ضرورت بومی‌سازی مدیریت و حرکت به سمت اسلامی‌سازی آن
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش ملی سیاست‌های کلی نظام اداری با رویکرد اسلامی سوم خردادماه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران برگزار می‌شود؛ به همین مناسبت در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی آقاپیروز، مدیر گروه مدیریت پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دبیر علمی نخستین همایش ملی سیاست‌های کلی نظام اداری به بررسی اهداف این همایش و مسائل پیش‌روی تحول در مدیریت و مشکلات موجود در عرصه مدیریت اسلامی پرداختیم.
رسا ـ ابتدا با ارائه تعریفی از مدیریت، ارزیابی خود را از طرح رویکرد اسلامی به مدیریت بیان کنید؟
تعاریف مختلفی برای مدیریت ارائه شده است و اتفاق نظر درباره این تعاریف وجود ندارد؛ اگر بخواهیم تعاریف ارائه شده را جمع‌بندی کرده و عناصر مشترک آن را اتخاذ کنیم، مدیریت را می‌توان به «فرایند به کارگیری منابع انسانی و امکانات مادی جهت دستیابی به اهداف»، تعریف کرد. یک مدیر باید توان استفاده از منابع انسانی، به کارگیری آنها و استفاده مناسب از منابع مادی را داشته باشد که البته همه این‌ها باید در راستای دستیابی به اهداف صورت گیرد، یعنی تأمین اهداف سازمانی.
درباره نوع تعامل و به کارگیری نیروهای انسانی در منابع اسلامی آموزه‌های فراوانی داریم که با استنباط این آموزه‌ها و جمع‌آوری آن می‌توان مجموعه مدیریت اسلامی را ارائه کرد و گفت «مدیریت اسلامی به کارگیری منابع انسانی و امکانات مادی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی برای دستیابی به اهداف سازمانی است که آن اهداف در راستای ارزش‌های اسلامی بوده و اهداف ضد ارزشی در آن راه ندارد».
رسا ـ میزان رواج مدیریت غربی در کشور چه قدر است ؟ آیا برای ارائه الگوی مدیریت کاملاً اسلامی اقدامی انجام شده است؟
بدون تعارف باید گفت که غالب شیوه‌های مدیریتی ما، غربی است؛ آنچه که در دانشگاه‌ها تدریس و به دانشجو ارائه می‌شود، مدیریت از نوع غربی آن است. مدیریت در زمره علوم انسانی است و علوم انسانی زائیده فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی همان کشوری است که این مدیریت در آن شکل گرفته، متولد شده و تکون پیدا کرده است؛ طبیعتاً مدیریت غربی با ارزش‌های غربی و فرهنگ غربی سنخیت دارد.
اجرای دانش مدیریت با همان فرهنگی که بدان آمیخته شده و سنخیت دارد و در واقع به اندام همان فرهنگ دوخته شده، در کشور ما به صورت دربست، کار درستی نیست؛ به دلیل این‌که کشور اسلامی ایران سنخیت فرهنگی با غرب ندارد و بخشی از تئوری‌های مدیریت که وارد کشور شده و تدریس می‌شود، جایی برای اجرا ندارد.
برخی دانشگاهیان برای مباحثی که در حوزه مدیریت فرا می‌گیرند زمینه اجرا نمی‌یابند و این خود مشکل بزرگی است. اما کسانی که در عرصه مدیریت وارد می‌شوند تحصیلات کافی در این زمینه ندارند و کم کم در دنیای اجرا تجربیاتی به دست آورده و به تدریج مدیر می‌شوند. این افراد کاری به آموزه‌های غربی مدیریت هم ندارند که این خود آسیب جدی به نظام اداری کشور وارد می‌کند و سبب تحمیل هزینه‌های سنگین به نظام می‌شود.
بومی‌سازی مدیریت و حرکت به سمت اسلامی‌سازی آن، یکی از نیازهای ضروری کشور است. در منابع اسلامی گزاره‌های فراوانی درباره مدیریت وجود دارد که اگر این گزاره‌ها مورد استفاده قرار گیرد، مجموعه‌ای به نام مدیریت اسلامی عرضه خواهد شد که این مدیریت با فرهنگ دینی کاملاً منطبق خواهد بود.
