ترویج فرهنگ فاطمی، مأموریت اصلی ماست

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سعید روستا آزاد معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی در مراسم اختتامیه رویداد آموزشی دوره تربیت مربی کودک و نوجوانان شهرهای ایرانشهر، نرماشیر، فهرج و دلگان، که در شهر مقدس قم برگزار شد، به ایام مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اشاره کرد و ابراز امیدواری نمود که همه ما جزء کسانی باشیم که در ترویج فرهنگ فاطمی و اندیشه و سیره حضرت زهرا موفق عمل کنیم.

وی تأکید کرد که حضرت فاطمه نقش محوری و کلیدی در مکتب نورانی اهل بیت علیهم السلام دارند و ما باید مروج این فرهنگ قرآنی باشیم.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی همچنین به زیارت‌نامه مختصری که برای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نقل شده است «یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صابِرَةً، وَزَعَمْنا أَنَّا لَکِ أَوْلِیاءٌ وَ مُصَدِّقُونَ وَصابِرُونَ لِکُلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوکِ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَأَتی بِهِ وَصِیُّهُ، فَإِنّا نَسْأَلُکِ إِنْ کُنَّا صَدَّقْناکِ إِلّا أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِیقِنَا لَهُما لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنا بِوِلایَتِکِ.»، اشاره کرد و آن را تنها زیارت‌نامه‌ای دانست که از امام معصوم، به ویژه امام جواد علیه السلام، نقل شده است. وی شرکت‌کنندگان را به حفظ این زیارت‌نامه توصیه نمود و تأکید کرد که این زیارت کوتاه، اما بسیار پرمعنا است.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در توضیح این زیارت‌نامه بیان کرد: حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها قبل از خلقت مورد امتحان الهی قرار گرفته‌اند، که این موضوع به خلقت نوری ایشان و جایگاه والای ایشان در میان مخلوقات اشاره دارد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز به این موضوع اشاره کرده‌اند که اولین چیزی که خداوند خلق کرد، نور ایشان بود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم در ادامه سخنان خود به آیه ۲۷ سوره بقره «فَتَلَقَّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ» اشاره کرد و گفت: این آیه به پذیرفته شدن توبه حضرت آدم علیه السلام اشاره می‌کند. طبق روایات، کلماتی که حضرت آدم از خدای متعال دریافت کرد و به واسطه آنها توبه‌اش پذیرفته شد، همان «اسماء خمسه طیبه» است: نام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، امیرالمؤمنین علیه السلام، حضرت زهرا سلام الله علیها، امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام است.

وی تأکید کرد: اگرچه در آن زمان این بزرگواران به صورت زمینی متولد نشده بودند، اما خلقت نوری ایشان از قبل وجود داشته است. بنابر همین مطلب، خدای متعال قبل از خلقت حضرت زهرا، ایشان را امتحان کرده و مهمترین ویژگی ایشان را صبر دانسته است، چنانکه در زیارت‌نامه آمده: «فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صابِرَةً». این صبر بی‌پایان حضرت زهرا سلام الله علیها است که ایشان را در جایگاه والای خود قرار داده است.

حجت الاسلام روستا آزاد در تفسیر بخش پایانی زیارت‌نامه حضرت زهرا سلام الله علیها بیان داشت: «ما نیز ادعا می‌کنیم که ولی و دوست تو هستیم و تو را تصدیق می‌کنیم.» در ادامه زیارت‌نامه، از حضرت زهرا درخواست می‌شود که ما را به مقام نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام ملحق کند. اگر این اتفاق بیفتد، ما می‌توانیم به خودمان بشارت دهیم که با ولایت حضرت زهرا سلام الله علیها پاک و پاکیزه شده‌ایم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، از مجموعه مرکز آموزش‌های کاربردی و تمامی دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد آموزشی قدردانی نمود و با تقدیر از تلاش‌های شرکت‌کنندگان که با حضور فعال در کلاس‌ها، شرکت در امتحانات و اختصاص وقت در مناطق مختلف، به ارتقای دانش و مهارت‌های خود پرداخته‌اند، ابراز امیدواری کرد که این تلاش‌ها مورد قبول حضرت حق قرار گیرد و در ارتقای فعالیت‌های آموزشی، کاری و فرهنگی شرکت‌کنندگان در مناطق مختلف موثر باشد.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در ادامه به یک نکته قرآنی در خصوص جایگاه و شأنیت انسان اشاره کرد و بیان داشت: انسان، به عنوان تنها مخلوق خداوند، از نظر مقام و شرافت به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند در دو طیف کاملاً متفاوت قرار گیرد. از یک سو، به تعبیر قرآن، انسان نه تنها می‌تواند مانند حیوانات باشد، بلکه حتی از آنها گمراه‌تر و پست‌تر شود. از سوی دیگر، در طیف رشد و ارتقا، انسان می‌تواند به جایگاهی برسد که حتی ملائکه نیز جرات حضور و شأنیت حضور در آنجا را ندارند.

وی تأکید کرد: این دو طیف نشان‌دهنده ظرفیت بی‌پایان انسان در حرکت به سوی کمال یا سقوط به سوی انحطاط است. این نکته قرآنی، اهمیت تلاش برای رشد معنوی و اخلاقی را یادآور می‌شود و نشان می‌دهد که انسان می‌تواند با انتخاب‌های درست، به مقامات والایی دست یابد که فراتر از تصور است.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در ادامه سخنان خود به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره کرد که می‌فرماید: «أُولَئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» (آنها مانند چهارپایان هستند، بلکه گمراه‌ترند). وی توضیح داد: قرآن برخی از انسان‌ها را به دلیل دوری از راه حق و گمراهی، نه تنها مانند حیوانات، بلکه حتی گمراه‌تر از آنها توصیف می‌کند.

وی افزود: اگرچه حیوانات به دلیل عدم درک و شعور، نمی‌توانند راه را گم کنند یا به صورت عمدی گمراه شوند، اما انسان‌ها به دلیل اختیار و توانایی تفکر، گاهی به جایی می‌رسند که بدتر از حیوانات مسیر درست را گم می‌کنند. این گمراهی انسان‌ها، نه به دلیل عدم درک، بلکه به دلیل انتخاب‌های نادرست و دوری از راه الهی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد: این آیه هشداردهنده است و نشان می‌دهد که انسان باید همواره مراقب انتخاب‌های خود باشد تا به جای سقوط به سوی گمراهی، به سوی کمال و رشد معنوی حرکت کند.

معاون فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی در ادامه سخنان خود به ظرفیت بالای انسان برای رسیدن به مقامات والا اشاره کرد و به تعبیر سعدی استناد نمود: «رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند، تو ببین که تا کجاست مقام آدمیت.» وی تأکید کرد: همین نفس انسانی که در وجود همه ما است، می‌تواند به جایگاهی برسد که فراتر از تصور باشد.

وی بیان داشت: همین نفس انسانی است که در عین حال می‌تواند به گمراهی و ظلم نیز منجر شود، چنانکه در تاریخ شاهد بوده‌ایم که برخی انسان‌ها، مانند فراعنه زمان ما، از جمله ترامپ و نتانیاهو، به اقداماتی دست زده‌اند که حتی صدها حیوان درنده نیز قادر به انجام آن نیستند. از سوی دیگر، انسان‌هایی نیز وجود دارند که به فکر صلاح جامعه و خدمت به دیگران هستند و در راه کمال و رشد معنوی گام برمی‌دارند.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی اظهار داشت: این دو رویه نشان‌دهنده اختیار و توانایی انسان در انتخاب راه درست یا نادرست است. ما باید با الهام از الگوهایی مانند حضرت زهرا سلام الله علیها و اهل بیت علیهم السلام، تلاش کنیم تا در مسیر کمال و خدمت به جامعه گام برداریم و از سقوط به سوی گمراهی پرهیز کنیم.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در ادامه سخنان خود به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره کرد که می‌فرماید: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی» (همانا نفس، بسیار به بدی فرمان می‌دهد، مگر آنکه پروردگارم رحم کند). وی توضیح داد: قرآن کریم نفس انسانی را به عنوان یک نیروی داخلی معرفی می‌کند که به طور مداوم انسان را به سوی بدی‌ها و گناهان سوق می‌دهد.

