پیشبینی راهبردی رهبر معظم انقلاب در پرتو تحولات سال ۱۴۰۴

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در تاریخ معاصر ایران سخنان راهبردی رهبر معظم انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم در ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ جایگاهی خاص دارد. ایشان در عبارتی کوتاه اما سرنوشتساز فرمودند:«به طور خلاصه در دو کلمه به ملت ایران بگویم: جنگ نخواهد شد و مذاکره نخواهیم کرد.»
این بیان موجی از امید، اعتمادبهنفس و ثبات را در جامعه پدید آورد. در شرایطی که آمریکا از برجام خارج شده و با تهدیدهای سنگین نظامی و اقتصادی کشور را تحت فشار قرار داده بود بسیاری بیم آن داشتند که سرنوشت ایران به جنگی بزرگ یا تسلیم در برابر میز مذاکره کشیده شود. اما رهبر معظم انقلاب با بصیرت الهی و شناخت دقیق از معادلات جهانی آینده را روشن دیدند.
اکنون که در سال ۱۴۰۴ شاهد حوادث تلخی چون حمله مستقیم آمریکا و رژیم صهیونیستی به مراکز هستهای ایران و نیز ورود دولت پزشکیان به مذاکراتی تازه با آمریکا بودهایم بازخوانی آن سخنان ضروریتر از همیشه است. چه بسا عدهای این رخدادها را نشانه نقض پیشبینی رهبر معظم انقلاب بدانند حال آنکه با دقت در متن کامل بیانات ۱۳۹۷ و تحلیل شرایط میتوان دریافت که این وقایع نهتنها سخنان ایشان را نقض نکرد، بلکه صحّت و عمق آن را بیش از پیش آشکار ساخت.
۱. معنای «جنگ نخواهد شد»
رهبر معظم انقلاب در همان سخنرانی توضیح دادند: «ما هیچ جنگی را شروع نکردهایم... آمریکاییها هم میدانند اگر جنگی را اینجا شروع کنند، صددرصد به ضررشان تمام خواهد شد.»
این سخن نشان میدهد که منظور ایشان از «جنگ نخواهد شد» نفی مطلق هرگونه درگیری نظامی نبود بلکه بیان یک قاعده راهبردی بود:
- جمهوری اسلامی آغازگر هیچ جنگی نخواهد بود؛
- دشمن اصلی یعنی آمریکا به دلیل هزینههای سنگین، جرئت آغاز جنگی فراگیر علیه ایران را ندارد.
این تحلیل تا سال ۱۴۰۳ کاملاً درست بود؛ آمریکا با وجود همه تهدیدها وارد جنگ نشد. حتی ترورهای پراکنده اسرائیل در سالهای پیش از ۱۴۰۴ نیز محدود و مهارپذیر بود. آنچه در سال ۱۴۰۴ رخ داد محصول شرایط جدیدی بود: گستاخی رژیم صهیونیستی، ضعف بازدارندگی ناشی از اعتماد بیجا به مذاکرات و بحران داخلی آمریکا که برای رهایی از بنبست دست به ماجراجویی زد.
پس فرمایش رهبر معظم انقلاب بهمعنای آن بود که تا زمانی که جمهوری اسلامی بر مسیر مقاومت فعال بماند دشمن توان آغاز جنگ را ندارد. جنگ ۱۴۰۴ دقیقاً هنگامی رخ داد که دولت برخلاف این راهبرد به مذاکره و نرمش در برابر دشمن روی آورد و زمینهی جسارت دشمن را فراهم ساخت.
۲. آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۴۰۴
حمله مستقیم آمریکا با بمبافکنهای B2 به مراکز هستهای ایران در سال ۱۴۰۴ اگرچه حادثهای سنگین بود اما نباید از یاد برد که:
- این حمله نه یک «جنگ فراگیر» بلکه ضربهای موضعی و محدود بود که به سرعت با پاسخ قدرتمند ایران همراه شد.
- آمریکا بهدلیل هراس از تبعات گسترده از ورود به یک نبرد تمامعیار پرهیز کرد و به حملات محدود بسنده نمود.
- نتیجه نهایی شکست اسرائیل و عقبنشینی آمریکا بود؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب سالها قبل گفته بودند: «هرکس به ملت ایران تعرّض بکند ممکن است ضربه بزند امّا ضربه بزرگتر را خودش خواهد خورد.»
این واقعیت نشان میدهد که حتی در جنگ ۱۴۰۴ نیز محاسبه رهبر معظم انقلاب درست بود: دشمن اگرچه ضربهای زد اما ضربه بزرگتر را متحمل شد و مشروعیت و امنیت خود را از دست داد.
۳. معنای «مذاکره نخواهیم کرد»
بخش دوم فرمایش رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۷، ناظر به ماهیت مذاکرات با آمریکا بود. ایشان فرمول مذاکره آمریکاییها را چنین شرح دادند:
- تعیین اهداف اصلی غیرقابل عقبنشینی،
- مطالبه امتیاز نقد از طرف مقابل،
- دادن وعدههای توخالی،
- نقض همان وعدهها پس از پایان کار.
ایشان تصریح کردند: «مذاکره با رژیم زورگو و پرتوقّعی مثل آمریکا وسیلهای برای رفع دشمنی نیست بلکه ابزاری در دست او برای اعمال دشمنی است.»
اکنون اگر به مذاکرات دولت پزشکیان در ۱۴۰۴ نگاه کنیم میبینیم که دقیقاً همین فرمول تکرار شد:
- آمریکا از ابتدا شرطهای غیرمنطقی درباره محدودیتهای هستهای و منطقهای گذاشت.
- امتیاز نقد از ایران مطالبه کرد.
- وعدههای مبهم درباره لغو تحریمها داد.
- و در نهایت زیر میز مذاکره زد.
پس تجربهی ۱۴۰۴ نه نقض فرمایش رهبر معظم انقلاب بلکه تأیید دوباره هشدار ایشان بود: مذاکره با آمریکا نهتنها دشمنی را کاهش نداد بلکه زمینهساز حمله و فشار بیشتر شد.
۴. چرا جنگ ۱۴۰۴ رخ داد؟
برای پاسخ به این پرسش باید به نسبت میان دو گزاره «جنگ نخواهد شد» و «مذاکره نخواهیم کرد» توجه کرد. این دو جمله در کنار هم معنا دارند:
- «جنگ نخواهد شد» محصول قدرت بازدارندگی ایران بود.
- «مذاکره نخواهیم کرد» شرط حفظ آن بازدارندگی بود.
وقتی دولت به مذاکره روی آورد دشمن احساس کرد ایران در موضع ضعف قرار گرفته و فرصت حمله فراهم شده است. بنابراین جنگ ۱۴۰۴ نه نشانه نادرستی پیشبینی رهبری بلکه نتیجه بیاعتنایی به هشدار ایشان بود.
۵. افتخار جمهوری اسلامی؛ آغازگر جنگ نبودن
رهبر معظم انقلاب در ۱۳۹۷ با صراحت گفتند: «افتخار جمهوری اسلامی این است که هیچ جنگی را ما شروع نکردهایم.»
جنگ ۱۴۰۴ نیز همین حقیقت را نشان داد: جمهوری اسلامی آغازگر نبود؛ آمریکا و اسرائیل تجاوز کردند. اما پاسخ ایران بهقدری قاطع بود که دشمن را وادار به عقبنشینی کرد. این واقعیت ثابت میکند که خطمشی اصولی نظام – دفاع قدرتمندانه بدون آغازگری جنگ – همچنان درست و افتخارآمیز است.
۶. تجربه تاریخی؛ از طبس تا ۱۴۰۴
رهبر معظم انقلاب در همان سخنان ۱۳۹۷ به حادثه طبس اشاره کردند: «آمریکاییها یک بار هم اینجا حمله کردند به طبس... خودشان را نجس کردند، برگشتند.»
این تعبیر دقیقاً در ۱۴۰۴ دوباره مصداق یافت. آمریکا با بمباران مراکز هستهای گمان کرد میتواند قدرت ایران را در هم بشکند اما در نهایت با پاسخ کوبنده ایران با شکست و تحقیر عقب نشست. تاریخ نشان داد که حمله مستقیم به ایران برای آمریکا همیشه با «نجس شدن» و رسوایی همراه است.
۷. درسهای ۱۴۰۴ برای آینده
از مجموع این وقایع میتوان چند نتیجه راهبردی گرفت:
- صحت تحلیل رهبر معظم انقلاب: فرمایش سال ۱۳۹۷ همچنان درست است؛ آمریکا جز با احساس ضعف در ایران جرئت جنگ ندارد و مذاکره با او ابزار دشمنی بیشتر است.
- لزوم تبعیت کامل از راهبرد مقاومت: هرگاه مسئولان از این خط فاصله بگیرند و به دشمن اعتماد کنند کشور دچار خسارت میشود.
- تقویت بازدارندگی در همه ابعاد: همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، تنها زمانی میتوان با دشمن وارد گفتوگو شد که ایران در همه عرصهها – اقتصادی، فرهنگی و نظامی – به اقتدار کافی رسیده باشد.
جمعبندی
بیانات رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۷ نه یک پیشبینی ساده بلکه نقشه راهی برای ملت ایران بود. ایشان با بصیرت الهی نشان دادند که:
- جنگی فراگیر علیه ایران آغاز نخواهد شد مگر آنکه ما خود با ضعف و انفعال دشمن را گستاخ کنیم.
- مذاکره با آمریکا نه راهحل مشکلات بلکه دام و ابزار دشمنی بیشتر است.
وقایع سال ۱۴۰۴ – از حمله مستقیم آمریکا و اسرائیل تا مذاکرات بیثمر دولت – نه نقض این بیانات بلکه تأیید دوباره آن بود. زیرا روشن شد هرگاه از مسیر مقاومت و عزت فاصله بگیریم دشمن فرصت تعرض پیدا میکند.
بنابراین دفاع از سخنان رهبر معظم انقلاب یعنی تأکید بر این حقیقت که امنیت و عزت ملت ایران تنها در گرو ایستادگی، اعتماد به توان داخلی و بیاعتمادی به دشمن است. آینده روشن ایران نیز در سایه همین راهبرد رقم خواهد خورد.