رؤیاپردازی، خلاقیت و نوآوری؛ موتور محرک پیشرفت و امید

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام: «عَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَاد» بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدن(وسایل الشیعه ج 1 ، ص 92)

«جمهوری اسلامی ایران باید به کشوری پیشرفته، قدرتمند، شریف، صاحبِ حرف نو، دارای عزت، برخوردار از احساس عزت، سرشار از معنویت و ایمان و برافرازنده‌ی پرچم تمدن نوین اسلامی تبدیل شود که لازمه‌ی رسیدن به این اهداف والا، اهمیت دادن به نخبگان و قدر دانستن این نعمت الهی است» مقام معظم رهبری.

سؤالی که مطرح می باشد این است که چرا با وجود تأکیدات مکرر، از جوانان در سطوح مدیریتی و تصمیم‌گیری به شیوه‌ای شایسته استفاده نمی‌شود؟ تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نشان می‌دهد که جوانان خلاق و انقلابی، مانند شهید باکری، همت و باقری، نقش کلیدی در پیروزی‌ها ایفا کرده‌اند و با جانفشانی از تمامیت ارضی کشور دفاع کردند.

مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب نیز بر اهمیت جوان‌گرایی و تکیه بر جوانان تأکید دارند. اما با اینکه تجربه ثابت کرده، اعتماد به جوانان بسیاری از مشکلات کشور را حل می‌کند، هنوز به دلایل مختلف از نیروی خلاق و نوآور آن‌ها به خوبی استفاده نمی‌شود.

در پاسخ به این دیدگاه که جوانان رؤیاپرداز هستند، باید گفت که رؤیاپردازی، سرچشمه خلاقیت و نوآوری است و رؤیاهای بزرگ به ایده‌های نو تبدیل می‌شوند و با پشتکار به نوآوری‌های عظیم می‌انجامند. دستاوردهای چشمگیر سال‌های اخیر در عرصه‌های مختلف، نتیجه همین رؤیاهای صادقانه جوانان است و ثابت می‌کند که با حمایت از آن‌ها، ایران می‌تواند در عرصه‌های جهانی حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشد.

مقام معظم رهبری همواره بر نقش جوانان در ترقی و تحول کشور تأکید داشته‌اند. ایشان با اشاره به توانمندی جوانان ایرانی فرموده‌اند:  «جوانان ما ثابت کرده‌اند که با ایمان، اراده و خلاقیت می‌توانند به قله‌های علم و فناوری دست یابند».

نمونه‌های درخشان رؤیاهای تحقق‌یافته با تلاش جوانان و نماد عزم ملّی و هشدار در برابر بی توجهی 

۱. عرصه‌ی هسته‌ای و فناوری‌های پیشرفته:  دستیابی به چرخه‌ی کامل سوخت هسته‌ای، ساخت سانتریفیوژهای نسل جدید، و پیشرفت‌های پزشکی هسته‌ای، همه حاصل تلاش دانشمندان جوانی بود که روزی رؤیای خودکفایی علمی را در سر می‌پروراندند. 

   - مقام معظم رهبری در این زمینه فرمودند:«جوانان ما در انرژی هسته‌ای ثابت کردند که تحریم‌ها نه تنها مانع پیشرفت نمی‌شود، بلکه محرک خوداتکایی است». 

۲. صنایع دفاعی و موشکی:  جوانان ایرانی با تکیه بر خلاقیت و نوآوری، کشور را در زمره‌ی قدرت‌های فضایی جهان قرار داده‌اند. توسعه‌ی موشک‌های بالستیک با بردهای مختلف، ساخت سامانه‌های پدافندی مانند باور ۳۷۳، و طراحی پهپادهای رزمی پیشرفته، حاصل رؤیاهای امنیتی جوانان متعهدی بود که معتقد بودند ایران باید در دفاع از خود، کاملاً مستقل عمل کند.  امروز دشمنان می‌بینند که جوانان ما از رؤیاهای دفاعی خود، واقعیت‌های غیرقابل انکار ساخته‌اند».

۳. فناوری فضایی و ماهواره‌ای: پرتاب موفق ماهواره‌های «پارس»، «نوید» و «خیام» به فضا، و توسعه‌ی ماهواره‌برهای بومی، نشان‌دهنده‌ی تحقق رؤیای حضور ایران در مدار زمین است. جوانان ما ثابت کرده‌اند که آسمان، مرز آرزوهای آنهاست.

۴. نانوتکنولوژی و زیست‌فناوری:  ایران امروز در حوزه‌ی نانو وتولید نانوذرات دارویی، فیلترهای نانویی و محصولات زیست‌فناوری، در رتبه‌های بالای جهانی قرار دارد، دستاوردی که حاصل اندیشه‌های بلند و تلاش جوانان متعهد است.  بسیاری از این فناوری‌ها، حاصل تحقیقات دانشجویان و محققانی بود که روزی تنها یک ایده‌ی کوچک در ذهن داشتند

۵. صنعت دریایی و زیرسطح : ساخت زیردریایی‌های سنگین مانند «فتح» و ناوشکن‌های پیشرفته، نشان می‌دهد که رؤیای اقتدار دریایی ایران، دیگر یک خیال نیست، بلکه واقعیتی است که دشمنان را به هراس انداخته است. ساخت زیردریایی‌های بومی، نشان‌دهنده‌ی تحقق رؤیاهای بزرگ در عرصه‌ی دفاعی است.

