ورزش؛ ضرورت زندگی امروز از جوانی تا سالمندی

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، ورزش برای جوان ضرورتی است که ابعاد مختلف زندگی او را تحت تأثیر قرار می‌دهد، پیش از هر چیز، ورزش به حفظ سلامت جسمی و تقویت قوای بدنی کمک می‌کند و این سلامت پایه‌ای برای فعالیت‌های روزمره و موفقیت در عرصه‌های مختلف زندگی است، جوانی که ورزش می‌کند آمادگی دفاع از خود در موقعیت‌های دشوار را دارد و با جسمی قوی و روحیه‌ای بالا می‌تواند با چالش‌های زندگی مقابله کند. 

ورزش، زمینه‌ساز مسئولیت‌پذیری و اعتمادبه‌نفس

از سوی دیگر، ورزش روحیه‌ی مسئولیت‌پذیری و تحمل سختی‌ها را در انسان تقویت می‌نماید؛ این روحیه همان نیرویی است که جوان را در مسیر رشد فردی و اجتماعی یاری می‌دهد، همچنین زیبایی ظاهری و تناسب اندام که مورد علاقه‌ی بیشتر جوانان است، با ورزش به دست می‌آید و این ویژگی در افزایش اعتماد به نفس و شادابی مؤثر است.

نشاط و سرزندگی نیز از دیگر ثمرات ورزش هستند که باعث می‌شوند فرد با انگیزه و انرژی بیشتری به فعالیت‌های روزانه بپردازد، به همین دلایل ورزش نه‌تنها برای سلامت جسم اهمیت دارد بلکه نقشی محوری در پرورش شخصیت، ارتقاء کیفیت زندگی و آمادگی برای ایفای نقش‌های اجتماعی ایفا می‌کند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز با نگاهی عمیق و جامع بر اهمیت ورزش در دوران جوانی تأکید کرده‌اند و بیان داشتند: «جوان هم برای این که سلامت خودش را حفظ کند؛ هم برای  این که بتواند از خودش در میدان‌های عادی زندگی دفاع کند  هم برای این که بتواند بار زندگی خودش را بکشد - چون آن  همت و روحیه ای که ورزش در انسان به وجود می آورد کمک  می‌کند که حقیقتاً بتواند بار زندگی را بکشد - هم برای این که  بتواند زیبایی خودش را تأمین کند چون علاقه مند به  زیبایی است و زیبایی هم در زندگی انسان خصوصیتی است و هم برای این که نشاط در او به وجود آید؛ برای همه اینها  باید ورزش کند»(1)

فرهنگ‌سازی برای ورزش؛ رسالتی همگانی و مستمر

فرهنگ‌سازی در زمینه ورزش یکی از ضرورت‌های اساسی برای رشد و سلامت فردی و اجتماعی به شمار می‌آید، هنرمندان، مسئولان و فعالان این حوزه باید از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود بهره بگیرند تا روحیه ورزشکاری و احساس نیاز به ورزش را در میان آحاد جامعه از جوان گرفته تا سالمند زنده کنند، وظیفه اصلی متولیان ورزش ایجاد انگیزه و شوق در مردم برای پرداختن به ورزش است؛ چرا که ورزش نه یک تفریح ساده بلکه یک ضرورت حیاتی در زندگی امروز است.

با وجود این بسیاری از افراد هنوز به اهمیت آن واقف نیستند، ترویج این نگاه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مداومت و کار فرهنگی عمیق و بلندمدت است، فرهنگ ورزش‌دوستی یک‌شبه شکل نمی‌گیرد؛ بلکه باید در دل جامعه ریشه بدواند و به بخشی جدایی‌ناپذیر از سبک زندگی مردم تبدیل شود.

