گزارشی از نخستین نشست «رویکردشناسی در تبیین حوزه انقلابی»

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نخستین نشست از سلسله نشست های حوزه انقلابی؛ رهیافت ها، شاخص ها و نظام مسائل با موضوع «رویکرد شناسی در تبیین حوزه انقلابی» به همت خبرگزاری رسا برگزار شد.

حجت الاسلام محسن محمدی عضو پژوهشگاه امام صادق(ع) در این نشست با بیان اینکه مفهوم حوزه انقلابی تعاریف مختلفی دارد، اظهار داشت: انقلاب یک واژه سیاسی است و تعاریفی که در مورد انقلاب بیان شده همه ویژگی های انقلاب را در برنمی گیرد؛ در تعریف ما از انقلاب مهمترین ویژگی آن دین است و مهمترین وظیفه حوزه به فرموده رهبر معظم انقلاب اقامه دین است.

حجت الاسلام محمدی با تاکید براینکه حوزه غیر انقلابی از هویت خود جدا شده است، تصریح کرد: مولفه مشترک بین حوزه و انقلاب، دینداری است؛ این سوالی مطرح است که ارکان دینداری چیست؟ یک دیدگاه ایمان وعمل صالح را مولفه دینداری معرفی می کند که با هم تاثیر وتاثر دارند؛ آیا این دو مولفه به تنهایی کافی است؟ یا مولفه دیگری لازم است؟ و یا تعریف دیگری باید بیان کرد؟ تاریخ اسلام نشان می دهد که ایمان و عمل صالح به تنهایی برای دینداری کافی نیست و مولفه دیگر و یا تعریفی دیگر لازم است.

همچنین حجت الاسلام رضا لک زایی پژوهشگر قرآنی در این نشست با بیان اینکه اگر ما بپذیریم که کتاب انقلاب ما قرآن مجید است، در اینصورت حوزه انقلابی حوزه قرآنی است؛ عنوان کرد:  در حوزه باید به همه آیات قران توجه شود نه فقط آیات الاحکام را مورد توجه قرار داد؛ نقد و تولید علوم انسانی باید با استفاده از قرآن صورت گیرد؛ تعبیر اسلام حداقلی یا حداکثری را قرآن نمی پذیرد و یکی از وظایف حوزه انقلابی رد نظریات مخالف قرآن است.

این پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه وحی و قرآن یک سری دانش ها را در اختیار ما قرار می دهد که ما نمی توانستیم بفهیم، مطرح کرد: حوزه انقلابی باید این دانش ها را تبیین کند و در راستای انجام اهداف الهی منتشر کند؛ روشنترین مصداق تعالیم انبیاء و مهمترین بخش اخلاق حمایت از مظلوم است؛ اگر حوزه، انقلابی عمل نکند حوزه انقلابی نیست؛ بنابراین حوزه انقلابی حوزه قرآنی است و حوزه غیرانقلابی نسبت عکس دارد.

حجت الاسلام عیسی مولوی، پژوهشگر تاریخ نیز در این نشست با بیان اینکه ما اگر جامعه را به مثابه موجود زنده فرض کنیم، برخوردار از تاریخ است، عنوان کرد: اگر جامعه حافظه تاریخی خود را از دست دهد به مثابه مرداری در مقابل درندگان است؛ جامعه ای که دچار فقر تاریخی شود هویت خود را به فراموشی می سپارد.

این پژوهشگر تاریخ با اشاره به اینکه در دوران صفویه به خاطر همکاری دولت با روحانیت، جامعه اسلامی رشد و شکوفا داشت، ابراز کرد: وقتی آن دوران تمام شد، در دوره رضا شاه به شدت با روحانیت مخالفت شد و در زمان محمدرضا شاه، مصدق که قدرتش را از حوزه گرفت اولین کاری که کرد این بود که روحانیون را زندانی کند و به آیت الله کاشانی گفت که در سیاست دخالت نکند.

محمدرضا ملکی استاد دانشگاه و دانش آموخته حوزه علمیه در این نشست با بیان اینکه پرداختن به موضوع حوزه انقلابی از طرف خبرگزاری رسا بسیار کار شایسته ای است، اظهار داشت: در تعبیر حوزه انقلابی، انقلاب وصف حوزه است که این ترکیب حوزه انقلابی مفهومی خاص را متبادر خواهد کرد؛ حوزه درطول تاریخ به صورت نهادی برای برطرف کردن نیاز جامعه بوده است و دین را تبدیل به ادبیات علمی کرده است و به تبع نهاد بازتولید فرهنگ نیز بوده است.

ملکی درادامه با طرح این پرسش که آیا هنوزحوزه علمیه به عنوان نهاد باقی مانده است؟ گفت: در پاسخ باید ببینیم حوزه به چه میزان نیازهای جامعه را پاسخ داده است، ما از ایده آل حوزه فاصله گرفته ایم و تنها فقه سنتی باقی مانده است؛ وقتی وظیفه اجتماعی از دوش حوزه برداشته شده و حوزه به ساختاری تبدیل شده که فقط تلاش می کند که باقی بماند حوزه کارکردهای خود را ندارد.