گفتوگو پایه و اساس دیپلماسی خارجی دولت سیزدهم است
دولت سیزدهم در شرایطی پا به میدان گذاشت که همه سیاست خارجی ما به برجام گره خورده بود و اندک تحرک سیاسی در خارج از این مرزها نبود که نیم نگاهی به برجام نداشته باشد؛ در ماههای گذشته دولت آقای رئیسی کوشید تا با دیپلماسی فعال و نگاه به همسایه به حل مشکلات کشور بپردازد و به نقاط قوتی که جمهوری اسلامی میتوانست بدون نگاه به برجام به آنها دست یابد را مورد توجه قرار دهد؛ جالب اینجاست که با انتخاب این سیاست تقریباً همه متوجه شدند که تقریباً همه مشکلات با وجود حل نشدن مسأله برجام، حل شدنی است. خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا در گفتوگویی اختصاصی با حجتالاسلام والمسلمین تقوی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و مشاور رئیس جمهور در امور حوزه و روحانیت، سیاست خارجی دولت سیزدهم را به بحث نشسته است که متن کامل آن در ذیل آمده است.
رسا ـ فعالیتهای دولت آقای رئیسی در دیپلماسی خارجی را چگونه ارزیابی میکنید و شعار اساسی دولت سیزدهم در دیپلماسی خارجی چیست؟
دولت آقای رئیسی به وعدههای انتخاباتی خود متعهد است و در حوزه سیاست نیز در چند شاخه همان مطالب را تعقیب میکند؛ مردم در جریان این برنامهها و سیاستورزیها هستند و ایشان هم همان مسیر را دنبال میکند.
نخست اینکه به گفتوگو در عالم سیاست معتقد است و در پی آن است تا بسیاری از مسائل و مشکلات سیاسی را از طریق گفتوگو حل کند؛ گفتوگوی چهره به چهره با طرفهای مقابل خیلی از گرهها را باز میکند و جلوی بسیاری از اتفاقات ناخوشایند را میگیرد؛ دولت سیزدهم این گفتوگو را برای فعالیتهای سیاسی خود پایه قرار داده است.
تنها استثنا و خط قرمز گفتوگوی سیاسی بینالمللی رژیم غاصب صهیونیستی است که به دلایل روشن و متقن موجود در عالم سیاست هیچ گفتوگویی با اشغالگران سرزمین بیتالمقدس نداریم؛ ما به صراحت در همه مجامع گفتهایم که با اشغالگران خانه و زندگی و آواره کنندگان مسلمانان و رژیم کودک کش هیچ گفتوگویی نداریم؛ البته جز رژیم صهیونیستی حاضریم با هر کشوری حتی آمریکا تعامل و گفتوگو داشته باشیم.
گفتوگو با کشورهای دیگر که آمریکا هم شامل آن میشود با پیش شرط تحمیل نشدن نظرات، نداشتن خوی قلدری، تحکم و زورگویی و پایبندی به قواعد و ضوابط بشری و بینالمللی است؛ با این شرایط است که ما پا به میدان گفتوگو با کشورهای دیگر میگذاریم. مرحوم حضرت امام خمینی (ره) نیز فرمودند «اگر آمریکا آدم شود ما با او هم رابطه برقرار میکنیم».
البته خیلی سخت است که یک رژیم جنگ افروز که دنیا را در چنگ خود قرار داده است و ملتها را به ضعف و سستی میکشاند و از طریق استضعاف ملتها به منافع خود دست پیدا میکند، پایبند چنین شرایطی شود و سر میز گفتوگو بنشیند؛ اما اعلام کردهایم که با هر کشوری که حقوق ملت ایران را رعایت کند گفتوگو میکنیم.
آقای رئیسی به نمایندگی از دولت سیزدهم در مصاحبههای خود تصریح کرده است که بهترین راه پایان جنگهای کنونی گفتوگو است که طرفین مسائل خود را حل کنند؛ بنابراین گفتوگو یکی از سیاستهای اصلی دولت سیزدهم است.
رسا ـ آیا تمام کشورهای دنیا در مقابل سیاست گفتوگوی دولت سیزدهم یکسان هستند؟ دولت آقای رئیسی چه اولویتهایی در برقراری ارتباط با کشورهای دیگر قرار داده است؟
سیاست دیگر دولت سیزدهم اولویت قرار دادن گفتوگو و ارتباط سیاسی با کشورهای مسلمان و کشورهای محروم است؛ که در اولویتهای فعالیتهای سیاسی جمهوری اسلامی است؛ این کشورها در قارههای آسیا و آفریقا و آمریکا هستند.