از عمر دانش مدیریت چند ده سال می‌گذرد و سال‌هاست که بر روی این علم کار شده است. تولید علم دینی هم زمان‌بر و نیازمند فرایند طولانی مدت است. صبر و حوصله و قرار گرفتن در این مسیر تا رسیدن به مدیریت اسلامی ضروری است.
رسا ـ چه خلأهایی در رسیدن به نظریه‌های اسلامی مدیریت احساس می‌شود؟
عدم اقبال و توجه استادان دانشگاه و دانشگاهیان به مباحث مدیریت اسلامی یکی از خلأهایی است که در این زمینه احساس می‌شود. البته برخی از استادان به مباحث اسلامی علاقه‌مند هستند و به آموزه‌های اسلامی توجه دارند. ابتدا باید این اقبال صورت گیرد و پس از آن به تدریج به سمت نوآوری و نظریه‌پردازی در این عرصه حرکت کنیم.
متأسفانه فضای حاکم بر محافل علمی و دانشگاهی کشور و به ویژه در رشته مدیریت چندان مطلوب نیست؛ به نحوی می‌توان گفت که ما مترجم تئوری‌های غربی در دنیای مدیریت شده‌ایم. انتظار از دانشگاهیان، آن است که با تلاش‌های پیگیر علمی، در این عرصه نوآوری‌هایی داشته باشند.
هرچند کرسی‌های نظریه‌پردازی در کشور دائر شده، اما متأسفانه تاکنون خروجی نداشته است. پژوهشگران در ارائه نظریه دچار نوعی هراس هستند. مناسب بود دانشگاهیان به جای این‌که تنها مباحث و تئوری‌های غربی را ترجمه و تبیین کنند، از خود مایه می‌گذاشتند و حداقل نوآوری می‌کردند.
برخی حتی حاضر نیستند نقد کنند و در اصل جرأت نقد را هم به خود نمی‌دهند؛ مگر این‌که غربیان، خود نقدی بر آثار خود زنند و این نقد در کشور ما مطرح شود، آن‌گاه اندیشمندان ما بگویند نقد این نظریه همین است که مطمئناً این فضای خوبی نیست.
رسا ـ حوزه علمیه چه نقشی در این زمینه دارد، آیا تلاش‌هایی را صورت داده است؟
طلاب نسبت به دانشگاهیان روحیه نقادانه بهتری دارند؛ اما اگر حوزه بخواهد در رشته مدیریت ورود پیدا کند، باید طلاب دارای تحصیلات بالا در رشته‌های مدیریت به این عرصه ورود پیدا کنند. فردی که هیچ تحصیلات مدیریتی ندارد، اگر بخواهد درباره مدیریت اسلامی سخن بگوید، جایی در محافل علمی نخواهد داشت.
یکی از مشکلات ما در حوزه مدیریت اسلامی کمبود محقق است و طلابی که در این حوزه کار کرده‌اند، کم داریم. طلاب متخصص در حوزه حقوق، اقتصاد و سیاست نسبتاً بسیارند و در آینده شاهد تحولات چشم‌گیری در این زمینه‌ها خواهیم بود، اما تعداد طلابی که در حوزه مدیریت وارد می‌شوند، بسیار کم است و این، حرکت تولید دانش مدیریت اسلامی را کُند می‌کند.
حوزه مدیریت به شدت نیازمند طلاب علاقه‌مند به مباحث مدیریتی است؛ بنابراین لازم است با گذراندن دوره‌های علمی و کسب مدارج علمی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای مدیریت، با استفاده از منابع اسلامی به مباحث مدیریتی ورود پیدا کرده و مقدمات نظریه‌پردازی را فراهم کنند.
محققان متخصص در دو حوزه علم مدیریت و دین کم داریم و این مشکل جدی است. البته دانشگاهیان متدین و علاقه‌مند بسیارند اما نمی‌توانند در این حوزه کار کنند و حوزویانی هستند که تحصیلات مدیریتی ندارند، نسبت به دانش مدیریت بی‌اطلاعند و خواستار مشارکت در این حوزه هستند، این دو کافی نیست و تنها متخصصان در دو عرصه می‌توانند نیاز مدیریت اسلامی را برطرف کنند.
