فعالیت‌های گروه مطالعات اسلام و غرب پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تشریح شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و حبیب‌الله بابایی، مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تشریح اهداف این گروه گفت: گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه بر اساس رویکرد تمدنی تلاش می‌کند با بررسی نظام‌های عینی و الگوهای عملی تمدن‌ساز و همزمان شناخت بنیان‌های معرفتی اسلامی، گامی در جهت توسعه مطالعات در زمینه شناخت علمی زیرساخت‌های لازم برای ایجاد تمدن اسلامی بردارد.
وی ضرورت تشکیل گروه را در سه سطح ملی، بین‌المللی و سازمانی قابل تحلیل و ارزیابی دانست و بیان کرد: در سطح ملی، پیروزی انقلاب اسلامی و شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی در قالب دولت سرزمینی، ضرورت تدوین و ارائه نظام‌ها و الگوهای عملی اداره جامعه در دنیای معاصر بر مبنای آموزه‌های اسلامی را اجتناب‌ناپذیر ساخته است. از این رو شناخت ویژگی‌ها و مناسبات جامعه مدرن و تلاش در جهت تدوین نظام های مختلف اجتماعی در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بر اساس آرمانهای اسلامی از اولویت‌های مراکز پژوهشی با رویکرد مطالعات اسلامی است.
حجت الاسلام بابایی درباره ضرورت تشکیل گروه از منظر تحولات بین‌المللی گفت: پیامد انقلاب اسلامی، رشد فزاینده هویت‌خواهی و بیداری اسلامی در میان ملتهای مسلمان از دهه 90 میلادی از یک سو و رسیدن به باور فقدان کارآمدی الگوی نظام‌های غرب و شرق در تحقق جامعه مطلوب از سویی دیگر، اندیشمندان مسلمان را با ضرورت بنیان‌گذاری فکری مبانی تمدن عظیم اسلامی به عنوان الگوی زیست مطلوب مسلمانان در جهان معاصر مواجه ساخته است. افزون بر آن، نحوه تعاملات پرتنش جهان اسلام و غرب در دهه‌های اخیر، شدت یافتن تقابل دنیای غرب با اسلام‌گرایی و جهان اسلام، افزایش احساسات علیه غرب و آمریکا در میان مسلمانان، نیاز به مطالعات اسلام و غرب با رویکرد تمدنی را فزونی بخشیده است.
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه در مورد ضرورت تشکیل گروه در سطح سازمانی هم گفت: شکاف مباحث نظری محافل آکادمیک از جمله حوزه‌های علمیه، با نیازهای علمی نظام برای اداره جامعه و فاصله گرفتن پژوهش‌های محافل علمی از واقعیات دنیای کنونی، ضرورت شناخت ویژگی‌های تمدنی دنیای معاصر و تلاش در جهت به روز کردن تحقیقات بر اساس نیازهای جامعه و نظام اسلامی را اجتناب ناپذیر ساخته است.
حجت الاسلام بابایی گفت: گروه مطالعات اسلام و غرب تلاش می نماید با نگرشی راهبردی و ایجاد بستری مناسب، تلاشی علمی و فراگیر محققان و پژوهشگران در جهت تدوین مبانی علمی نظام‌ها و الگوهای عینی اداره اجتماع و تمدن ساز بر اساس آموزه های دینی و شرائط و نیازهای عصری را سامان بخشد و همزمان نیز می‌کوشد تمدن غرب را به عنوان یک دستاورد بشری در ایجاد تمدن، با هدف شناخت، بهره گیری، و آسیب‌شناسی این تجربه برای شناسایی نیازهای عصری در تدوین الگوی تمدن مطلوب اسلامی مورد مطالعه و کنکاش قرار داده و به نقاط قوت و ضعف این تمدن دست یابد.
وی درباره نگاه و منظر این گروه به غرب گفت: نگاه گروه به غرب، در برگیرنده کلیه ساحت‌های این تمدن اعم از آموزه‌های فکری، نظام‌های عینی، و همچنین سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های غرب در ساحت فرهنگ، سیاست، اقتصاد و اجتماع است و افزون بر آن، مناسبات غرب با جهان اسلام اعم از تعاملات و چالشها به عنوان تمدن رقیب در قلمرو پژوهشها و تحقیقات گروه قرار دارد.
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» سپس به ساختار گروه پرداخت و با اشاره به فعالیت دو عضو هیأت علمی و بیش از پنج پژوهشگر در این گروه گفت: قلمرو فعالیت ما، سه زیر گروه علمی و واحدهای پژوهشی و مطالعاتی مرتبط است که «گروه مطالعات بنیادین»، «گروه الگوها و نظام‌ها»، «گروه مناسبات جهان اسلام و غرب» از آن جمله‌اند.
وی در تشریح اهداف کلی گروه علمی مطالعات بنیادین گفت: انجام مطالعات بنیادین در جهت تبیین معیارهای فرابخشی تمدنی و ارائه شاخصه‌های کلی الگوها و نظام‌های اداره اجتماع در راستای نیاز سایر گروه‌ها و واحدهای بخشی، انجام پژوهش‌های بنیادین در جهت تبیین معیارهای تمدنی بر اساس آموزه‌های اسلامی، بررسی بنیان‌های فکری و اجتماعی تمدن غرب با هدف شناخت، بهره‌گیری، و آسیب شناسی این تجربه برای شناسائی نیازهای عصری در دوران مدرن اعلام کرد که در واحدهای تمدن پژوهی، مطالعات تمدنی اسلام و غرب پژوهی فعالیت می کنند.
