ویژگی های برجسته آیت الله ناصری/ضرروت تلاش برای توسعه مرزهای علم اخلاق

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه ظهر امروز در همایش سالک الی الله که ویژه بزرگداشت آیت الله ناصری در سالن همایش های مرکز فقهی ائمه اطهار برگزار شد، با اشاره به خطبه قاصعه امیر مؤمنان اظهار داشت: حضرت علی(ع) در افقی قرار دارد که اگر از خود هم سخن بگوید از آینه حق سخن گفته زیرا ذات حضرت فانی در ذات الهی است.

وی در ادامه با اشاره تصویر کردن قله عارفان و سالکان در نهج البلاغه اظهار داشت: دشمن شناسی و شیطان شناسی برای مبارزه و فتح قله های اخلاق و معنویت در خطبه قاصعه مورد اشاره قرار گرفته است؛ حضرت علی در خصوص خود می فرماید از سرزنش ها در راه خدا هراسی ندارم؛ کسی می تواند روز خود را در راه خدا طی کند که شب را به یاد خدا باشد و شب زنده داری جهادگران تبیین و تبلیغ در راه خدا می تواند یاور آن ها باشد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه بیان خطبه قاصعه شب بیداری برای تهجد را سبب آبادانی روز دانست و افزود: مرحوم آیت الله جعفری در سخن خود گفته است استادم را در آخرین لحظات عمر دیدم که چشم او به ابدیت روشن است و این یعنی روح انسان به خداوند متصل شود؛ از شخصیت هایی که این مسیر را پیموده بود مرحوم آیت الله ناصری بود.

آیت الله اعرافی با بیان اینکه هر کس با آیت الله ناصری می نشست مجذوب وی می شد، تصریح کرد: از آیت الله ناصری خواسته بودم حضور خود را در قم بیشتر کند که قبول کردند اما توفیق این امر چندان پیش نیامد.

وی با اشاره به برنامه حوزه علمیه در زمینه اخلاق در دو بخش نظری و عملی، افزود: منابع کتاب و سنت ما سرشار از معارف اخلاقی بوده و تاریخ ما سرشار از شخصیت های اخلاقی است که علی رغم این ها کاستی هایی نیز داریم؛ اگر در اخلاق با همان قوت منهج فقهی وارد می شدیم، دستاوردهای بزرگ اخلاق و معرفت اسلامی بیش از اکنون بود.

مدیر حوزه های علمیه از ضرروت تلاش بزرگان برای توسعه مرزهای علوم اخلاق تصریح کرد: در اخلاق نظری با مبانی خودمان می توانیم گام های بزرگی برداریم و نیازها را مرتفع کنیم؛ مرحوم علامه طباطبایی و شهید مطهری با مبانی فلسفی به فلسفه اخلاق وارد شدند و لازم است این راه ادامه پیدا کند. رابطه اخلاق و فقه نیز نیازمند تدقیقات بیشتر است.

وی ادامه داد: در گسترش دانش اخلاق در مباحث و روش های خودسازی نیازمند تکیه بر میراث خود و استفاده از کارهای جدید دنیا هستیم؛ اخلاق از حیث تحلیل های رذائل و فضایل و روش ها جای کار فراوان دارد. هر یک از این قلمروها لازم است در یک متن علمی قوی با منهج اجتهادی مورد تحقیق قرار گیرند. در حوزه مستقل لازم است اخلاق در جهان غرب و دنیای معاصر مورد نقد قرار گیرد.

آیت الله اعرافی با اشاره به ترویج اخلاق منهای دین و اخلاق سکولار در دنیای امروز تصریح کرد: نقد این جریانات اخلاقی از وظایف حوزه است؛ علم اصول از افتخارات فکر عمیق بشری است و ظرائف و دقایق آن بسیار بالا است که لازم است همان نگاه عمیق را در توسعه علوم اسلامی داشته باشیم؛ به شدت باید توجه کنیم که عمق عقلی و اجتهادی ما در این ها ظهور و بروز پیدا کند.

مدیر حوزه های علمیه با اشاره به برنامه های حوزه در خصوص اخلاق عملی اظهار داشت: از آنجا که با روش های مختلف اخلاقی مواجه هستیم لازم است به یک منش معیار توجه کنیم؛ اولین آفت سیر اخلاقی غفلت از مقوله اخلاق است بدین صورت که آن را کاملا فردی و غیر قابل اهتمام بدانیم؛ اول کسی که به این قصور اعتراض دارد بنده هستم زیرا اخلاق یک ضلع اساسی در شخصیت فرد مسلمان است که غفلت از آن آسیب بزرگی است.

وی اخلاق را همراه با تحصیل و تلاش علمی، ارزش یک فرد حوزوی دانست و تأکید کرد: اگر اخلاق جای پیشرفت علمی را گرفت، امری ناپسند رخ داده است؛ مریدپروری و شخص محوری آفت بزرگ اخلاق است. ریاضت لازمه اخلاق است، و اخلاق باید در شریعت دنبال شود.

مدیر حوزه های علمیه با بیان اینکه عزلت گزینی آسیب زا است، اضافه کرد: اخلاق جامعه گریز چندان ارزش ندارد؛ کارکردگرایی و بنیادگرایی دو وجهه متفاوت هستند که باید میانه این دو حرکت کرد؛ اخلاق در نهج البلاغه با ادبیات قوی و هنر بیانی در آمیخته است و همچنین دنیاشناسی دقیق و سیاست ورزی در آن وجود دارد؛ اخلاق نهج البلاغه شور و هیجان معنوی دارد و خالی شدن اخلاق از شور آسیبی بزرگ است.

آیت الله اعرافی پس از ذکر آسیب های اخلاقی به ویژگی های اخلاق معیار پرداخت و گفت: اخلاق عقل بنیان به همراه توحید ارزشمند است؛ اخلاقی که در درون نظام اسلام از روش درست قرآن و حدیث الهام بگیرد و با جاذبه هنر همراه باشد مطلوب ما است.

وی در بخش دیگر سخنان خود به آیت الله ناصری اشاره کرد و وی را از عالمان بزرگ اخلاق و فقه دانست و افزود: بعد علمی آن مرحوم قوی و علاوه بر آن مرد مهاجرت بود؛ اگر کسی زنجیره مهاجرت های عالم اسلام را احصا کند برکات آن را لمس می کند؛ مهاجرت ها ارزش های بزرگی در دنیای اسلام خلق کرد که مهاجرت آیت الله ناصری به اصفهان منشأ برکات بزرگ شد.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه، آیت الله ناصری الگوی عملی موفقی برای حوزویان دانست و تصریح کرد: شخصیتی اخلاقی که در معاشرت با مردم و مرتبط با آن ها پیش می رفت؛ آیت الله ناصری مسائل اجتماع و انقلاب را می فهمید و همدلی و پیشاهنگی داشت؛ بیان جذاب و عشق به حضرت ولی عصر از ویژگی های مرحوم ناصری بود.

وی در پایان معاشرت خوب و شاگرد پروری در کنار کار تشکیلاتی را از ویژگی های مهم آیت الله ناصری دانست.