البته کارهای پراکنده بسیاری در حوزه مدیریت انجام شده و کتاب‌های فراوانی نیز به رشته تحریر در آمده است، اما این‌ها برای تولید دانش مدیریت اسلامی چندان مفید نیست و حوزه‌های علمیه بیش از این باید در عرصه مدیریت اسلامی فعالیت کنند و از ظرفیت‌های لازم هم برخوردار باشند.
رسا ـ آیا نقد تنها در این حوزه مؤثر است یا این‌که نقد راهی برای رسیدن به نظریه‌ها است؟
نقد یکی از مقدمات نظریه یا نوآوری است. نقد مبانی مادی و زیر سؤال بردن تئوری‌های غربی سبب فرو ریختن خود نظریه می‌شود.
نظریه «مازلو» شاخ و برگ خوبی دارد و به خوبی هم تبیین می‌شود، اما وقتی مبنای این نظریه بررسی می‌شود، خواهید دید که انسان را تنها در یک سری نیازها و انگیزه‌های مادی خلاصه می‌کند در حالی که انسان دارای ابعاد روحی و روانی غیر از ابعاد فیزیکی، جسمانی و مادی است.
اگر انسان را مقداری فراتر از چیزی که مازلو معرفی می‌کند، شناختید، طبیعتاً این نظریه از کار می‌افتد و آن زمان شرایط لازم مبتنی بر این مبنا برای ارائه نظریه‌ای جدید فراهم می‌شود.
رسا ـ آیا مدیریت اسلامی هم مانند سایر علوم برای رشد و تحول نیازمند ترسیم نقشه راه است یا از قواعد ثابتی پیروی می‌کند که ما را بی‌نیاز از چنین امری کرده است؟
ترسیم نقشه راه جامع و تدوین یک ساختار معرفتی برای مدیریت اسلامی که محورهایش دقیقاً مشخص شده، ضروری است؛ چراکه مدیریت یک سیستم است و حالت نظام‌گونه دارد، اجزای یک بخش با بخش دیگر مرتبط است. این‌گونه نیست که بخشی را حل کنیم و پس از آن به سراغ بخش دیگری برویم.
رسا ـ شرط جذب دانشجویان و طلاب در این عرصه چیست؟
شرط جذب دانشجویان، خواندن دروس حوزوی و کسب آمادگی‌های لازم در مباحث حوزوی است و از آن طرف هم طلبه‌های فراوانی داریم اما امکان جذب آنان فراهم نیست، بلکه تنها طلابی که مدارج دانشگاهی فوق‌لیسانس و دکتری در رشته مدیریت دارند برای هیأت علمی جذب می‌شوند.
رسا ـ ضرورت برگزاری همایش ملی سیاست‌های کلی نظام اداری با رویکرد اسلامی چیست؟
مقام معظم رهبری در اردیبهشت‌ماه 89 سیاست‌های کلی نظام اداری را در 26 بند طی نامه‌ای خطاب به رؤسای قوای سه گانه و رییس ستاد کل نیروهای مسلح، ابلاغ کردند و از آنان خواستند تا زمانبندی مشخصی برای عملیاتی کردن سیاست‌ها و نیز گزارشی از پیشرفت آن در فواصل زمانی معین را ارائه کنند.
به نظر می‌رسد برخی از بندهای سیاست‌های ابلاغی از طرف معظم له، پیش از آنکه محتاج زمانبندی برای عملیاتی شدن باشد، نیازمند تحقیق و پژوهش برای روشن شدن ابعاد و زوایای سیاست‌ها، به ویژه در موضوعات با پسوند اسلامی و طراحی راهکارهایی بومی برای اجرایی شدن سیاست‌ها با رویکرد اسلامی است.
در این راستا گروه مدیریت اسلامی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نظر دارد با هدف مساعدت به دستگاههای مخاطب برای انجام فرامین معظم له؛ همایشی تخصصی و ملی را در خصوص این سیاست‌ها با رویکرد اسلامی برگزار کند.
رسا ـ سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری بایستی از سوی قوای سه‌گانه اجرا شود، برای تبیین این سیاست‌ها چه اقداماتی انجام شده است؟
پس از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام اداری، این سیاست‌ها در گروه مدیریت اسلامی پژوهشکده نظام‌های اسلامی که یکی از پژوهشکده‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است مورد بررسی قرار گرفت و احساس شد که برخی از مباحث آن نیازمند تبیین است.
برخی از بندهای سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب، پیش از زمانبندی برای عملیاتی شدن، نیازمند تحقیق و پژوهش برای روشن شدن ابعاد و زوایای سیاست‌ها به ویژه در موضوعات با پسوند اسلامی و همچنین طراحی راهکارهایی برای اجرایی شدن سیاست‌ها است.
به عنوان نمونه می‌توان از نهادینه‌سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی نام برد. فرهنگ سازمانی اگر بخواهد مبتنی بر ارزش‌های اسلامی در یک نظام اداری نهادینه شود، نیازمند تعریف جامعی از فرهنگ سازمانی اسلامی است و تا فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی تبیین نشود، در مرحله اجرا موفق نخواهیم بود.
بنابراین چندین بند را انتخاب کرده و آنهایی را که پسوند اسلامی دارد در دستور کار خود قرار دادیم و تصمیم گرفتیم همایش محدود بین دستگاهی را برای تبیین این سیاست‌ها برگزار کنیم.
پس از مدتی در رایزنی با کارشناسان، به این نتیجه رسیدیم که اگر بخواهیم بخشی از این سیاست‌ها را موضوع همایش قرار دهیم و کار اسلامی بر روی آن انجام دهیم در واقع نوعی نادیده گرفتن بقیه سیاست‌ها و جفای در حق کلیّت سیاست‌هایی است که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است.
بنابراین تصمیم بر آن شد که کل این سیاست‌ها را مورد توجه قرار داده و این همایش تنها بین دستگاهی برگزار نشود و آن را توسعه داده و تمام کسانی که صاحب‌نظرند و می‌توانند در این کار مشارکت کنند وارد عمل شوند.
رسا ـ همایش ملی سیاست‌های کلی نظام اداری با رویکرد اسلامی چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
مساعدت به دستگاههای اجرایی در راستای تحقق سیاست‌های نظام اداری، ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، اهتمام به اجرای فرمان مقام معظم رهبری، کمک به تولید دانش مدیریت اسلامی در سطح ملی و شناسایی محققان توانمند در عرصه مدیریت اسلامی و همکاری در پروژه‌های آتی از جمله اهداف برگزاری این همایش است.
هدف دیگر القای مباحث مدیریت اسلامی به فضای عمومی و در اذهان دانشگاهیان و دامن زدن به مباحث مدیریت اسلامی است؛ چراکه می‌خواهیم در همه این سیاست‌ها با رویکرد اسلامی مقاله تدوین شود.
با طرح این مسأله برای ذهن‌ها یک سؤال پیش می‌آید و آن این‌که رویکرد اسلامی یعنی چه و اصلاً مدیریت اسلامی داریم یا نداریم؛ تأمل در عرصه مدیریت اسلامی و ورود تدریجی به این حوزه، مطلوب ما بوده است. با ارسال مقالاتی از سوی مراکز مختلف و یا افرادی که وابسته به مراکز خاصی هم نیستند، می‌توان توانمندی‌ها را شناسایی کرده و در کارهای بعدی از آن استفاده کرد.
تبیین سیاست‌های کلی نظام اداری، تبیین مبانی سیاست‌ها، ارائه مدل‌های عملیاتی سیاست‌های نظام اداری، موانع اجرایی سیاست‌های نظام اداری و شاخص‌های ارزیابی سیاست‌های نظام اداری محورهای این همایش هستند.
رسا ـ در سیاست‌های ابلاغی از چه منابعی استفاده شده است؟
یکی از منابع مورد استفاده درباره استخراج این سیاست‌ها، خود آموزه‌های اسلامی بوده است. نیازهای جامعه و رفع مشکلات نظام اداری از دیگر منابع است و هر کدام از این سیاست‌ها ناظر به حل معضلات و مشکلات نظام اداری کشور هستند.
ممکن است درباره بعضی موضوعات به دلیل این‌که بسیار فنی است نتوان گزاره‌های دینی جزئی و تخصصی ارائه کرد، اما در کلیّت این امر امکان‌پذیر است، و حتی برخی از مبانی آن در حوزه‌های اسلامی مطرح شده است و برخی موضوعات نیز مانند فرهنگ سازمانی و دانش‌بنیان کردن نظام اداری، آموزه‌های فراوانی دارد.
برخی معتقدند این سیاست‌ها از جنس حقوق و برخی نیز معتقدند از جنس برنامه است؛ از این‌رو درخواست شده که یکی از مقالاتی که در این‌باره تدوین می‌شود، پاسخ به این سؤال باشد. پس از انجام کار علمی و تدوین مقاله پاسخ علمی‌تر ارائه خواهد شد.
معمولاً روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که ابتدا تحلیل و بعد از آن استنتاج می‌کنیم؛ در این روش تحقیق موضوع را به منابع اسلامی از جمله قرآن، سنت و روایات عرضه کرده و در دیدگاه اسلام آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
رسا ـ سیاست‌های علمی مدّ نظر همایش چیست؟
سیاست‌های اتخاذ شده از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این رابطه به قرار زیر است:
1- پیش‌بینی برگزاری همایش‌های دیگر در حوزه سیاست‌های کلی نظام اداری با رویکرد اسلامی منتهی با موضوعات محدود و به صورت تخصصی‌تر؛
2- استفاده از انباشت تجربیات مدیران موفق بخش دولتی و غیردولتی کشور از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون و ترغیب صاحبنظران علوم مدیریت، حقوق عمومی و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی به اتخاذ رویکردی اسلامی در تحلیل و تبیین موضوعات و محورهای این همایش با استفاده از منابع و آثار اصیل اسلامی در دو ملاک حداکثری و حداقلی؛
3 و 4- بهره‌گیری از توانمندی‌های دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی سطح کشور و تلاش برای غنابخشی مقالات همایش و ترغیب نویسندگان به ارائه راهکارهای اجرایی.
رسا ـ محورهای اصلی همایش چیست؟
تمامی محورها با رویکرد اسلامی مورد نظر است؛ چراکه مزیت نسبی در گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آن است که کار اسلامی انجام شود و اگر قرار بود صرفاً منهای رویکرد اسلامی باشد، مراکز دیگری می‌توانستند این کار را انجام دهند. هدف تولید دانش مدیریت اسلامی است و به این دلیل است که بر روی رویکرد اسلامی ممحض شده‌ایم.
رسا ـ در پاسخ به سؤال پیشین فرمودید برای رویکرد اسلامی دو رویکرد حداقلی و حداکثری قابل تصور است، لطفاً درباره این دو رویکرد بیشتر توضیح دهید.
رویکرد حداکثری آن است که محقق و نویسنده به منابع اسلامی مراجعه کرده و از آموزه‌های دینی که در منابع اسلامی وجود دارد در تدوین مقاله بهره‌برداری می‌کند؛ فرضاً برای فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی گزاره‌های فراوانی از آیات و روایات داریم و استفاده‌های فراوانی از آنها می‌توان بُرد. محقق می‌تواند مستقیماً به این منابع مراجعه کرده و گزاره‌هایی که مورد نظر و مرتبط با موضوع است استنباط، استخراج، جمع‌آوری و تبیین کند.
البته همه نمی‌توانند از این رویکرد حداکثری استفاده کنند چراکه لازمه آن توانمندی در حوزه مباحث دینی است تا گزاره دینی را بفهمد، از ظرایف و لطایف آیات و روایات بهره‌مند شود و بایستی یک سری مقدمات را پیش از آن طی کرده باشد.
بنابراین مبنا در ملاک حداکثری نگاه اسلامی به بحث و استفاده از آیات قرآن کریم و نهج‌البلاغه و سنت معصومین(ع) در تحقیق است که می‌توان از کلمات بزرگان به عنوان مستند برای یافته‌های تحقیق استفاده کرد.
رویکرد حداقلی هم یافتن مبانی غربی در ادبیات موضوع مورد تحقیق است و در این روش شناسایی مبانی و الگوهای اسلامی موضوع برای به نقد کشیدن مبانی غربی و جایگزین‌سازی مبانی اسلامی در صورت امکان مد نظر است و چنانچه مبانی غربی با مبانی اسلامی در همان موضوع تعارضی نداشته باشد، در این صورت عدم مغایرت یافته‌های علمی با مبانی و ارزش‌های اسلامی به عنوان ملاک حداقلی برای رویکرد اسلامی در تدوین مقالات کافی خواهد بود.
