نشست تحلیلی فیلم «سینگ سینگ» از دیدگاه اندیشه اسلامی برگزار شد

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزری رسا، در نهمین جلسه  از سلسله نشست‌های اکران، تحلیل، بررسی و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی که به بررسی فیلم «سینگ سینگ» اختصاص داده شد، حجت الاسلام دکتر محمدرضا نصرالهی، قائم مقام رئیس مرکز هنر و رسانه معاونت فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی در خصوص بخش محتوایی اندیشه ای اظهار داشت: فیلم «سینگ سینگ» با امتیاز 7.7 در IMDB، توانسته است توجه مخاطبان را به خود جلب کند. این اثر سینمایی که در ژانر مستند داستانی قرار می‌گیرد، با بهره‌گیری از عناصر مستند و حضور واقعی زندانیان در نقش‌های خود، تجربه‌ای منحصربه‌فرد را به نمایش می‌گذارد.

قائم مقام رئیس مرکز هنر و رسانه معاونت فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی گفت: فیلم «سینگ سینگ» از تئاتر به عنوان ابزاری برای اصلاح رفتار زندانیان خطرناک استفاده می‌کند. در طول فیلم، شاهد این هستیم که چگونه هنر نمایش به زندانیان کمک می‌کند تا با ضمیر ناخودآگاه خود مواجه شوند و رفتارهای خود را بازبینی کنند. برای مثال، در صحنه‌ای که زندانیان برای ایفای نقش‌ها در تئاتر انتخاب می‌شوند، هر فرد بر اساس ضمیر ناخودآگاه خود نقش‌هایی را برمی‌گزیند که بازتابی از درون‌شان است.

وی با اشاره به اینکه هنر به مثابه ابزار شناخت جامعه است، بیان کرد: این فیلم به خوبی نشان می‌دهد که هنر می‌تواند به عنوان ابزاری برای شناخت جامعه عمل کند. اگر جامعه‌شناسی را روان‌شناسی اجتماع بدانیم، هنر پنجره‌ای به روح جامعه است. برای مثال، در فرهنگ ایرانی، ریزبینی و ظرافت در هنرهایی مانند معرق‌کاری کاشی‌ها و مقرنس‌های مساجد به وضوح دیده می‌شود. همچنین، فیلم به این موضوع اشاره می‌کند که هنر می‌تواند روح حاکم بر یک دوران را نیز نشان دهد. مثلاً در دوران قاجار، افزایش ارتباط با اروپا و دنیازدگی، باعث غلبه رنگ زرد در کاشی‌کاری‌ها شد.

حجت الاسلام نصرالهی عنوان کرد: فیلم به موضوع جبر جامعه و تأثیر آن بر رفتار انسان‌ها می‌پردازد. در دیالوگ‌های فیلم، شاهد این هستیم که چگونه فشارهای اجتماعی افراد را از مسیر اصلی خود منحرف می‌کند. با این حال، شخصیت‌های فیلم ذاتاً افرادی لطیف هستند، اما شرایط سخت زندگی و جبر جامعه آن‌ها را به سمت رفتارهای ناهنجار سوق داده است.

قائم مقام رئیس مرکز هنر و رسانه خاطر نشان کرد: کارگردان فیلم با استفاده از تئاتر و هنر، تلاش کرده است تا پیام امید و تغییر را به مخاطبان منتقل کند. در طول فیلم، عبارت «مرکز توان‌بخشی هنرمندانه» بارها تکرار می‌شود، که نشان‌دهنده این است که هنر می‌تواند به افراد کمک کند تا شرایط سخت زندگی را تحمل کرده و رفتارهای مثبت را در خود پرورش دهند. این فیلم به وضوح نشان می‌دهد که هنر، به ویژه تئاتر، می‌تواند ابزاری قدرتمند برای تغییر و بهبود زندگی افراد باشد.

وی تصریح کرد: فیلم «سینگ سینگ» همچنین به ما یادآوری می‌کند که نباید به معارف دینی و هنر نگاهی تک‌بعدی داشت. در روایات اسلامی نیز به استفاده از رفتارهای نمایشی برای آموزش اشاره شده است. برای مثال، پیامبر اکرم (ص) با جمع‌آوری چوب در حضور اصحاب، به آن‌ها یاد داد که در کارهای گروهی، هر فرد باید سهم خود را انجام دهد. این رفتار نشان‌دهنده این است که آموزش از طریق نمایش و عمل، می‌تواند تأثیر عمیق‌تری نسبت به کلام داشته باشد.

