حوزه امروز در جایگاه پاسخگویی است؛ نه انتقاد/ روحانیت نسبت به حکومت دینی مسؤولیت دارد

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پیش از ظهر امروز در پنجمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی که در سالن همایش های دارالشفاء برگزار شد، با تبریک ایام دهه کرامت، پس از تشکر از تلاش های علمی و اجرایی آیات کعبی و اراکی تصریح کرد: می دانیم یکی از کارکردهای مهم حوزه های ما در کنار دیگر کارکردها، مقوله تحقیق و پژوهش بوده است و ما امروز بر سر سفره بزرگانی نشسته ایم که تلاش های تحقیقاتی زیادی کرده اند.

وی در ادامه یکی از فعالیت های آغازین طلاب حوزه های علمیه را پژوهش دانست و بیان داشت: وقتی یک استاد در حوزه علمیه احساس می کند که طلبه ای توان لازم را دارد، به او فعالیت پژوهشی معرفی می کند. توانمندسازی طلاب در پژوهش در حوزه حکومت اسلامی از اهداف همایش کتاب سال حکومت اسلامی است. تحقیقات حوزوی در عرصه اندیشه سیاسی، فقه حکومتی و حقوق عمومی بایسته هایی دارد که لازم است رعایت شود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان سنت های پژوهشی بیان داشت: برخی از سنت های ما مانده اند و برخی دیگر نیز قدرت عرضه در برابر فناوری های امروز نداشته و به حاشیه رفته اند؛ اما لازم است برای کار پژوهشی در حوزه حکومت اسلامی روزآمدی و کارآمدی لحاظ شود تا تحقیقات ما سودمند شوند. اگر تحقیقات حالت انتزاعی پیدا کند ارتباطی با جامعه نخواهند داشت.

وی اظهار داشت: جامعه جهانی تشنه مباحث مرتبط با حکومت اسلامی است که اگر ویژگی های لازم را نداشته باشند، مشکلی را حل نخواهند کرد. کتاب های بسیاری نوشته شده اما برخی موضوعات به جامعه ارتباطی ندارد و بعضی پژوهش ها به گونه ای است که انگار حکومتی دینی برپا نیست و انقلابی اسلامی صورت نگرفته است؛ این تحقیقات فقط در مباحث فردی قابل اثبات است نه مسائل مربوط به حکومت اسلامی که امام خمینی و امام خامنه ای آن را احیا کرده اند.

آیت الله حسینی بوشهری در تشریح ویژگی های روزآمدی و کارآمدی بیان داشت: در سال های آینده باید سمت و سوی کتب و پایان‌نامه‌ها به سمت نیازهای نظام اسلامی باشد. نیازهای نظام را فقط در مرزهای ایران اسلامی نباید دید زیرا حوزه های علمیه به رسالت انبیاء معتقد هستند و این رسالت از عصر ائمه به عصر غیبت رسیده و همچنان پابرجا است. پژوهش های ما نگاهی جهانی و به خارج از مرز نیز باید داشته باشد.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مسأله محوری در پژوهش را اصلاح مشکلات جامعه دانست و بیان داشت: رسیدن به نقطه مطلوب توسط پژوهش مسأله محور به یک فرایند احتیاج دارد. باید مشخص شود که چه مسأله ای را می خواهیم حل کنیم و سپس تشخیص دهیم که این مسأله دارای اولویت هست یا خیر؟ ثالثا باید بدانیم چه چیز علت ایجاد این مسأله شده است که باید سازوکاری برای آن ایجاد کنیم. همچنین باید بدانیم که چه خصوصیاتی در این فضا ایجاد شده است. علاوه بر آن باید بدانیم مسأله مد نظر پژوهش دغدغه تعداد محدودی از افراد بوده یا دغدغه ای برای نظام اسلامی است. باید در این فرایند مشخص شود مسأله پژوهشی زودگذر و مقطعی است و یا مسأله اساسی و بنیادین بوده و در آخر نیز به روش و چگونگی پاسخ به مسأله باید اندیشید.

وی با بیان اینکه مراکزی در قم وجود داشته که کار پژوهشی اصولی انجام می دهند، بیان داشت: باید مسأله مورد نظر تحقیق خود را ذیل نظام مسائل تعریف کنیم تا یک بحث منظومه ای صورت گیرد؛ باید مسائل نوپدید امروز را که محل ابتلاء جامعه است پرداخت شود.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان اینکه در دوران حاضر حکومت دینی برقرار بوده و روحانیت نسبت به آن مسؤولیت دارد، اظهار داشت: روحانیت در دوران طاغوت در جایگاه منتقد قرار داشت اما امروز جایگاه پاسخگویی را داشته و وظیفه دارد به مسائل جامعه پاسخ بدهد. ابزار تبدیل مطلوب جامعه اسلامی علوم اسلامی است و برخی مسائل با توجه به دینی شدن حکومت شاید نیاز به بازنگری داشته باشند. همراه با تحولات اجتماعی نیاز داریم تحولات لازم را داشته باشیم.

وی با قرائت سخنانی از رهبر معظم انقلاب در خصوص بی اطلاعی حوزه علمیه از مباحث دین شناسی و فلسفه دین در دنیا، بیان داشت: مباحثی کلامی وجود دارد که حوزه علمیه از آن مطلع نمی شود و این عیب بزرگی است. با اینکه فقها و علمای ما زحمت کشیدند اما نمی شود گفت ما امروز به اوج قله فقاهت رسیده ایم؛ امروز به مکاسب دیگری متناسب با نیازهای نوین احتیاج داریم.

آیت الله حسینی بوشهری در پایان به مخاطب شناسی پژوهش های مباحث حکومتی تأکید کرد.