همین که دانشجویان بتوانند تشخیص دهند و استنباط کنند که مبانی غربی با مبانی ارزش‌های اسلامی سازگار نیست برای رویکرد حداقلی ما کفایت می‌کند؛ دیگر استفاده حداکثری از آیات و روایات و گزاره‌های دینی را در این بخش مطالبه نخواهیم کرد.
رسا ـ چه موضوعاتی در این همایش ملی مطرح شده است؟
موضوعات مد نظر این همایش ملی، همان متن سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی از طرف مقام معظم رهبری است:
1- نهادینه‌سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و کرامت انسانی و ارج نهادن به سرمایه‌های انسانی و اجتماعی؛
2- عدالت‌محوری در جذب، تداوم خدمت و ارتقای منابع انسانی؛
3- بهبود معیارها و روزآمدی روش‌های گزینش منابع انسانی به منظور جذب نیروی انسانی توانمند، متعهد و شایسته و پرهیز از تنگ‌نظری‌ها و نگرش‌های سلیقه‌ای و غیرحرفه‌ای؛
4- دانش‌گرایی و شایسته‌سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی در نصب و ارتقای مدیران؛
5- ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و بهسازی و ارتقای سطح دانش، تخصص و مهارت‌های آنان؛
6- رعایت عدالت در نظام پرداخت و جبران خدمات با تأکید بر عملکرد، توانمندی، جایگاه و ویژگی‌های شغل و شاغل و تأمین حداقل معیشت با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی؛
7- زمینه‌سازی جذب و نگهداری نیروهای متخصص در استان‌های کمتر توسعه یافته و مناطق محروم؛
8- حفظ کرامت و عزت و تأمین معیشت بازنشستگان و مستمری‌بگیران و بهره‌گیری از نظرات و تجارب مفید آنها؛
9- توجه به استحکام خانواده و ایجاد تعادل بین کار و زندگی افراد در نظام اداری؛
10-چابک سازی، متناسب‌سازی و منطقی ساختن تشکیلات نظام اداری در جهت تحقق اهداف چشم‌انداز؛
11- انعطاف‌پذیری و عدم تمرکز اداری و سازمانی با رویکرد افزایش اثربخشی، سرعت و کیفیت خدمات کشوری؛
12- توجه به اثربخشی و کارآیی در فرآیندها و روش‌های اداری به منظور تسریع و تسهیل در ارائه خدمات کشوری؛
13- عدالت محوری، شفافیت و روزآمدی در تنظیم و تنقیح قوانین و مقررات اداری؛
14- کل نگری، همسوسازی، هماهنگی و تعامل اثربخش دستگاههای اداری به منظور تحقق اهداف فرابخشی و چشم‌انداز؛
15- توسعه نظام اداری الکترونیک و فراهم آوردن الزامات آن به منظور ارائه مطلوب خدمات عمومی؛
16- دانش‌بنیان کردن نظام اداری از طریق به‌کارگیری اصول مدیریت دانش و یکپارچه‌سازی اطلاعات، با ابتناء بر ارزش‌های اسلامی؛
17- خدمات‌رسانی برتر، نوین و کیفی به منظور ارتقای سطح رضایتمندی و اعتماد مردم؛
18- شفاف‌سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و ضابطه‌مند مردم به اطلاعات صحیح؛
19- زمینه سازی برای جذب و استفاده از ظرفیت‌های مردمی در نظام اداری؛
20- قانونگرایی، اشاعه فرهنگ مسئولیت‌پذیری اداری و اجتماعی، پاسخ‌گویی و تکریم ارباب رجوع و شهروندان و اجتناب از برخورد سلیقه‌ای و فردی در کلیه فعالیت‌ها؛
21- نهادینه‌سازی وجدان کاری، انضباط اجتماعی، فرهنگ خودکنترلی، امانت‌داری، صرفه‌جویی، ساده‌زیستی و حفظ بیت‌المال؛
22- تنظیم روابط و مناسبات اداری بر اساس امنیت روانی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، فرهنگی و نیز رفاه نسبی آحاد جامعه؛
23- حفظ حقوق مردم و جبران خسارت‌های وارده بر اشخاص حقیقی و حقوقی در اثر قصور یا تقصیر در تصمیمات و اقدامات خلاف قانون و مقررات در نظام اداری؛
24- ارتقای سلامت نظام اداری و رشد ارزش‌های اخلاقی در آن از طریق اصلاح فرآیندهای قانونی و اداری، بهره‌گیری از امکانات فرهنگی و به‌کارگیری نظام مؤثر پیش‌گیری و برخورد با تخلفات؛
25- کارآمد سازی و هماهنگی ساختارها و شیوه‌های نظارت و کنترل در نظام اداری و یکپارچه‌سازی اطلاعات؛
26- حمایت از روحیه نوآوری و ابتکار و اشاعه فرهنگ و بهبود مستمر به منظور پویایی نظام اداری.