این مسئولیت بزرگ با تلاش هماهنگ مسئولان، رسانه‌ها و صاحبان اندیشه و هنر قابل تحقق است، تنها در سایه چنین حرکت مستمری است که می‌توان ورزش را به عنوان یک نیاز ضروری و همگانی در جامعه نهادینه کرد و نشاط، سلامت و پویایی را در زندگی روزمره مردم گسترش داد.

یکی از مهم‌ترین وظایف و چشم‌اندازهایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه ورزش به مسئولان این عرصه تحمیل فرموده‌اند، زنده نگه داشتن روح ورزشکاری و ورزشخواهی و احساس نیاز به ورزش در جامعه است، ایشان در این باره خطاب به دست‌اندرکاران ورزشی کشور تأکید کردند: « هنرتان را باید صرف کنید برای این که روح ورزشکاری ورزشخواهی و احساس نیاز به ورزش را در همه در جوان‌ها و  پیرها زنده کنید، وظیفه اصلی و اولی دولت و مسئولین ورزش که از قبل دولت تعیین می‌شوند این است که این  شوق را در مردم زنده کنند، از هر طرف که نگاه کنید ورزش  یک نیاز و یک ضرورت است و این ضرورت را اکثر مردم  نمی دانند و به آن توجه ندارند شما باید کاری کنید، البته این  کار کار آسانی هم نیست نه این که بگوییم با یک نشست و برخاست یا با یک حرکت دفعی می‌شود این کار را انجام داد؛ نه این یک کار بلند مدت است یک فرهنگ است، این  فرهنگ باید در جامعه به وجود آید و باید جا بیفتد، همه احساس کنند که به ورزش نیاز دارند، این کار اصلی شماست که بایستی آن را انجام دهید.» (2)

کوه‌پیمایی؛ ورزشی ساده اما عمیق برای روح و جسم

دیدن ارتفاعات سرسبز و کوه‌های باصلابت، همواره یادآور نعمتی بزرگ و در دسترس برای مردم است؛ طبیعتی بکر و مصفا که در فاصله‌ای نزدیک می‌تواند مأمنی برای آرامش روح و سلامت جسم باشد، مسیرهای متعددی برای دسترسی به این مناطق کوهستانی وجود دارد اما با وجود این همه فرصت بسیاری از مردم از آن بهره‌ نمی‌برند.

جای تأسف است که این ظرفیت ارزشمند کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و بسیاری از جوانان و حتی افراد میانسال و سالمند از این نعمت طبیعی غافل‌اند، طبیعت‌گردی و کوه‌پیمایی نه تنها به افزایش نشاط و تندرستی کمک می‌کند بلکه فرصتی برای فاصله گرفتن از دغدغه‌ها و تجدید قوا است.

برخی افراد با شروع فصل بهار تا میانه‌های پاییز برنامه منظمی برای کوه‌پیمایی دارند و در هفته چند نوبت به دل طبیعت می‌زنند، در روزهایی که سرمای شدید و یخبندان صعود را دشوار می‌سازد طبیعت‌گردی به تعویق می‌افتد، اما در ماه‌های معتدل، بهره‌مندی از این فضای دل‌انگیز باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود، زنده نگه داشتن این ارتباط با طبیعت، ضامن نشاط فردی و نشاط اجتماعی خواهد بود.

کوه‌پیمایی یکی از ورزش‌های محبوب رهبر معظم انقلاب است و ایشان به دیگران نیز توصیه می‌کنند که برای نشاط روح و جسم به این فعالیت بپردازند، ایشان در سخنانی پیرامون این موضوع اظهار داشتند: «من هر وقت چشمم به ارتفاعات شمال تهران می افتد و می‌بینم که در این منطقه ضلع شمالی تهران - یعنی از منتهای شرق تا منتهای غرب - شاید حدود ده معبر وجود دارد که مردم را به این سلسله کوههای با عظمت و بسیار مصفا متصل می‌کند؛ اما مردم استفاده نمی‌کنند تأسف می خورم هر وقت به کوه می‌آیم وقتی می‌بینم خلوت است تأسف می‌خورم که چرا جوان‌ها و حتی غیر جوان‌ها از این نعمت الهی و این فرصت کمیاب استفاده نمی‌کنند خود من از حدود عید نوروز کوه پیمایی را شروع می‌کنم تا  اواسط پاییز؛ یعنی وقتی که یخ می‌بندد و در کوهستان خطر  لغزیدن هست بعد از آن دیگر به کوه نمی آیم، در واقع در هر  سال چهار پنج ماه این کار را تعطیل می‌کنم اما در آن هفت  هشت ماه دیگر تا اواسط پاییز بنایم بر این است که هفته ای  سه مرتبه بیایم.» (3)