حجت الاسلام نصرالهی یادآور شد: فیلم «سینگ سینگ» با بهره‌گیری از هنر و تئاتر، نه تنها داستانی جذاب را روایت می‌کند، بلکه پیام‌های عمیقی درباره امید، تغییر و شناخت جامعه به مخاطبان خود منتقل می‌کند. این اثر سینمایی نشان می‌دهد که هنر می‌تواند ابزاری قدرتمند برای بهبود زندگی افراد و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه باشد.

 تضاد آزادی و اسارت در قاب هنر

در بخش دوم این نشست مهدی آگاه منش فیلمنامه نویس و کارگردان در خصوص بخش فیلمنامه گفت: فیلم «سینگ سینگ» با صحنه‌ای از یک نمایش تئاتر آغاز می‌شود که در آن بازیگر در حال اجرای یک مونولوگ قدرتمند است. این صحنه مخاطب را به این باور می‌رساند که شخصیت‌های فیلم انسان‌هایی قوی و آزاده هستند، اما در سکانس بعدی، بیننده متوجه می‌شود که این افراد در واقع زندانیانی هستند که به سلول‌های خود بازمی‌گردند. این تضاد زیبا بین آزادی و اسارت، از همان ابتدا توجه مخاطب را جلب می‌کند و نشان‌دهنده اهمیت شروع قوی فیلمنامه است.

این فیلمنامه نویس و کارگردان افزود: شروع فیلم می‌توانست با صحنه‌هایی مانند انتخاب بازیگران، تمرین‌های تئاتر یا پشت صحنه باشد، اما فیلمنامه‌نویس با ظرافت صحنه‌ای را انتخاب کرده که گویی ماکتی از کل فیلم است. حتی اگر بخش‌هایی از فیلم را نبینید، از همان ابتدا متوجه می‌شوید که داستان درباره افرادی است که آرزوی آزادی دارند. این آغاز هوشمندانه نشان‌دهنده اهمیت نوشتن چندین شروع مختلف و انتخاب بهترین گزینه برای جذب مخاطب است.

وی عنوان کرد: فیلم از تضادها به خوبی استفاده می‌کند تا شخصیت‌ها را عمیق‌تر کند. برای مثال، یکی از شخصیت‌ها که یک دلال مواد مخدر است، نمایشنامه «شاه لیر» را خوانده است. این تضاد بین ظاهر و باطن شخصیت‌ها، آن‌ها را جذاب‌تر و واقعی‌تر می‌کند. شخصیت‌پردازی لایه‌لایه و استفاده از تضادها، یکی از نقاط قوت فیلم است.

آگاه‌منش تصریح کرد: در یکی از صحنه‌های فیلم، زندانیان در حال بحث درباره انتخاب نوع تئاتر بعدی هستند. در حالی که همه به اجرای یک نمایش دراماتیک تمایل دارند، یک تازه‌وارد پیشنهاد اجرای کمدی را می‌دهد. این انتخاب نشان‌دهنده این است که کمدی سخت‌تر از درام است، زیرا کمدی مورد نظر فیلم، مسخره‌بازی نیست، بلکه کمدی پس از عبور از واقعیت‌های سخت زندگی است. این صحنه به بیننده یادآوری می‌کند که زندان واقعی در درون این افراد است، نه در دیوارهای زندان.

وی تکرار به‌جا را ابزاری برای انتقال مفاهیم عمیق دانست و افزود: فیلم از تکرار به‌جا استفاده می‌کند تا مفاهیم عمیق‌تری را به مخاطب منتقل کند. این تکرار می‌تواند در قالب دیالوگ‌ها یا صحنه‌های آشنا باشد. برای مثال، صحنه‌ای که در آن زندانیان با چشمان بسته بهترین لحظات زندگی خود را تصور می‌کنند، بارها تکرار می‌شود. این لحظات ساده، مانند دیدن خانه، رودخانه، مادر یا گذراندن وقت با کودکان، نشان‌دهنده محرومیت این افراد از زندگی عادی و در عین حال، اهمیت همین لحظات ساده در جوهره زندگی است.

این فیلمنامه نویس و کارگردان گفت: با وجود نقاط قوت فراوان، پایان فیلم نقطه ضعف اصلی آن است. فیلم می‌توانست با صحنه اجرای نمایش توسط زندانیان به پایان برسد، اما چند دقیقه اضافی که به سرنوشت شخصیت‌ها می‌پردازد، ضروری به نظر نمی‌رسد. این بخش اضافی از تأثیر کلی فیلم می‌کاهد. در کل میتوان گفت که فیلم «سینگ سینگ» با استفاده از تضادها، شخصیت‌پردازی عمیق و صحنه‌های تأثیرگذار، داستانی جذاب و پراحساس را روایت می‌کند. اگرچه پایان فیلم می‌توانست قوی‌تر باشد، اما این اثر به‌طور کلی توانسته است پیام‌های عمیقی درباره آزادی، اسارت و اهمیت لحظات ساده زندگی را به مخاطب منتقل کند.

