انقلاب اسلامی جهشی علمی و فکری در حوزه‌های علمیه ایجاد کرد

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، مدیران و مسؤولان بنیاد علمی البرز در سفری به شهر مقدس قم، با آیت الله فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) دیدار و گفت‌وگو کردند.

آیت الله فاضل لنکرانی در این دیدار ضمن خوش‌آمدگویی به مسؤولان بنیاد فرهنگی البرز گفت: از برادر عزیزمان جناب آقای دکتر قاسمی که ارتباط تنگاتنگ و مستمر با این مجموعه دارند و نیز از فضلای محترمی که در مرکز فقهی به مراتب خوبی رسیدند، درخشیدند و مایه آبرو برای حوزه علمیه قم شدند و توسط این بنیاد مورد تشویق قرار گرفتند، از همه ایشان تشکر می‌کنم.

وی با بیان اینکه مرحوم حسینعلی البرز می‌تواند الگوی بسیار خوبی برای خیرین ما باشد؛ برای آنها که دل در گرو رشد ایران و اسلام و مکتب اهل‌بیت و رشد علم دارند، تصریح کرد: حقیقتاً باید خیرین را ترغیب کرد و بیش از پیش بر این خصوصیات مرحوم البرز تأکید نمود؛ دقت‌هایی که در وقف‌نامه داشته و پیگیری‌هایی که انجام داده، مخصوصاً آنکه بخش عظیمی از کار او در زمان طاغوت بوده است. این‌که آلوده به آن دولت ومسائل مالی آن زمان نشده و اموال پاک و طیّبی از خود بجای گذاشته است.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به اینکه بهترین دلیل بر طیب بودن مال او‌ همین باقی ماندن آنست که هنوز آثار خود را نشان می‌دهد، اظهار کرد: امیدوارم این کار، الگویی برای همه خیرین بشود و اداره محترم اوقاف نیز که با امر مبارک امام بر استمرار این مسیر جدیت دارد، واقعاً این الگوسازی را برای سایر خیرین انجام دهد، تا ما ده‌ها بلکه صدها بنیاد البرز برای رشد علم، رشد دین، رشد فرهنگ، رشد اخلاق و حتی رشد رفاه جامعه داشته باشیم، خداوند ایشان را رحمت کند و درجاتش را متعالی بفرماید.

آیت الله فاضل لنکرانی خاطرنشان کرد: تا این بنیاد باقی است و تا افرادی که از طریق این بنیاد مورد تشویق و حمایت قرار گرفته و در جامعه اثرگذاری می‌کنند، آن عالم بزرگوار بهره می برد چون با اینکار با دست پر از این دنیا رفته است، نه با دست خالی. 

وی در ادامه به تاریخچه تأسیس و فعالیت های مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) اشاره کرد و گفت: این مرکز که مرحوم والد ما آن را تأسیس کردند، ذکر این مطلب خالی از لطف نیست؛ خوب می دانید ایشان زحمات علمی فراوانی از جمله تدریس، تألیف کتاب، تربیت شاگرد و خدمات اجتماعی گسترده داشت، با این حال، یکی از اساتید حوزه ایشان را در عالم رؤیا دیده بود. چون می‌دانست ایشان به رحمت خدا رفته‌، سؤال کرده بود از دنیا چه چیزی به شما می‌رسد؟ ایشان فرموده بود: از این مرکز فقهی خیرات فراوانی به من می‌رسد. معلوم می‌شود که علم و دین، مقوله‌ای است که در آن عالم، ارزشش از بسیاری از امور رفاهی و اجتماعی بیشتر است.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: نکته دوم تشکر بنده از اینست‌که شما همان‌ اهتمام نسبت به دانشگاهیان و اساتید دانشگاه را نسبت به حوزه نیز نشان می‌دهید و عملاً به یک تریبون مؤثر برای معرفی حوزه تبدیل شده‌اید.