نکته دیگر تحکیم روابط سیاسی با همسایگان است؛ این هم از سیاستهای اعلامی آقای رئیسی در دوران انتخابات ریاست جمهوری است؛ تا الان با بسیاری از این کشورها ارتباط و رفت و آمد برقرار شده است؛ رؤسای جمهور یا مقامات عالی سیاسی این کشورها رفت و آمد دارند و این رفت و آمدها خیرات و برکات فراوانی برای هر دو طرف داشته است.
ارتباط با کشورهای همسایه به دلیل امتیازاتی که ایران از آن برخوردار است برای کشورهای مقابل بسیار ارزشمند است؛ یکی از این ویژگیها آمادگی جمهوری اسلامی برای در اختیار قرار دادن دانش، علم و نوآوریهایی است که از آن برخوردار است؛ نظام اسلامی برای رشد و توسعه ملتهای مسلمان منطقه و کشورهای مستضعف از هیچ کوششی دریغ ندارد.
فعالان دیپلماسی خارجی کشور، شرکتهای دانش بنیان را به تعاملات خود با کشورهای دیگر وارد کردهاند و از آمریکای لاتین تا آسیای مرکزی و کشورهای همسایه از نیروی اندیشمندان و متفکران جوان ما در کشورهای دانش بنیان استفاده میکنند؛ خدمات و فعالیتهای فنی ایران در بخشهای مختلف صنعتهای نفت، راه و ساختمان، سدسازی، پزشکی و دیگر بخشها راهگشای بسیاری از کشورها بوده است؛ این هم از ابزارهایی است که در خدمت رونق سیاست خارجی ما قرار گرفته است.
رسا ـ آیا دولت سیزدهم به مسأله برجام توجهی دارد یا آن را رها کرده است؟
برجام یکی از مسائل مهم سیاسی است که دولت سیزدهم پیگیر آن نیز بوده است اما کارشکنیهای آمریکا و بعضی کشورهای غربی گاهی موضوع را به بن بست میکشاند و گاهی باب مذاکره را باز میکند که هر از چند گاهی نشستهای پراکندهای برگزار میشود و نمایندگان پیامهایی رد و بدل میکنند.
ادامه این مسیر به این معنا است که دولت سیزدهم حتی از مسائلی مانند برجام دست بر نداشته است و همچنان علاقمند است که مسائل حل شود؛ البته به صراحت بیان کردهاند که خواستار حل شدن مسائل به هر قیمتی نیستند بلکه تنها زمانی برجام مفید خواهد بود که حل مسائل به نفع کشور باشد؛ ما حاضر نیستیم این دانش انباشته هستهای که با گذشت سالها و دادن شهیدانی به دست آمده است از بین برود؛ از بین رفتن این دانش و بسته شدن نیروگاههای هستهای به منزله پایمال شدن خون این شهیدان و هدر رفتن زحماتشان است.
تبلیغات دشمن درباره سعی جمهوری اسلامی برای ساخت بمب اتم مغرضانه است و خودشان هم میدانند که ما دنبال ساختن سلاح هستهای نیستیم؛ اینها سعی دارند دنیا را بترسانند تا اجماعی علیه ما به وجود آورند؛ آژانس انرژی اتمی هم بارها اعلام کرده است که فعالیتهای هستهای ایران صلح آمیز است و بیشتر جنبه خدماتی برای ملت و مردم دارد؛ این انرژی در بخشهای کشاورزی، رادیو دارو و مانند آنها به کار برده خواهد شد که بسیار پر برکت است.
در دکترین دفاعی ما نیز اصلاً سلاح هستهای تعریف نشده است؛ بارها رهبر فرزانه انقلاب به عنوان اولین رهبر دینی و سیاسی ما فرمودهاند که سلاحهای کشتار جمعی اعم از هستهای، میکروبی و شیمیایی را حرام میدانیم؛ این سلاحها بسیار خطرناک است و ریشه بشر را نابود میکند؛ اینجا بحث گناهکار و بیگناه مطرح نیست.
آثار ورود سلاح میکروبی و شیمیایی به یک جامعه و یا انفجار بمب هستهای در آن، قرنها باقی میماند و بشر را گرفتار میکند؛ بر اساس اعتقادات ما و اسلام و پایبندی ما به احکام و آرمانهای اسلامی، ساخت این سلاحها حرام است و ترویچ آن را جایز نمیدانیم؛ از سوی دیگر خواستار جمع شدن و معدوم شدن این سلاحها از سطح جهان هستیم؛ این دیوانههای عالم یعنی قدرتهای مغرور خدا نشناس ضد بشریت دستشان روی دکمهای فشار داده نشود که موشکی با کلاهک هستهای بر سر ملتی فرود آید و مردم را بکشد.