رؤیاپردازی و امید به آینده ؛ رؤیاهای بزرگ، امید را در دل جامعه زنده می‌کنند. هر دستاورد علمی و فناورانه، نه تنها غرور ملی را تقویت می‌کند، بلکه آینده‌ای پر از امکان‌های جدید را ترسیم می‌نماید. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب اشاره کرده‌اند: «امروز جوان ایرانی با اعتمادبه‌نفس و امید به آینده، در حال ساختن فردایی درخشان است» و اگر به این رؤیاهای صادقانه و توانمندی‌های جوانان توجه نشود، با چالش‌های جدی زیر روبه‌رو خواهیم شد:

1. فرار مغزها و خروج استعدادها: وقتی جوانان احساس کنند ایده‌هایشان دیده نمی‌شود یا حمایت نمی‌شود، انگیزه‌ی خود را از دست می‌دهند و این به مهاجرت نخبگان منجر می‌شود. 

۲. رکود علمی و فناوری : بی‌توجهی به نوآوری، باعث می‌شود کشور از قافله‌ی جهانی پیشرفت عقب بماند و وابستگی به خارج افزایش یابد. 

۳. کاهش امید اجتماعی و روحیه‌ی ملی: جوانان وقتی ببینند رؤیاهایشان نادیده گرفته می‌شود، دچار یأس می‌شوند و این مسئله بر پویایی جامعه تأثیر منفی می‌گذارد.

۴. تضعیف امنیت ملّی:   بسیاری از دستاوردهای دفاعی و فناوری‌های راهبردی، محصول ذهنیت جوانان خلاق است. نادیده گرفتن آنها به معنای کاهش توان دفاعی کشور است. 

شهدای هسته‌ای و موشکی: رؤیاهایی که به قدرت ملی تبدیل شدند

بسیاری از دستاوردهای علمی و دفاعی کشور، حاصل تلاش جوانانی بود که رؤیای استقلال و پیشرفت را در سر می‌پروراندند و برای تحقق آن از جان خود گذشتند. دانشمندان برجسته‌ای همچون شهید حسن طهرانی‌مقدم، شهید حاجی زاده، شهید مصطفی احمدی روشن، شهید داریوش رضایی‌نژاد، شهید مسعود علی‌محمدی، شهید دکتر عباسی، دکتر طهرانچی و شهید مجید شهریاری و.... هر یک با رؤیای بزرگ خود در زمینه‌های موشکی و هسته‌ای، پایه‌های قدرت دفاعی و علمی ایران را بنا نهادند.

شهید طهرانی‌مقدم پدر موشکی ایران بود که با ایمان و پشتکار، رؤیای تولید موشک‌های بومی را به واقعیت تبدیل کرد و ایران را به یکی از قدرت‌های موشکی منطقه تبدیل ساخت.

شهدای هسته‌ای نظیر شهیدان شهریاری، رضایی‌نژاد، عباسی، طهرانچی و... نیز با خلاقیت و دانش خود، مسیر دستیابی ایران به دانش صلح‌آمیز هسته‌ای را هموار کردند. تلاش‌های این عزیزان باعث شد تا ایران در حوزه‌هایی مانند پزشکی هسته‌ای و تولید رادیوداروها به خودکفایی برسد.

این شهدا ثابت کردند که با تکیه بر توان داخلی و دانش بومی، هیچ رؤیایی دست‌نیافتنی نیست و شعار "ما میتوانیم" محقق می شود. آنها با فداکاری‌های خود، روحیه خودباوری و امید را در جامعه زنده کردند و نشان دادند که برای رسیدن به قله‌های پیشرفت باید از مرزهای دانش عبور کرد. این امر میسر نمی شود مگر آنکه؛ جوانان با فکر کردن، نوشتن و انعکاس ایده های خود در کرسی های آزاد اندیشی فضای گفتمانی بوجود آورند و"همّ و غمّ" اصلی آنها، "پیشرفت و عزت و افتخار" کشور و ملتشان باشد و ایمان، مهمترین عاملی است که می تواند این احساس درونی را، عمیقاً ایجاد کند.  دولتمردان نیز چند وظیفه مهم بر عهده دارند: الف- در تولید علم و نوآوری علمی سرمایه گذاری بیشتری کنند. ب- نسبت به ارتقای مدیریتی در دانشگاهها و مراکز و نهادهای علمی اقدام کنند تا آثار درخشان به بار آورد. ج- در بحث ارتباط دانشگاه و صنعت، بر برنامه ریزی دولت برای ایجاد و گسترش پژوهشگاه ها و مراکز علمی تحقیقاتی جدیت به خرج دهند زیرا این گونه مراکز می توانند نیاز بخش صنعت را به نوآوری و افزایش کیفیت تأمین کنند ضمن اینکه اینکار متقابلاً به افزایش شور و نشاط علمی در دانشگاهها، کمک خواهد کرد.

رؤیاها را دریابیم!  

رؤیاهای بزرگ، امید را در دل جامعه زنده می‌کنند. هر دستاورد علمی و فناورانه، نه تنها غرور ملی را تقویت می‌کند، بلکه آینده‌ای پر از امکان‌های جدید را ترسیم می‌نماید. همان‌طور که رهبرمعظم انقلاب اشاره کرده‌اند: «امروز جوان ایرانی با اعتمادبه‌نفس و امید به آینده، در حال ساختن فردایی درخشان است».  

اگر به جوانان به عنوان سرمایه‌های ملی بها داده شود، آینده‌ی ایران را تضمین می‌کنند. همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند: « شماها و نسل شما همان نسلی هستید که این کشور را ان‌شاءالله به اوج خواهید رساند». با حمایت از ایده‌های نو و فراهم آوردن بسترهای لازم و استفاده از جوانان در عرصه های مختلف مدیریتی، می‌توانیم شاهد شکوفایی هرچه بیشتر ایران عزیز در تمام عرصه‌ها باشیم. آینده در گرو رؤیاهای امروز جوانان ماست.  

مجتهدزاده عضوبسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم