بازتعریف نقش‌ها؛ جابه‌جایی نمادین قدرت در روابط اجتماعی در کره جنوبی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در دهه‌های اخیر، کره جنوبی شاهد تحولات قابل‌توجهی در جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان بوده است. این تغییرات نه‌تنها در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی، بلکه در عرصه فرهنگ و هنر نیز نمود یافته است. سینمای کره جنوبی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم بازنمایی تحولات اجتماعی، نقش مهمی در نمایش قدرت‌یابی زنان ایفا کرده است.

 

در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، سینمای کره جنوبی عمدتاً تحت‌تأثیر ساختارهای مردانه و سنتی قرار داشت. با این حال، در دهه‌های اخیر، به‌ویژه از اوایل دهه ۲۰۰۰، شاهد ظهور آثار سینمایی با محوریت زنان و بازنمایی قدرت و استقلال آن‌ها بوده‌ایم. فیلم‌هایی مانند «Ballerina» (۲۰۲۳) ، The Villainess (۲۰۱۷) ، The Witch: Part 1 – The Subversion My Name (۲۰۲۱)، Little Women (۲۰۲۲) ، The Glory (۲۰۲۲)،  با محوریت شخصیت‌های زن قوی و مستقل، نمونه‌هایی از این تغییرات هستند که به چالش کشیدن سنتی در سینمای کره‌ای را نشان می‌دهند.

 

همچنین، ظهور و فعالیت‌های گروه‌هایی مانند «Khaidu»، اولین گروه فیلم‌سازی زنان در کره جنوبی، نشان‌دهندهٔ تلاش‌های زنان برای بازتعریف نقش‌های جنسیتی در سینما و مقابله با ساختارهای مردانه‌محور در صنعت فیلم‌سازی بوده است.

 

این تحولات در سینما نه‌تنها بازتاب‌دهندهٔ تغییرات در نگرش‌های اجتماعی نسبت به زنان هستند، بلکه نشان‌دهندهٔ قدرت‌یابی زنان در عرصه‌های فرهنگی و هنری نیز می‌باشند. سینمای کره جنوبی با نمایش داستان‌هایی از زنان مستقل و قوی، نقش مهمی در شکل‌دهی به هویت اجتماعی و فرهنگی زنان در این کشور ایفا کرده است.

 

 

تحولات اجتماعی و اقتصادی زنان کره‌ای، علاوه بر حضور پررنگ‌تر در بازار کار و افزایش استقلال مالی، باعث ایجاد تغییراتی محسوس در فضای مصرف و فرهنگ شبانه نیز شده است. زنان امروز نه تنها در نقش مصرف‌کننده بلکه در جایگاه تصمیم‌گیرنده و تعیین‌کننده نوع تجربه‌های تفریحی و فرهنگی ظاهر می‌شوند. طبق آمار وزارت زنان و خانواده کره جنوبی، درآمد قابل تصرف زنان در دهه اخیر حدود ۳۰٪ افزایش یافته است و این رشد اقتصادی مستقیم باعث شده زنان قادر باشند بخش بیشتری از هزینه‌های تفریحی و فرهنگی را خودشان مدیریت کنند به همین منظور آمار ها نشان می‌دهد که زنان بیش از ۵۰٪ مشتریان اصلی صنعت سرگرمی شبانه و کافه‌های تجربه‌محور در سئول را تشکیل می‌دهند. این سهم در مناطقی مانند گانگنام و هونگده به حدود ۶۰–۶۵٪ نیز می‌رسد، جایی که فضاهای اختصاصی زنان و Host Bars بیشترین حضور زنان را جذب می‌کنند؛ این تغییرات، نمود عملی خود را در شکل‌گیری فضاهایی نشان می‌دهد که به‌طور خاص برای حضور و تعامل زنان طراحی شده‌اند؛ از Host Bars گرفته تا Butler Cafés و فضاهای ویژه شبانه در محله‌های مدرن سئول.

برای درک بهتر این تحول، لازم است ابتدا نگاهی به ماهیت و انواع این مراکز بیندازیم؛ مکان‌هایی که با طراحی ویژه و ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده، بازتاب‌دهندهٔ زنانه‌شدن فضای قدرت و مصرف در جامعهٔ معاصر کره جنوبی هستند. این فضاها، که بخشی از فرهنگ شبانه و روابط اجتماعی مدرن در شرق آسیا به شمار می‌روند، نه‌تنها کارکرد سرگرمی دارند، بلکه آینه‌ای از تغییر نقش‌ها و جابه‌جایی نمادین قدرت بین زنان و مردان نیز محسوب می‌شوند.

 

نُری‌بَنگ

 

در کره‌ جنوبی، برخی اماکن تفریحی و سرگرمی شبانه وجود دارند که ورود به آن‌ها تنها برای افراد بالای سن قانونی (۱۹ سال کره‌ای / ۱۸ سال بین‌المللی) مجاز است. این اماکن، بسته به نوع خدمات و فضای ارائه‌شده، به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 

مکان‌های کارائوکه با اتاق‌های خصوصی که برای همه سنین مناسب‌اند، اما در صورت سرو نوشیدنی‌های الکلی، ورود افراد زیر ۱۹ سال ممنوع می‌شود.

 

کارائوکه‌هایی که همراه با سرو مشروبات الکلی فعالیت می‌کنند و ورود به آن‌ها صرفاً برای بزرگسالان مجاز است.