 روایت امید و رستگاری در قاب سینما

در بخش سوم این نشست محمدرضا فرزین، اسطوره پژوه و تهیه کننده در خصوص بخش کارگردانی و زیباشناختی گفت: فیلم «سینگ سینگ» به عنوان یکی از ده فیلم برتر سال 2024 شناخته شده است. این اثر سینمایی با خلق سبکی جدید در ژانر زندان، خود را از دیگر فیلم‌های این ژانر متمایز کرده است. در حالی که اغلب فیلم‌های زندان با محوریت اکشن و خشونت ساخته می‌شوند، این فیلم با تمرکز بر درام و روایت امید، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در سینمای جهان پیدا کند.

این اسطوره پژوه و تهیه کننده بیان کرد: فیلم «سینگ سینگ» با دوری از کلیشه‌های مرسوم ژانر زندان، سبکی نوین را به نمایش می‌گذارد. برخلاف فیلم‌های اکشن‌محور این ژانر، این اثر بر روایت داستانی ساده و تأثیرگذار تمرکز دارد. کارگردان با خلق جهانی متفاوت، نشان می‌دهد که حتی در لوکیشن‌های محدود و ساده نیز می‌توان فیلمی شاخص و پرفروش ساخت. این فیلم توانسته است دو برابر هزینه تولید خود را در گیشه کسب کند، که نشان‌دهنده استقبال مخاطبان از این رویکرد جدید است.

وی با اشاره به روایت امید و رستگاری در این فیلم گفت: یکی از نقاط قوت این فیلم، روایت رستگاری و امید بدون نیاز به فرار فیزیکی از زندان است. شخصیت‌های فیلم با نزدیک شدن به مرزهای انسانی و تغییر درونی، به آزادی دست می‌یابند. این رستگاری درونی، پیام اصلی فیلم را تشکیل می‌دهد. فیلم با ضرب‌آهنگ سنگین ناامیدی آغاز می‌شود، اما به تدریج به یکی از بهترین روایت‌های امید در سینما تبدیل می‌شود. این موضوع به‌ویژه در جوامعی که نیاز به امیدواری دارند، مانند جامعه ایران، بسیار تأثیرگذار است.

محمدرضا فرزین تصریح کرد: فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه هنر می‌تواند ابزاری برای تحول و تغییر باشد. در بندهای 27 و 28 زندان، شخصیت‌ها با استفاده از هنر، به تدریج متحول می‌شوند. نمادهایی مانند هوای تازه، دریاچه کنار زندان و عینک، به‌طور مکرر در فیلم استفاده شده‌اند تا مفاهیم آزادی و رستگاری را به مخاطب منتقل کنند. در یکی از دیالوگ‌های برتر فیلم، ضدقهرمان می‌گوید: «چه کسی می‌دانست که شروع درمان این سیاره از اینجا و از پشت دیوارهای سینگ سینگ شروع شود؟» این جمله نشان‌دهنده این است که تغییر درونی شخصیت‌ها نه تنها برای خودشان، بلکه برای جامعه نیز تأثیرگذار است.

وی این فیلم را فیلمی برای افراد خاص دانست و افزود: این فیلم به‌طور خاص برای افرادی ساخته شده است که در کانون‌های پرورشی و تربیتی قرار دارند. پیام اصلی فیلم این است که همیشه راهی برای تغییر و بهبود وجود دارد، و این راه از درون خود فرد آغاز می‌شود. این اثر سینمایی می‌تواند به عنوان ابزاری آموزشی و انگیزشی برای این گروه از مخاطبان استفاده شود.

این تهیه کننده خاطر نشان کرد: فیلم «سینگ سینگ» حاصل یک اتفاق ناگهانی نیست، بلکه نتیجه سال‌ها تحقیق و ساخت فیلم‌های متعدد با موضوع زندان سینگ سینگ است. این فیلم با چهار تهیه‌کننده ساخته شده است، که یکی از رازهای موفقیت فیلم‌های شاخص محسوب می‌شود. این رویکرد نشان می‌دهد که همکاری چندین تهیه‌کننده می‌تواند به خلق اثری تأثیرگذار و باکیفیت کمک کند.

محمدرضا فرزین در پایان یادآور شد: ین فیلم به بینندگان نشان می‌دهد که سینما برخلاف ظاهر پیچیده‌اش، می‌تواند بسیار ساده و در عین حال تأثیرگذار باشد. هر فردی در حوزه خود، اعم از نویسندگی، کارگردانی یا هر بخش دیگر، می‌تواند در این صنعت موثر باشد. این اثر سینمایی موتور محرکی برای الهام‌بخشی به هنرمندان و علاقه‌مندان به سینما است.