حجت‌الاسلام بابایی «اجتماع، مدیریت، تکنولوژی و تمدن»، «سیاست و حقوق و تمدن»، «اقتصاد و تمدن»، «فرهنگ، اندیشه، دین و تمدن» را واحدهای علمی گروه «الگوها و نظام‌ها» معرفی کرد و در تشریح اهداف کلی گروه بیان داشت: «این گروه به بررسی مبانی فکری آموزه‌های اسلامی با هدف تدوین شاخصه‌های کلی و الگوهای رشد و تعالی جامعه به تفکیک در ابعاد اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اجتماع و بازتعریف آن بر مبنای نیازهای عصری، شناسایی و ارائه الگوها، معیارها و شاخصه‌های کلی نظام‌های مدیریت یک جامعه با توجه به شرایط عصری به تفکیک در حوزه‌های فرهنگ، سیاست، اقتصاد و اجتماع و بررسی و نقد الگوها و نظام‌های تمدنی غرب به تفکیک در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد.»
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه در تشریح اهداف و فعالیت‌های «گروه علمی مناسبات جهان اسلام و غرب» نیز بیان داشت: این گروه علمی با اهداف بررسی راهبردها، سیاست‌ها و تعاملات دو جهان اسلام و غرب، بررسی وضعیت کنونی جهان اسلام (دولت‌ها، گروه‌ها، جنبش‌های اسلامی، ملت‌ها)، بررسی وضعیت کنونی غرب و تمایزات غرب اروپا و آمریکا از منظر تمدنی، بررسی نقش و جایگاه صهیونیزم بین‌المللی و تأثیرات آن بر جهان اسلام، شناسایی جریانهای فکری و جنبش‌های اجتماعی سیاسی معاصر جهان اسلام در مواجهه با مدرنیته و تمدن غرب، بررسی موضوعات و پدیده‌های جدید تأثیرگذار بر جهان اسلام همانند جهانی‌شدن و تروریسم با سه واحد علمی «مناسبات کشورهای اسلامی و جهان غرب» و «مناسبات مسلمانان کشورهای غیر اسلامی و غرب» و «مطالعات ویژه» به تحقیق می پردازد.
وی در ادامه افزود: واحدهای علمی این گروه علاوه بر پیگیری اهداف گروه در قلمرو کشورهای اسلامی، به نقش، جایگاه و چالشهای مسلمانان در جوامع غیر اسلامی، بخصوص جوامع غربی پرداخته و در صدد مطالعه راهکارهای مناسب برای توسعه بخشیدن به نقش و جایگاه آنان برخواهد آمد. افزون بر آن، به بررسی نقش سازمان‌ها و نهادهای تاثیرگذار بین المللی کشورها بر مناسبات با سایر کشورهای جهان می پردازند.
حجت‌الاسلام بابایی انتشار کتاب، فعالیت پژوهشی گروهی و خدمات‌رسانی پژوهشی به پژوهشگران و مراکز علمی در زمینه اسلام و مدرنیته را از وظایف گروه اعلام کرد و گفت: این گروه تاکنون کتاب «جستاری نظری در باب تمدن» را منتشر کرده است و نشست‌های علمی و جلسات پژوهشی دوره‌ای بسیاری با اعضای شورای پژوهشی گروه و همچنین اساتید مدعو برگزار کرده است که آخرین آنها نشست علمی و نظریه‌پردازی با موضوع «رنج سنتی و رنج مدرن؛ بررسی کارکرد‌های یاد رنج متعالی در مواجهه با رنج انسان معاصر» است که با نقادی پروفسور عبدالعزیز ساشادینا(استاد دانشگاه ویرجینیای آمریکا) در مرکز همایش های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
مدیر گروه مطالعات اسلام و غرب با اشاره به فعالیت‌های در دست اقدام و انتشار این گروه اظهار داشت: این مرکز دو کلان پروژه با عناوین «کنکاشی در مفاهیم بنیادین مدرن در صورت‌بندی هویت تمدنی» و «کثرت‌گرایی فرهنگی و تفاوت‌های اجتماعی در صورت‌بندی هویت تمدنی» در دست اقدام و تحقیق دارد و چندین پروژه تحقیقاتی با موضوعات «جریانهای فکری معاصر عرب در مواجهه با مدرنیته»(کار گروهی)، «روش و ماهیت شناخت غرب»(با نظارت حجت‌الاسلام دکتر ذبیح‌اله نعیمیان)، «غرب شناسی عالمان شیعه در تجربه ایران معاصر»(حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار)، «روش شناخت غرب»(مجموعه گفتگوی علمی با اساتید)، «سکولاریسم(1)»(تألیف)، «سکولاریسم(2)»(ترجمه) و «سکولاریسم(3)» (نقد) در دست تدوین و انتشار دارد که برخی در اواخر امسال و بیشتر آنها در سال آینده منتشر خواهند شد.»
حجت‌الاسلام بابایی در پایان از اعلام آمادگی گروه برای همکاری با محققان و پژوهشگران و مراکز و گروه های تحقیقاتی در راستای فعالیت و اهداف گروه و حتی جذب هئیت علمی از بین محققان حوزوی در این گروه خبر داد. /916/ز501/ع