن به قم، بدنبال تأسیس مکتب قم بودند.

مسئولیت جنگ روانی را در گردان جنگ روانی در دوران دفاع مقدس بر عهده داشتند ولی بیان نمی کردند.

ویژگی دکتر صدرا توجه و دغدغه اصالت و احیای تراث بود. درگیر مباحث فارابی می‌شود و آن را با آگوست کنت مقایسه می‌کند و اشکالات تجربه زده کنت را مقایسه می‌کند، لذا احیای تراث را به جدّ دنبال می‌کرد.

ایشان همچون ملاصدرا غیر از تفلسف و حکمت بحثی، فرا رفتن از حکمت بحثی و توجه جدی به معارف قرآنی و معارف اهل‌بیتی را در روش و سیره خود داشتند.

به قدرت نگاه توحیدی داشت. دغدغه‌اش برای الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت بسیار زیاد بود. در نظم و توجه به ساعت بسیار دقیق بود. بدنبال تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی بودند.

حجت الاسلام محسن رضوانی: دکتر صدرا به معنای واقعی یک معلم جامع بودند. در حدود ۲۵ سال که با استاد صدرا آشنا شدم و هرچه از یک استاد انتظار داریم در استاد صدرا وجود داشت.

دکتر شریف لک‌زایی: مشوق اصلی من در ورود به فلسفه سیاسی مرحوم دکتر صدرا بود

مرحوم صدرا انگیزه سازی می کرند، لذا انگیزه اصلی من برای ورود به بحث‌های فلسفه سیاسی متعالیه یکی از مشوق‌های اصلی دکتر صدرا بودند.

بر خوانش متون اصلی فلسفه سیاسی تاکید داشتند، لذا نشست‌های متعددی را از خوانش سیاسی حکمت متعالیه با حضور دکتر صدرا داشتیم. یک خوانشی از منظر سیاسی از شرح منظومه را شروع کردند.

گرچه بارها از ایشان خواسته شد تا خاطرات ایشان را در مراکز علمی قم بیان شود، اما گویا تمایلی نداشتند.

همواره دوستان را تشویق می‌کردند که در باب میراث اندیشه سیاسی تحقیقات خود را پیش ببرند و پیشرفت تحقیقات خود را ادامه دهند.

در کنار اشراف ایشان بر اندیشه سیاسی غرب، بر تولید فلسفه سیاسی و گفتگو در باب فلسفه سیاسی اسلامی توجه جدی داشتند و از اولویت های کاری ایشان بود.

تواضع ایشان در برابر دیگران از جمله فضایل اخلاقی دکتر صدرا بود.