 

فضاهایی خصوصی و ویژه بزرگسالان که علاوه بر کارائوکه، شامل سرو نوشیدنی و خدمات همراهی میزبان هستند. 

 

مراکز کارائوکه با محتوای یا فضای صرفاً بزرگسالانه که تنها برای مشتریان بالای سن قانونی در دسترس است.

 

 

 

یکی دیگر از اماکن تفریحی و سرگرمی در کره جنوبی، اماکن میزبان‌محور (Host-Oriented Venues) است. نوعی از مراکز تفریحی که در فرهنگ کره با نام‌های 호스트바 (Host Bar) یا 호스트클럽 (Host Club) شناخته می‌شوند. ماهیت این مکان‌ها بر ارتباط اجتماعی و همراهی عاطفی میان میزبان و مشتری است، نه بر ارائه خدمات جنسی (به‌صورت رسمی). خدمات معمول شامل گفت‌وگو، سرو نوشیدنی – اغلب الکلی – و ایجاد فضای دوستانه و صمیمی است. هزینه‌ها معمولاً به‌صورت ساعتی یا بر اساس میزان مصرف محاسبه می‌شود و می‌تواند بسیار بالا باشد.

 

در کره جنوبی، مراکز سرگرمی شبانه که معمولاً با اصطلاح 유흥업소 (مراکز تفریحی و شبانه) شناخته می‌شوند، به دو قالب عمده فعالیت دارند که هر کدام ساختار، مشتری و نوع خدمات متفاوتی ارائه می‌دهند.

 

• اولین قالب Host Club یا Host Bar است که در آن مردان به‌عنوان میزبان فعالیت می‌کنند و مشتریان اصلی، زنان—چه مجرد و چه متأهل—هستند. در این مکان‌ها، میزبانان وظیفه ارائه خدماتی نظیر سرو نوشیدنی، گفت‌وگو، اجرای بازی‌ها یا سرگرمی‌های سبک را بر عهده دارند و فضای تعاملی و اجتماعی را برای زنان ایجاد می‌کنند.
  در Host Barها، مردان جوان و خوش‌چهره به‌عنوان Host یا میزبان، به مشتریان زن خدماتی چون پذیرایی، پر کردن لیوان نوشیدنی، گفت‌وگو، شوخی، و خلق تجربه‌ای احساسی یا حتی فانتزی‌های رمانتیک ارائه می‌کنند. برخلاف گذشته که زنان در موقعیت «خدمت‌رسان» بودند، اینجا زنان در نقش «مشتری قدرتمند» ظاهر می‌شوند.

• قالب دوم، Hostess Bar یا Room Salon است که در آن زنان به‌عنوان میزبان خدمت می‌کنند و مشتریان اصلی، مردان هستند. خدمات ارائه‌شده در این فضاها شامل پر کردن لیوان مشتری، هم‌صحبتی، آواز خواندن یا همراهی در فعالیت‌هایی مانند کارائوکه است. این مراکز عمدتاً در مناطق تجاری بزرگ و پررفت‌وآمدی چون گانگنام و ایته‌وون واقع شده‌اند و بازتابی از فرهنگ شبانه سنتی و مردانه‌محور کره جنوبی هستند.

 

نکته مهم این است که ورود به هر دو نوع مکان صرفاً برای افراد بالای ۱۹ سال مجاز است و قوانین رسمی کشور، ارائه خدمات جنسی در این اماکن را ممنوع می‌داند. با این حال، در عمل مرز میان خدمات رسمی و روابط شخصی خارج از محیط کار می‌تواند گاه مبهم باشد، به طوری که تجربه مشتریان و میزبانان ممکن است شامل جنبه‌های غیررسمی و خصوصی نیز شود.

 

 

این نوع مکان‌ها در سال‌های اخیر حتی در تولیدات سینمایی و سریال‌های کره‌ای نیز بازنمایی شده‌اند؛ نمایش‌هایی که نه‌تنها برای روایت داستانی بلکه برای بازتاب بخشی از تحولات اجتماعی به کار رفته‌اند. حضور Host Club‌ها که در آن مردان به‌عنوان میزبان و زنان به‌عنوان مشتری ظاهر می‌شوند، نشانه‌ای از تغییرات ساختاری در جامعه‌ای است که تا مدت‌ها به‌عنوان یک جامعهٔ مردمحور شناخته می‌شد.

 

در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی، فرهنگ شبانه در کره جنوبی به‌طور بارزی مردانه‌محور بود. یکی از شناخته‌شده‌ترین نمودهای این فرهنگ، Room Salon‌ها بودند؛ فضاهایی نیمه‌خصوصی که عمدتاً محل رفت‌وآمد مردان – به‌ویژه تاجران، مدیران و کارمندان شرکت‌ها – به‌همراه همکاران یا شرکای تجاری‌شان بود. در این مکان‌ها، زنان به‌عنوان Hostess یا میزبان حضور داشتند و خدماتی مانند سرو مشروبات الکلی، گفت‌وگو، آوازخوانی در کارائوکه، و ایجاد فضایی دوستانه و صمیمی را ارائه می‌دادند. این فرهنگ، که بخشی از فرهنگ پذیرایی تجاری محسوب می‌شد، به‌نوعی با ساختار شغلی و روابط اقتصادی درهم تنیده بود و گاه مرزهای آن با تعاملات جنسی کمرنگ می‌شد.