انسان منفعل و کنترل شده؛ خروجی مدل غربی در اداره جامعه

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سیدناصر میرمحمدیان مدیرعامل بنیاد هدایت در افتتاحیه رویداد آرمان4 که با حضور امامان محله شاخص در نمایشگاه مسجد جامعه پرداز واقع در مسجد مقدس جمکران در حال برگزاری است، اظهار داشت: در زمان حضرت موسی(ع) آخرین فناوری در دست ساحران بود؛ امام آن زمان آمد و عصای خود را انداخت و همه فناوری‌های ساحران را بلعید؛ در طول تاریخ بشر همه فناوری‌هایی که به ذهنش رسیده را به‌کار گرفته و هرچه در دست داشته را به نمایش گذاشته است از مدل پادشاهی و امپراطوری گرفته تا مدل‌های مساوات کمونیستی.

وی با اشاره به آیه «قَالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذَا حِبَالُهُمْ وَعِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِن سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَى» گفت: برخی فکر می‌کنند که عصای موسی(ع) در زمان ظهور امام(عج) رونمایی می‌شود در صورتی که پیامبر اسلام(ص) در روز غدیر عصای موسی را انداخت و بنا است با اجرای این مدل، مدل‌های دیگر کم کم رنگ ببازد و از بین برود.

مدیرعامل بنیاد هدایت امامت را یک الگو برای اداره جامعه دانست و ابراز داشت: درست است که مصداق کامل امامت در وجود ائمه اطهار(ع) است اما امامت سطوح مختلف دارد؛ امامت عام جاری است و منحصر در 12 نفر نیست؛ امامت نه فقط در مقیاس کلان بلکه در مقیاس میانی و خُرد نیز وجود دارد؛ این نگاه فصل جدیدی را در مقابل ما می‌گشاید.

برای نیل به تمدن نوین اسلامی باید جامعه پردازی کنیم یعنی باید امامت باید از پایین به بالا در سطوح مختلف باز تولید بشود.

حجت الاسلام میرمحمدیان مدل امامت را همان چیزی دانست که در تمدن اسلامی باید تحقق پیدا کند و تصریح کرد: این‌که رهبر معظم انقلاب فرمودند برای نیل به تمدن نوین اسلامی باید جامعه پردازی کنیم یعنی باید امامت باید از پایین به بالا در سطوح مختلف باز تولید بشود. این فرد با تعیین و انتصاب، امام نمی‌شود بلکه هرگاه مردم او را به عنوان امام پذیرفتند، امامتش در عالم خارج تحقق پیدا می‌کند.

وی به تبیین وظایف امام پرداخت و گفت: امام سه نقش دارد؛ اولین آن تربیت است. مهم‌ترین کسی که امام باید در این مسیر تربیت کند، خود امام است «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ إماماً فَلْيَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ» برخی این تقدم را تقدم زمانی می‌دانند در حالی که این تقدم رتبی است. یعنی بیش از این‌که حواست به تربیت مردم باشد باید مواظب تربیت خودت باشید؛ جنس تربیت و رشد در اسلام این‌طور نیست که کسی بخواهد 10 یا 15 سال روی خودش کار کند و بعد به سراغ مردم برود؛ این نگاه به رهبانیت می‌انجامد.

مدیرعامل بنیاد هدایت وظیفه دوم امام را تقویت ولایت عنوان کرد و بیان داشت: تقویت ولایت عرضی وظیفه امام است که اگر تقویت نشود ولایت طولی شکسته می‌شود؛ ولایت عرضی در صله رحم، همسایگی و اخوت متبلور می‌شود؛ اخوت ولایت بین عموم مؤمنین است«الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ». طبق روایات اگر در جامعه این پیوندهای اجتماعی برقرار شود، شهر شما آباد می‌شود؛ در نتیجه پیوندهای اجتماعی قوی، جامعه قوی شود.

حجت الاسلام میرمحمدیان سومین وظیفه را مبتنی بر آیه«لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»، تبیین کرد و گفت: امام باید مردم را پای کار بیاید. «ناس» در این آیه فاعل است نه مفعول؛ اگر بخواهیم این آیه را طوری ترجمه کنیم که نقش مردم را فاعل در نظر بگیرم، سخت است. این نقشه الهی است؛ تا مردم خود را در مقام قیام نبینید، حرکت اتفاق نمی‌افتد؛ تا الان در سیستم‌های آموزشی، خلاف این را به ما آموزش داده اند.

غربی‌ها تلاش می‌کنند مردم در چارچوب و ساختاری قرار بگیرند که قابل کنترل باشند

وی در تشریح فرآیند مردمی سازی دولت، گفت: در برخی برهه‌ها تصورشان این بود که دولت خادم مردم است یعنی مردم را کول کنیم و ببریم جلو در صورتی که مردمی سازی یعنی مردم خودشان در مقام افاده باشند نه در مقام استفاده. این مدل امامت یک سبک اداره جامعه است؛ غربی‌ها تلاش می‌کنند مردم در چارچوب و ساختاری قرار بگیرند که قابل کنترل باشند؛ سیستم‌های مدرنیته آدم‌ها را کاملا منفعل می‌کند تا هیچ حرکت و قیامی شکل نگیرد برخلاف مدل امامت که موجب قیام و حرکت مردم می‌شود.

