با شعار ما کتابخوان نمی شویم
بحث‌های زیادی پیرامون شعار نمایشگاه کتاب به وجود آمده است اما پیش از هرچیز باید بدانیم که این شعارها چه نقشی در تعیین سیاست‌گذاری‌های نمایشگاه کتاب و به طور کل صنعت نشر داشته است؟ آیا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد؟
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، سال‌ها است که برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، شعاری انتخاب و معرفی می‌شود. شعاری که بار زیادی از جنبه‌های تبلیغاتی نمایشگاه را بر دوش خواهد داشت.
بهمن ماه امسال نیز ستاد برگزاری سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران طی فراخوانی اعلام کرد که برای انتخاب شعار نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ از مردم نظرخواهی می‌کند و برای بهترین شعار نیز ۲۰ میلیون تومان اعتبار خرید کتاب جایزه تعیین کردند.
هفته گذشته شعار «بخوانیم برای ایران» برای سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران انتخاب شد؛ شعاری که حواشی را به دنبال داشت؛ چرا که این شعار توسط کارمند خانه کتاب پیشنهاد شده است.
همین نکته موجب شده است که فضای رسانه به این سمت برود که خواستار شفاف‌سازی و رفع ابهام درمورد روند انتخاب شعارها، معیار انتخاب و حتی انتشار سایر شعارهای ارسال شده به دبیرخانه، باشند.
پیش از هرچیز باید بگوییم که این شعارهای رنگی هرسال پس از تمام شدن نمایشگاه بساطش جمع می‌شود و می‌رود تا سال بعد و شعار دیگر. در حقیقت چیزی که مخاطب مشاهده می‌کند، این است که این شعارها مسیر کتابخوانتر شدن را هموار نکرد و تاثیری در روند کاری صنعت نشر نداشته است.
اما شاید بهتر باشد که این سوال را از مسئولین برگزار کننده نمایشگاه کتاب پرسید، که اساسا انتخاب شعار در هرسال چه تاثیری بر سیاست‌گذاری‌های آن دوره از نمایشگاه و هدف‌گذاری آن دارد؟
«شعارهای نمایشگاه کتاب بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد تا نمایشگاه را دوشت‌داشتنی‌تر کند.»
این را مجدالدین معلمی، مدیر بنیاد کتاب و سرپرست انتشارات امیرکبیر، می‌گوید. او ادامه می‌دهد: وجود این شعارها به این دلیل است که نمایشگاه کتاب را کانون توجه مخاطبان قرار دهند. وقتی شعارها یک یا دوماه قبل از برگزاری نمایشگاه انتخاب می‌شوند، تاثیری در فرآیند نشر نمی‌توانند داشته باشند؛ چرا که هر کتابی حداقل یک پروسه یکساله را طی می‌کند تا به چاپ برسد.
معلمی عقیده دارد که اگر نمایشگاه کتاب ثباتی در این زمینه داشته باشد و شعار هرسال را یک سال قبل از برگزاری بگوید، شاید ناشران هم به آن توجه کنند و مطابق آن سیاست‌هایی داشته باشند.
همچنین نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی، می‌گوید:«شعارهای نمایشگاه کتاب معمولا در تبلیغات نمایشگاه در سطح شهر استفاده می‌شوند. تنها استفاده‌ای که ناشران می‌توانند از آن داشته باشد در چینش و طراحی غرفه‌ها است.»
جواد کلاته عربی، مدیر انتشارات ۲۷ بعثت، نیز عقیده دارد که با وضع کنونی انتظاری بیش از این که شعارها در حد شعار بمانند، نمی‌توان داشت.
او می‌گوید:« انتخاب یک شعار باید همراه با آماده‌سازی بسترهایی باشد که این شعارها تا حدی محقق شوند. معمولا این اتفاق نمی‌افتد و این محدود به نمایشگاه کتاب هم نیست.»او بیان می‌کند: اگر قرار است یک شعار منجر به یک جریان‌سازی شود، باید به منِ ناشر زودتر اطلاع‌رسانی شود.
کلاته عربی درمورد شعار انتخاب شده برای سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران نیز می‌گوید: انتخاب «بخوانیم برای ایران» در جهت تقویت روحیه وطن‌پرستی و وحدت خوب است اما مسئولان باید تبیین کنند که قرار است در راستای این شعار چه اتفاقی رخ دهد و آیا متناسب با آن در نمایشگاه کتاب برنامه فرهنگی و جریان‌سازی رقم خواهد خورد یا نه؟
اما ابراهیم حیدری، مدیر خانه کتاب و قائم‌مقام و سخنگوی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: سعی ما بر این است که امسال شعار «بخوانیم برای ایران» در عملکردمان بروز و ظهور داشته باشد.
او نخست به حواشی ایجاد شده درمورد انتخاب شعار این دوره اشاره می‌کند و می‌گوید: این حساسیت‌ها برایم عجیب است. ما همه چیز را شفاف بیان کردیم و حتی سایر شعارهایی که به دبیرخانه ارسال شد را بر روی سایت خانه کتاب قرار دادیم.
او می‌گوید: «نمایشگاه کتاب فقط یک نمایشگاه نیست.» و ادامه می‌دهد: نمایشگاه کتاب، جشنواره فرهنگی است که تمام اقوام، احزاب، تشکل‌ها و افراد با نگاه‌های مختلف در آن حضور دارند و با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند. ما با توجه به این مسئله و همچنین سایر کارکردهای نمایشگاه کتاب و همچنین شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شعار را انتخاب کردیم.
ارسال نظرات