وی با انتقاد از عدم بروز و ظهور تحقیقات علمی پژوهشگران حوزوی در سطح جامعه، گفت: یکی از دغدغه‌ها و خلأهایی که هنوز هم وجود دارد، همین است که در حوزه علمیه کارهای علمی فراوانی انجام می‌شود؛ محققان در گوشه کتابخانه‌ها، خانه‌ها و حجره‌ها، با امکانات بسیار محدود، تحقیقات عمیق انجام می‌دهند، اما در سطح جامعه بروز وظهور نمی یابد. 

استاد درس خارج حوزه علمیه قم اظهار کرد: اینکه یک نفر یک دوره کامل فقه می‌نویسد؛ شوخی نیست، شبه معجزه است، یک نفر یک دوره تفسیر می‌نویسد، یک نفر شرحی جامع بر نهج‌البلاغه می‌نگارد؛ این‌ها کارهای کوچکی نیست.

وی با بیان اینکه امروز به برکت انقلاب، چهره حوزه واقعاً عوض شده است، تصریح کرد: از این جهت، دوران طلایی حوزه است هر چند از نظر معیشتی و مسائل دیگر، مشکلات فراوانی وجود دارد، شاید به‌مراتب بیش از سایر مراکز آموزشی؛ اما از این جهت که میدان تحقیق به‌شدت باز شده و گسترش پیدا کرده، این یک واقعیت است.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: کار شما و نیز کار مرحوم البرز، خدمت بزرگی به دین است، وقتی شما از یک محقق حوزوی تقدیر می‌کنید، ظاهرش تکریم یک فرد است، اما در واقع اعلام می‌کنید که دین اسلام و مکتب اهل‌بیت از نظر علمی، جامعیتی بسیار گسترده دارد.

وی با بیان اینکه امروز دشمنان اسلام به‌دنبال این هستند که بگویند اسلام چیزی برای ارائه ندارد، تصریح کرد: می‌خواهند بگویند حکومت اسلامی نتوانسته عمل کند و ای‌کاش ضعف را به اجرا نسبت می‌دادند و می‌گفتند مجریان ضعف یا نواقصی دارند؛ اما متأسفانه این بی‌انصاف‌ها ضعف را به اصل نظریه نسبت می‌دهند و ادعا می‌کنند که دین ناکارآمد است و این برای ما مصیبت بزرگی است. 

استاد درس خارج حوزه علمیه قم ابراز داشت: یکی از آثار مهم چنین مراکزی این است که نشان می دهند حوزه حرف برای گفتن دارد، ما قوی‌ترین مباحث را در فقه تربیتی داریم و دنیا از آن بی‌اطلاع است، قوی‌ترین مباحث در فقه روان‌شناسی داریم و دنیا از آن بی‌اطلاع است، قوی‌ترین مباحث در فقه اخلاق، فقه سیاسی، فقه روابط بین‌الملل، فقه ارتباط با سایر ادیان، فقه رسانه و فقه هنر داریم.

رئیس مرکز فقهی اطهار(ع) افزود: در رأس همه این‌ها نیز فقه پزشکی قرار دارد که جناب آقای دکتر قاسمی مسؤولیت آن را بر عهده دارند و امروز بیش از چهارده، پانزده سال است که در این مجموعه در حال انجام است.

وی با بیان اینکه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، در عین همکاری کامل با مدیریت حوزه اما از جهت مالی، برنامه‌ و شیوه آموزش، یک مرکز مستقل به شمار می‌آید، گفت: این بنیان را مرحوم والد ما گذاشتند، ما تا امروز برای ساخت این مجموعه و اداره آن، حتی یک ریال از هیچ دولتی نداشته‌ایم؛ تمام هزینه‌های این مرکز فقهی از وجوهات شرعیه و تبرعات مردمی تأمین شده است، همان‌طور که اشاره فرمودید، دنبال خودنمایی، سر و صدا و این‌گونه امور هم نبوده‌ایم و نیستیم.