حجت الاسلام میرمحمدیان با اشاره به آیه«قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَة أَنْ تَقُومُوا لِلّهِ مَثْنى وَ فُرادى»، اظهار داشت: خداوند می‌فرماید اولا باید جمعی برای قیام شکل بگیرد؛ حضرت آقا در بحث حلقه‌های میانی بر این موضوع تأکید دارند. ساختاربندی مدل امامت با ساختارهای مدیریت مدرن متفاوت است؛ اینجا امام دستور نمی‌دهد، فقط راهبری می‌کند و سعی می‌کند آن‌ها را اقناع کند تا خود آن‌ها حرکت کنند.

وی یکی از راه‌های به حرکت درآوردن مردم را اصلاح افق دید آن‌ها برشمرد و گفت: به این فناوری «رؤیا» می‌گوییم؛ در تمدن غرب با رؤیا آینده خود را می‌سازند یعنی آینده را در ذهن مردم جوری تصویر می‌کنند که زندگی واقعی آن‌ها هرطوری که باشد، تصور می‌کنند در همان تصویر رؤیایی زندگی می‌کنند.

حجت الاسلام میرمحمدیان رؤیا سازی از پارک را حیرت انگیز توصیف و خاطرنشان کرد: اصل ساخت و پیدایش پارک برای افرادی است که در شهر و قوطی‌های کوچک آپارتمانی زندگی می‌کنند؛ مثل زندانی‌هایی که ساعاتی برای هواخوری دارند و از چهاردیواری‌ای در آن محصورند، خسته شده اند؛ بنابراین کسانی که دچار زندگی شهری شده‌اند به پارک می‌روند که نفسی تازه کنند یا آن‌هایی که وضع مالی بهتری دارند برای بوم گردی به روستاها و مناطق خوش آب و هوا می‌روند.

مدیرعامل بنیاد هدایت افزود: این رؤیای زندگی مدرن آن‌قدر قوی است که حتی بچه‌های روستا نیز آرزو دارند که پارک بروند؛ یعنی آن‌ها طوری رؤیا می‌سازند که حتی کسی که به لحاظ اهداف بسیار جلوتر است، همان رؤیای تصویر شده را که در مرتبه پایین‌تری قرار دارد را طلب می‌کند.

حجت الاسلام میرمحمدیان با تأکید بر این‌که اهل بیت(ع) نیز توجه بسیاری در زمینه ارائه تصویر از آینده داشتند، گفت: در روایات ما تصویر شفافی از آینده ظهور ارائه فرموده‌اند؛ تصویری که همه اقشار و سنین، آن را متوجه می‌شوند. بالاتر از آن این‌که، قرآن می‌گوید بهشت بسیار فراتر از چیزی است که شما بتوانید تصور کنید اما باز هم خداوند توصیفات جزئی از بهشت ارائه می‌دهد، چرا؟ چون تا رؤیا ساخته نشود، مردم حرکت نمی‌کنند.

وی با بیان این‌که امام باید بتواند رؤیای محله پیشرفت را بسازد، تأکید کرد: اگر امام بتواند این کار را انجام بدهد، مردم راه می‌افتند اما اگر صرفا حرف‌های کلی بزند، مردم رفته رفته خسته می‌شوند.

رؤیا؛ فناوری به حرکت درآوردن مردم

حجت الاسلام مصطفی محمددوست معاون آموزش بنیاد هدایت در ادامه این برنامه، رؤیا را فناوری به حرکت درآوردن مردم ‌دانست و اظهار داشت: ما در عرصه فرهنگی و امورات مسجد نیت‌، اراده و همت خوبی داریم اما چرا اتفاقی نمی‌افتد، چون تصویر شورانگیز و جزئی از آینده نداریم. هم خودمان تصویر واضحی نداریم و هم نمی‌توانیم برای مخاطب خود این تصویر را بسازیم؛ رؤیا یعنی تصویر دقیق، جزئی و شورانگیز از آینده است.

وی با اشاره به اثرگذاری رؤیای تمدن غربی در شئون مخلف زندگی، گفت: قدرت رؤیا سازی بسیار زیاد است تا جایی که دختر جوان ما هزینه می‌کند، درد می‌کشد تا استخوان فک صورتش را بتراشند تا شبیه آن رؤیایی بشود که برایش تصویر کرده اند.

معاون آموزش بنیاد هدایت به برنامه‌های رویداد آرمان 4 را تشریح کرد و بیان داشت: در این دوره قرار است از آینده تصویر بسازیم؛ هم در مورد تصویری که برآمده از نگاه انقلاب اسلامی ایران است صحبت می‌کنیم و هم درباره این‌که این تصویر را باید چطور به مردم منتقل کنیم.