وی افزود: این نفس اماره، بدون کنترل و هدایت الهی، می‌تواند انسان را به سوی گمراهی و انحطاط کشاند. اما قرآن کریم راه رهایی از این وضعیت را نیز نشان می‌دهد: «إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی»، یعنی مگر آنکه خداوند رحم کند و انسان با تکیه بر ایمان و اراده، نفس خود را کنترل و هدایت نماید.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد: این آیه یادآور اهمیت مبارزه با نفس و تلاش برای تزکیه و پالایش آن است. با کنترل نفس و پیروی از تعالیم الهی، انسان می‌تواند از شرور نفس اماره رهایی یابد و به سوی کمال و رشد معنوی گام بردارد.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در ادامه به آیات ابتدایی سوره قیامت اشاره کرد: «لَا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ * وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» (سوگند به روز قیامت، و سوگند به نفس لوامه) و توضیح داد: نفس لوامه مرتبه‌ای بالاتر از نفس اماره است و به معنای نفسی است که انسان را به طور مداوم سرزنش می‌کند و به توبه وادار می‌نماید.

وی افزود: نفس لوامه، نفسی است که پس از انجام گناه، انسان را به بازنگری در اعمال گذشته وادار می‌کند و او را به سوی توبه و اصلاح سوق می‌دهد. این نفس، به دلیل سرزنش‌های مداوم و دعوت به اصلاح، به جایگاهی می‌رسد که خداوند به آن قسم می‌خورد، که نشان‌دهنده اهمیت و ارزش آن است.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد: نفس لوامه، مرتبه‌ای از نفس انسانی است که در مسیر رشد و کمال قرار دارد و انسان را به سوی تزکیه و پالایش هدایت می‌کند. رسیدن به این مرتبه از نفس، نیازمند تلاش و مبارزه با نفس اماره و پیروی از تعالیم الهی است.

حجت‌الاسلام روستا آزاد در ادامه سخنان خود به مفهوم «نفس مطمئنه» اشاره کرد که در سوره فجر آمده است: «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلی رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلِی فِی عِبادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی» وی بیان داشت: نفس مطمئنه، نفسی است که هم از خدا راضی است و هم خدا از او راضی است. این نفس، به دلیل اطمینان و تسلیم کامل در برابر خداوند، به مقام والایی می‌رسد.

وی افزود: طبق روایت امام صادق علیه السلام، سوره فجر به عنوان سوره امام حسین علیه السلام شناخته می‌شود و نفس مطمئنه یکی از مصادیق آن حضرت است. این نشان‌دهنده آن است که انسان می‌تواند به مقامی برسد که فراتر از نفس لوامه باشد و به نفس مطمئنه دست یابد.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی در ادامه به مقام والای حضرت زهرا سلام الله علیها اشاره کرد و به حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله استناد نمود: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَیَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ یَرْضَی لِرِضَاهَا» و توضیح داد: این حدیث نشان می‌دهد که رضایت و غضب حضرت زهرا سلام الله علیها، ملاک رضایت و غضب خداوند است. این مقام والا، حتی فراتر از نفس مطمئنه است، زیرا رضایت حضرت زهرا شاخص و مدار رضایت خدای متعال قرار گرفته است. این مقام بی‌نظیر حضرت زهرا سلام الله علیها، نشان‌دهنده عظمت و جایگاه والای ایشان در نزد خداوند و در مکتب اهل بیت علیهم السلام است.

وی خطاب به خواهران شرکت کننده، بر اهمیت استفاده بهینه از فرصت‌های موجود تأکید کرد و بیان داشت: خواهران، چه در نقش معلم، فعال فرهنگی یا مبلغ، باید تلاش کنند تا از فرصت‌هایی که در اختیارشان قرار گرفته، بهترین استفاده را ببرند.

حجت‌الاسلام روستا آزاد به ویژگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که در سوره توبه «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ» (همانا برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر شما حریص است) آمده است اشاره کرد و گفت: این حرص، حرص هدایت و دلسوزی برای مردم بود، نه حرص مال و ثروت.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد: مبلغان و فعالان فرهنگی باید این ویژگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را الگوی خود قرار دهند و با حرص و تلاش برای هدایت دیگران، به ویژه نوجوانان و جوانان، گام بردارند. این تلاش باید همراه با افزایش دانش، مهارت و توکل به خداوند باشد، زیرا توفیق هدایت دیگران، بخش عمده‌ای از آن به دست خدای متعال است.

وی در پایان از حضرت زهرا سلام الله علیها و اهل بیت علیهم السلام به عنوان منبع مدد و راهگشا یاد کرد و اظهار امیدواری نمود: خداوند به همه توفیق خدمت به قرآن، اهل بیت و جامعه را عنایت فرماید.