جمهوری اسلامی از کشورهایی است که با قاطعیت به دنبال جمع آوری و معدوم شدن سلاح هستهای در سراسر جهان است، حال علیه ما که چنین سیاست واضح و مشخصی داریم تبلیغات منفی میکنند و به همین واسطه ما را تحریم میکنند، تحریمهایی در حد تحریم دارویی که نشان میدهد اینها تا چه اندازه به حقوق بشر پایبند هستند و اصلاً چه تعریفی از آن دارند.
از سوی دیگر همه میدانند که رژیم غاصب صهیونیستی زرادخانه و صدها کلاهک هستهای دارد اما یک کلمه درباره آن حرف نمیزنند؛ این مستکبران پررو و شیطان صفت که بشریت و ارزشهای انسانی را به چالش کشیدهاند درباره زرادخانه هستهای رژیم صهیونیستی که زیر نظر آژانس هم نیست حرفی نمیزنند؛ بعید هم نیست که این رژیم غاصب خائن منطقه را به نابودی بکشاند.
رسا ـ به صورت کلی، سیاستهای آقای رئیسی در دیپلماسی خارجی رو به جلو هست؟
بله، حتماً سیاستهای دولت آقای رئیسی رو به جلو بوده است و ما آثار آن را میبینیم؛ سیاستهای ایشان، همین سیاستهایی بود که توانست مسأله کرونا را به سرعت حل کند، هر روز هفتصد نفر میمردند، همین سیاستها سبب شد که هم دارو وارد کنیم و هم واکسن تولید کنیم که امروز از تولید کنندگان واکسن در دنیا باشیم؛ سیاستهای صحیح است که کار را اینگونه جلو میبرد.
همین سیاستها بود که عربستان را به گفتوگو نشاند و امروز کشورهای منطقه به ایران امید بستهاند؛ این سیاستها رو به جلو است و ما که نفت استخراج شده را میتوانیم بفروشیم و با تمام تحریمها کشور را روی پا نگه داریم.
گرانی و تورم حل نشده است؛ اینها پیامد سیاستهایی است که دنیا علیه ما آغاز کرده است و با سیاستورزی مناسب بسیاری از اینها را خنثی کردهایم و بقیه را نیز باید حل کنیم؛ ما کشوری نیستیم که آزادانه هر فعالیت اقتصادی داشته باشیم؛ به واسطه تحریمها کارهای ما را متوقف میکنند و بسیاری از امکانات ما در کشورهای دیگر بلوکه شده است و محصور و محبوس مانده است؛ دشمن در داخل مشکلاتی را برای ما به وجود آورده است که بخشی از این مشکلات مربوط به تحریمها است.
ایستادگی در برابر استکبار هزینه دارد و هزینه ما شهدا بودهاند؛ سرداران هشت سال دفاع مقدس و بسیجیان و مردم خوبمان که پای این نظام ایستادهاند هزینههای این نظام را پرداخت کردهاند و میکنند؛ وقتی از سال 57 در خیابان آمدیم و فریاد زدیم هیهات منا الذله، مرگ بر امریکا و اسرائیل، به هر حال به دست آوردن آزادی و استقلال در این دنیا هزینه دارد؛ بنابراین سیاستهای آقای رئیسی حتماً سیاستهای رو به جلو بوده است.
آفتی در گذشته سیاست ما وجود داشت که کشور را به برجام و تصمیمات خارجی پیوند بزنند و قفل کنند؛ رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند حال مذاکرات پیش برود یا نرود، شما کار مملکت را به آن مذاکرات پیوند نزنید و قفل نکنید؛ بنابراین دولت سیزدهم معطل مذاکرات نماند و کشور را تعطیل نکرد؛ این هم از کارهای خوب دولت آقای رئیسی بود.
آینده را به شرط اندکی صبر، خوب میبینم؛ آقای رئیسی دو سال است که آمده است، قبلیها هم کارهای خوبی انجام دادند، اما روشهای آنها را کنار زد و در حال درست کردن اوضاع است؛ مسأله اقتصاد هم چیزی نیست که با یک قیام و قعود حل شود؛ با یک بله و خیر بتوانیم به اهداف خود برسیم؛ نه، نیازمند زمان هستیم.