هشدار درباره غفلت از روایت اول در جنگ رسانهای

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مهدی حاجیلو، مسئول نمایندگی خبرگزاری دانشجو در استان قم، عصر چهارشنبه یکم مردادماه در نشست علمی «بازخوانی تجارب مدیران رسانهای در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» که از سلسلهنشستهای «بازکاوی جنگ و صلح تحمیلی از منظر آموزههای اسلامی» به همت خبرگزاری رسا برگزار شد، با اشاره به عملکرد رسانهها در این نبرد رسانهای و روانی تأکید کرد: تجربه میدانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در جریان این جنگ رسانهای ۱۲ روزه نشان داد که برخلاف سالهای گذشته که با کاهش سرمایه اجتماعی مواجه بود اینبار توانست بخشی از اعتماد عمومی را بازآفرینی کرده و ارتباط مؤثرتری با افکار عمومی برقرار کند.
وی افزود: البته باید توجه داشت که در این موفقیت سایر رسانهها نیز نقش ایفا کردند و ضروری است از تلاش، همت و حضور بهموقع رسانههای دیگر نیز قدردانی شود. نوع همکاری، هماهنگی و همافزایی رسانهها در این مقطع زمانی نویدبخش شکلگیری تجربهای تازه در حوزه حکمرانی رسانهای بود که باید تقویت و نهادینه شود.
نگاه امنیتی به خبرنگاران مانع روایتگری اول شده است
حاجیلو با اشاره به وضعیت رسانهای در استان قم گفت: متأسفانه در این استان هنوز هم نگاههای امنیتی و بدبینانه نسبت به خبرنگاران به چشم میخورد. گاه به بهانههای مختلف از فعالیت رسانهای خبرنگاران قمی ممانعت به عمل میآید و این در حالی است که اگر روایت اول را ما ارائه ندهیم این روایت را دشمنان و رسانههای معاند از آنِ خود خواهند کرد و واقعیت را مطابق اهداف و منافع خود بازنمایی میکنند.
وی ادامه داد: در جنگ روایتها اصل بر سبقت گرفتن و دستیافتن به روایت اولیه است. اگر جریان انقلابی نتواند روایتگری را بهدرستی انجام دهد چه تضمینی هست که دیگران روایت دقیق، درست و صادقانهای را عرضه کنند؟ در حالیکه ظرفیت رسانههای بومی قم برای روایتگری درست، بالا و ارزشمند است اما متأسفانه از این ظرفیتها استفاده لازم نمیشود و برخی محدودیتهای غیرضروری مانع از نقشآفرینی مؤثر آنان میشود.
مسئول نمایندگی خبرگزاری دانشجو در قم با تحلیل وضعیت جنگ رسانهای اخیر گفت: در جریان جنگ تحمیلی رسانهای ۱۲ روزه، رسانههای غیررسمی نقشآفرینی چشمگیری داشتند. رسانههای مردمی، شبکههای اجتماعی، فعالان رسانهای مستقل و مجموعههایی که بهصورت جهادی در میدان رسانه حاضر شدند توانستند بخش بزرگی از بار روایت صحیح را بر دوش بکشند و به ویژه در لحظاتی که رسانههای رسمی در انتشار برخی اطلاعات با ملاحظات مواجه بودند این رسانههای غیررسمی بودند که خط مقدم جبهه روایت را حفظ کردند.
حاجیلو تأکید کرد: در شرایط کنونی دو رویکرد اصلی باید مورد توجه و تمرکز جدی رسانههای جریانساز قرار گیرد. نخست، نقد و مقابله با جریان فکری غربگرایانه در داخل کشور است که متأسفانه همچنان در برخی لایههای فرهنگی، سیاسی و حتی اجرایی نفوذ دارد. تبیین ناکارآمدی این نگاه در مدیریت کشور و وابستگی آن به نظام سلطه از وظایف مهم رسانهها است.
وی ادامه داد: رویکرد دوم برجستهسازی و تبیین دقیق دستاوردهای نظام اسلامی در حوزههای مختلف است. ما در بسیاری از حوزهها پیشرفتهایی داشتهایم که یا بهدرستی بیان نمیشود یا آنچنانکه باید برای مردم باورپذیر و ملموس نشده است. رسانهها وظیفه دارند این دستاوردها را در قالبهای نوین، جذاب و مؤثر روایت کنند تا امید اجتماعی در جامعه تقویت شود.
تأخیر رسانهای، یعنی تقویت مواضع دشمن در جنگ روایتها
حاجیلو خاطرنشان کرد: رسانه انقلابی نباید منفعل باشد. همانطور که دشمن در عملیات روانی افکار عمومی را هدف قرار داده است، ما نیز باید بهصورت فعالانه وارد صحنه شویم. تأخیر در انتشار روایت، واگذاری زمین بازی به دشمن و سکوت در برابر هجمهها نهتنها موجب عقبنشینی ما بلکه سبب تقویت موضع دشمن خواهد شد.
وی در پایان با تأکید بر بازتعریف نقش رسانههای محلی گفت: وقت آن رسیده است که نگاه ملی به رسانههای محلی و استانی بازنگری شود. خبرنگاران فعال در استانها بهویژه در قم میتوانند نقش مهمی در شکلدهی به روایت ملی داشته باشند بهشرط آنکه به آنها میدان داده شود مورد حمایت قرار گیرند و از نگاههای تقلیلگرایانه یا امنیتی نسبت به فعالیتشان پرهیز شود. رسانه اگر نتواند روایت خود را در لحظه منتشر کند دیگران این روایت را با اغراض و انحراف به جامعه تحمیل خواهند کرد.
گفتنی است این نشست با حضور جمعی از مدیران رسانهای، فعالان عرصه خبر، پژوهشگران حوزه رسانه و جنگ نرم و با همکاری سازمان بسیج رسانهای استان قم در محل خبرگزاری رسا برگزار شد.
مهدی الهی