ورزش برای سالمندان؛ از ضرورت تا انگیزه‌بخشی به نسل جوان

ورزش، نیازی همگانی و ضرورتی برای تمام گروه‌های سنی است؛ نه فقط برای جوانان بلکه به‌ویژه برای افرادی که به سنین بالاتر رسیده‌اند، بسیاری تصور می‌کنند که ورزش تنها برای دوران جوانی مفید است، اما حقیقت این است که اهمیت آن در دوران میانسالی و کهنسالی دوچندان می‌شود.

کسانی که با افزایش سن فعالیت بدنی خود را حفظ می‌کنند نه تنها از پیری زودرس جلوگیری می‌نمایند بلکه سلامت جسم و روح خود را نیز برای سال‌های بیشتری حفظ خواهند کرد، دیده می‌شود افرادی با سن بالا با صلابت و قدرت، مسیرهای ورزشی را طی می‌کنند که این خود بسیار الهام‌بخش و ستودنی است و برای جوانان نیز این مشاهدات می‌تواند انگیزه‌ای باشد تا ورزش را جدی‌تر دنبال کنند و سبک زندگی سالم‌تری برگزینند.

چرا باید فردی که توانایی دارد، خود را از نعمتی چون ورزش محروم کند؟ با ورزش می‌توان عمر مفید را افزایش داد و توانایی جسمی و روحی را در سطحی مطلوب نگه داشت، تبدیل ورزش به یک عادت روزمره نه‌تنها کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد بلکه به حفظ استقلال، نشاط و کارایی در سنین بالاتر کمک شایانی خواهد کرد.

رهبر معظم انقلاب در مورد اهمیت ورزش در دوران جوانی و کهنسالی و اثرات مثبت آن بر زندگی تاکید کردند و گفتند: «توصیه من این است که جوان‌ها به من نگاه کنند، من وقتی به  کوه می آیم و گاهی می‌بینم حتی از من مسن تر هم کسانی  می آیند که با استحکام و استقرار جسمانی و قرص و محکم  این راه را طی می‌کنند واقعاً لذت می‌برم. البته این نکته را  تأکید کنم که وقتی می‌گوییم، جوان‌ها، معنایش این نیست که  ورزش مخصوص جوان‌هاست نخیر؛ همان طور که ورزش  برای جوان‌ها لازم است برای مسن‌ترها هم هست. بلکه می‌شود گفت برای جوان‌ها لازم است برای مسن‌ها واجب  مؤکد است، چون اگر کسانی که پا به سن گذاشته اند، ورزش  نکنند، پیری زودرس به سراغشان خواهد آمد و قطعاً دچار  عوارض پیری خواهند شد و از کار خواهند افتاد چرا کسی که می‌تواند کار و تلاش کند و عمر خود را ده بیست سال با  ورزش بر حسب روال طبیعی استمرار بخشد این کار را  نکند؟» (4)

.......................

پی نوشت:

(1)   در دیدار رئیس و معاونین سازمان تربیت بدنی  1375/10/8 

(2)   همان

(3)   مصاحبه با رهبر معظم انقلاب در کوه 137/6/2

(4)   در دیدار کشتی گیران 1377/6/31