آیت الله فاضل لنکرانی اظهار کرد: ما به‌دنبال انجام آن وظیفه‌ای هستیم که در قبال دین بر عهده داریم، سرمایه‌های گرانبهای مکتب اهل‌بیت(ع) را به‌درستی استکشاف نموده و به جامعه بشری عرضه کنیم، این صرفاً در حد آرزو نیست؛ بحمدالله بخشی از آن در همین مرکز محقق شده است. می‌خواهیم این ظرفیت‌ها را استخراج نموده و به جامعه بگوییم اسلام این حرف‌ها را دارد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه اسلام قوی‌ترین سخن را درباره حکومت بر بشر دارد، اما هنوز این مطالب بخوبی در سطح جامعه عرضه نشده است، تصریح کرد: خود بنده در بخش فقه سیاسی که چند سالی است در این مجموعه فعال است، موفق بودم سه یا چهار سال فقط درباره آیات قرآن در مورد حکومت کار کنم، در این‌که حکومت باید دست چه کسی باشد، جایگاه آن چیست و ریشه‌اش به کجا برمی‌گردد، حاصلش کتاب حکومت در قرآن است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) اظهار کرد: واقعاً بشر از معارف اسلام اطلاع ندارد، هزار سال پیش از آن‌که به‌اصطلاح بیانیه حقوق بشرتدوین شود ـ که اساساً این بیانیه به‌گونه‌ای تنظیم شده که قرآن، کتب سماوی و دستورات الهی از آن حذف است ـ این معارف در دین ما وجود داشته است. ما معتقدیم احکام اسلام، احکامی بسیار دقیق هستند؛ البته دارای ثوابت و متغیرات است. این دقت، در عقاید، در اخلاق، در سیاست‌ و در همه شئون زندگی دیده می‌شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: برای بنده، فضلای این مجموعه با هر طلبه‌دیگر، فرقی نمی‌کنند؛ هر طلبه‌ای که قدم در مسیر تحقیق و پژوهش بگذارد و بخواهد حقیقتی پنهان‌مانده از دین را آشکار کند، برای ما ارزشمند است.

آیت الله فاضل لنکرانی ابراز داشت: از اداره محترم اوقاف، از هیئت امنای بنیاد البرز، از دست‌اندرکاران، از خود جنابعالی و دوستانتان که امروز زحمت کشیدید و تشریف آوردید، واقعاً تشکر ویژه می‌کنم. فقط خواهش من این است که آرمان اصلی شما دفاع از دین باشد؛ دفاع از دین، در حقیقت دفاع از علم هم هست. این حرف‌هایی که درباره تعارض علم و دین ساخته‌اند، برای ایجاد جدایی میان دانشگاه و حوزه بوده است؛ برای این‌که بگویند حوزه از علم بی‌خبر است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: نقل شده که یکی از بستگان امام، از ایشان سؤال می‌کند علم فقه مشکل‌تر است یا فلسفه؟ امام فرمودند: علم فقه. امامی که خود افزون بر فقه در قله فلسفه و عرفان نیز بود، می فرمایند علم فقه. آن فرد می‌گوید: آقا، فقه آن‌قدر که ما خوانده‌ایم چیزی ندارد. امام فرمودند: یا فقه نخوانده‌ای، یا خوانده‌ای و نفهمیده‌ای. مرحوم والد ما نیز می‌فرمودند که مشکل‌ترین علوم، علم فقه است.

آیت الله فاضل لنکرانی ابراز داشت: زیبنده است بنیاد فرهنگی شما نیز که در مقام تکریم از نخبگان علمی فعالیت می کند به ‌نحو شایسته ای غنای فقهی، تفسیری، حدیثی، کلامی، فلسفی و تاریخی حوزه را در قالب برنامه هایتان معرفی کند. البته ما برای سایر علوم هم ارزش قائلیم. همان‌طور که می‌دانید، در گذشته این علوم در حوزه‌ها وجود داشته و به‌تدریج بر اثر توسعه، از هم جدا شده‌اند. 

وی با بیان اینکه امروز حوزه‌های ما به‌گونه‌ای توسعه یافته که به تعبیر مرحوم والد ما عمر یک طلبه برای تخصص در یک بخش از بخش‌های فقه کفاف نمی دهد، تصریح کرد: یعنی اگر طلبه‌ای بگوید من فقط می‌خواهم در فقه معاملات کار کنم، عمرش برای همین یک بخش هم کفایت نمی‌کند. بنابراین، این کار شما خدمت بزرگی به حوزه امام زمان(عج) و خدمت بزرگی به خود امام زمان علیه‌السلام، به اسلام و مکتب اهل‌بیت است. این‌که امام باقر یا امام صادق(ع) فرمودند اگر به شرق یا به غرب عالم بروید، علم جز نزد ما یافت نمی‌شود، این یک حقیقت است.