رسا ـ این همایش با همکاری چه دستگاه‌ها و نهادهای علمی برگزار می‌شود؟
حدود سی مرکز علمی برای مشارکت در ارائه مقاله، ارزیابی مقالات و برگزاری نشست‌های تخصصی در آستانه همایش قول مساعد داده‌اند که از آن جمله می‌توان به مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز پژوهش‌های مجلس، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی ریاست جمهوری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور اشاره کرد.
شورای فرهنگی اجتماعی زنان، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه شاهد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه شیراز، دانشگاه پردیس قم، دانشگاه قم، دانشگاه عالی دفاع ملی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، پژوهشگاه جامعه‌المصطفی(ص)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه، دانشگاه فردوسی و دانشگاه اصفهان از دیگر نهادهای علمی همکار در برگزاری این همایش هستند.
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه مطالعات اسلامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد دانشگاهی، شرکت توسعه مدیریت آینده سبحان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مرکز مطالعات اسلامی صداو سیما به عنوان همکار علمی رسمی حضور خواهند داشت و دستگاه‌ها و اشخاص دیگری نیز به صورت آزاد با دبیرخانه همایش همکاری علمی دارند.
رسا ـ در پایان، گزارشی از فعالیت‌های علمی و اهم فعالیت‌های اجرایی و اطلاعرسانی دبیرخانه همایش ارائه دهید.
اهم فعالیت‌های علمی
1ـ سفارش چکیده و مقالات تخصصی از سوی دبیرخانه همایش به شخصیت‌ها و صاحبنظران مطرح در حوزه مدیریت اسلامی و پیگیری و هماهنگی برای انعقاد قرارداد تألیف با ایشان؛
2- رایزنی با وزارت علوم تحقیقات و فناوری برای اخذ درجه علمی معتبر برای همایش؛
3- برنامه‌ریزی برای برگزاری 20 نشست تخصصی پیرامون برخی از محورها و موضوعات همایش؛
4- رایزنی اولیه با شبکه‌های خبری صدا و سیما از جمله شبکه قم، قرآن، خبر و چهار برای برگزاری میزگرد‌های تخصصی پیرامون محورها، موضوعات و تبیین رویکرد اسلامی مد نظر در مقالات ارسالی به همایش؛
5- ترغیب دستگاههای همکار علمی همایش برای برنامه‌ریزی جهت کمک به صاحبان چکیده‌ها و مقالات ارسالی با هدف تدوین مقاله‌هایی با غنای علمی و اسلامی موردنظر کمیته علمی همایش و با ارائه راهکارهایی اجرایی و عملیاتی البته به صورت بومی؛
6- تمهیداتی برای چاپ مقالات برگزیده همایش در مجله‌ای با رتبه علمی مناسب افزون بر چاپ در مجموعه مقالات همایش؛
7- برگزاری هفت جلسه کمیته علمی همایش در 4 ماه گذشته با حضور نمایندگان دستگاههای همکار علمی همایش و تصمیم گیری پیرامون مدیریت بر مقالات دریافتی، راهکارهای عملیاتی نمودن مفاد آنها، حساسیت‌های علمی همایش، موانع و آسیب‌های پیشرو، مشارکت علمی بخش غیر دولتی، فراخوان پیشنهاد راهکارهای تجربی مدیران بخش دولتی و غیر دولتی کشور برای عملیاتی کردن این سیاست‌ها، درگیر کردن اذهان مدیران بخش دولتی و غیر دولتی و دیگر صاحبنظران و مجریان سابق نظام اداری کشور با مسائل مد نظر دبیرخانه و نحوه تبدیل مفاد علمی مقالات همایش به مفاد کاربردی اجرایی؛
8- رایزنی و هماهنگی برای انجام 45 مصاحبه با صاحبنظران حوزه مدیریت اسلامی و شخصیت‌های مورد نظر دبیرخانه، پیرامون سؤالات پیشنهادی پیرامون تبیین محورها، موضوعات همایش و رویکرد اسلامی مد نظر دبیرخانه؛
9- رایزنی برای تدوین مجموعه مطالب برگزیده از مصاحبه‌های انجام شده پیرامون همایش به صورت یک کتابچه و در اختیار قرار دادن آن به نمایندگان دستگاههای همکار و قرار دادن فایل متنی آن در پایگاه اطلاعرسانی اختصاصی همایش؛
10- رایزنی برای جمع‌آوری پیشنهادات و تجربیات مدیران بخش دولتی و غیر دولتی در راستای عملیاتی نمودن سیاست‌ها.