آیت الله فاضل لنکرانی اظهار کرد: این مجموعه مرکز فقهی، براساس اندیشه‌ مرحوم والد ما به‌دنبال پاسخ‌گویی به نیازهای نظام است. امروز در مبحث تلقیح مصنوعی ـ که در کشور در حال انجام است ـ تحقیقات گسترده‌ای در این مرکز صورت گرفته است.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: در بخش زنان که بنده معتقدم با این پژوهش‌ها، بسیاری از اشکالاتی که زنان نسبت به احکام اسلام در مورد بانوان می نمایند، قابل حل است؛ هرچند هنوز همه آن‌ها ارائه نشده و در همین مجموعه باقی مانده است، ما بر اساس قاعده الزام، نظرات جدیدی ارائه داده‌ایم که عظمت دین اسلام و مکتب اهل‌بیت را در مورد ارتباط با پیروان سایر ادیان روشن می‌کند و راهکارهای نوین پیرامون زندگی مسلمانان در کشورهای غیراسلامی و روابط آنان با غیر مسلمین ارائه می‌دهد.

وی با اشاره به مسأله کاهش جمعیت در کشور بیان کرد: پیش از آن‌که رهبر معظم انقلاب بفرمایند موضوع کنترل جمعیت در کشور یک اشتباه بود، بارها از همین مرکزپژوهشگران ما به کمیسیون بهداشت مجلس رفتند؛ حتی در مقاطعی اجازه ورود هم به آن‌ها داده نمی‌شد. اما ما حرف داشتیم و می‌گفتیم این مسیر اشتباه است و باید جلوی آن گرفته شود.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه در مسائل قضایی هم ما حرف برای گفتن داریم، افزود: ما مسائل مورد نیاز جامعه را در اینجا مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم؛ وقتی بحث ارزهای دیجیتال مطرح شد، جلسات متعددی در این مرکزتشکیل شد و ما در نهایت به‌عنوان یک نظریه، نظر خود را اعلام کردیم. طبیعی است که ممکن است مجموعه دیگری نظر متفاوتی داشته باشد؛ در هر صورت، این مجموعه بحمدالله در این مسیر حرکت می‌کند و امیدواریم خدای تبارک و تعالی این توفیق را از ما نگیرد و بلکه بر این توفیقات بیفزاید.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) خاطرنشان کرد: امید من برای آینده این مجموعه، همین فضلای محترمی هستند که بخشی از آنان اکنون در این جلسه حضور دارند. یادم هست بیش از ده سال قبل در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی‌ مرکز وقتی گزارش دادم تاکنون بیش از پنجاه مجتهد یا قریب‌الاجتهاد تربیت کرده‌ایم؛ جناب آقای استادی که عضو هیأت امنای این مجموعه نیزهستند فرمودند اگر پنج نفر هم باشد، کافی است؛ نه از این جهت که بیشتر از آن نباید باشد، بلکه برای عظمت کاری که انجام شده است.

وی با بیان اینکه تربیت یک مجتهد آشنا به زمان، مجتهدی که درد جامعه را بشناسد، آن را بررسی کند و سپس به سراغ دین برود تا بیابد دین چه راهکاری برای حل آن ارائه می‌دهد، کار بسیار بزرگی است، گفت: ما در همین مسیر حرکت می‌کنیم، نمی‌خواهیم مجتهدی تربیت کنیم که فقط انظار شخصی خود را داشته باشد و هیچ نسبتی با نیازهای جامعه نداشته باشد، هرچند همان هم از جهت علمی ارزشمند است.

آیت الله فاضل لنکرانی در پایان سخنان خود بیان کرد: به خواست خدا در آینده، تحقیقات بسیار گسترده‌تری در این مجموعه انجام شود، شخصیت‌های علمی برجسته‌تری رشد پیدا کنند و به‌عنوان خدمتگزاران اسلام، کشور و مردم، ایفای نقش کنند.