اهم فعالیت‌های اجرایی و اطلاعرسانی
1- رایزنی با 40 دستگاه علمی ـ پژوهشی مد نظر دبیرخانه که از سال 1370 تا 1389 در این حوزه فعالیت‌های علمی و تحقیقی داشته اند برای دعوت به همکاری علمی با همایش در قالب ارسال مقالات و همکاری در ارزیابی آنها؛
2- دریافت نامه رسمی همکاری علمی از 28 دستگاه همراه با تعیین نمایندگان هر یک برای انجام همکاری‌های علمی با دبیرخانه همایش؛
3- انعقاد تفاهم‌نامه همکاری علمی بر اساس میزان همکاری علمی دستگاه‌ها همکار و دستگاه‌ها و اشخاص دیگری که به صورت آزاد با دبیرخانه همایش همکاری علمی دارند؛
4- اطلاعرسانی فراخوان همایش و اخبار مرتبط با عملکرد دبیرخانه و کمیته علمی همایش، از طریق فعال نمودن پایگاه اطلاعرسانی پژوهشگاه به نشانی www.iict.ac.ir و سه ایمیل دبیرخانه همایش به نشانی hamayesh@iict.ac.ir و nezamedari@yahoo.com و فعال نمودن پایگاه اطلاعرسانی 26 دستگاه همکار علمی برای انعکاس فراخوان همایش و اخبار ارسالی دبیرخانه همایش؛
5- رایزنی با وزارت علوم تحقیقات و فناوری برای استفاده از شبکه اطلاعرسانی گلفام و ارسال فراخوان و ضمائم مرتبط با آن برای 22 هزار عضو هیأت علمی آموزشی و پژوهشی دستگاههای علمی سطح کشور؛
6- طراحی و چاپ و ارسال 1000 نسخه فراخوان همایش برای دستگاههای همکار علمی و مراکز علمی و پژوهشی مد نظر در سراسر کشور؛
7- رایزنی و همکاری با صدا و سیما برای امور علمی و اطلاعرسانی و توسعه تبلیغات همایش؛
8- ارسال روزانه اخبار مرتبط با همایش از طرف دبیرخانه همایش برای نمایندگان دستگاههای همکار علمی جهت انعکاس در پایگاه اطلاعرسانی و محیط پیرامونی آن مراکز؛
9- رایزنی مستمر با معاونت پژوهشی دستگاههای همکار علمی برای تبلیغ پوستر فراخوان در سطح دستگاه و قرار دادن فایل فراخوان و اخبار و موضوعات مرتبط ارسالی روزانه از طرف دبیرخانه همایش در پایگاه اطلاعرسانی آن دستگاه؛
10- رایزنی با شخصیت‌ها و صاحبنظران حوزه مدیریت اسلامی در کشور برای بهتر برگزار شدن همایش و یافتن رهکارها و راهبردی بومی برای عملیاتی نمودن سیاست‌ها؛
11- رایزنی برای ارسال فراخوان «پیشنهاد راهکارهای اجرایی و تجربی بومی جهت عملیاتی شدن سیاست‌ها» برای مدیران بخش دولتی و غیر دولتی کشور و پیگیری برای دریافت پاشخ ایشان.
رسا ـ از این‌که وقت خود را در اختیار خبرگزاری رسا گذاشتید، متشکرم. /920/گ401/ر