نیمه شعبان، چراغ ها خاموش!

سنت جالبی در محله های مذهبی و خیابان های اصلی شهرها وجود دارد که هرساله در نیمه شعبان به آذین بندی و چراغانی می پردازند و جشن میلاد منجی عالم بشریت را برگزار می کنند.

این سنت خودجوش که دیرینه است و در هر شهر و کوی و برزنی، رنگ و رسمی خاص دارد باید مورد توجه و مطالعه اهل فن قرار بگیرد.

این قدر که به آیین های پوچی چون چهارشنبه سوزی و برخی مراسم خرافی منسوخ و مطرود پرداخته شده، به نمادها و شعارهای آئیینی و مذهبی به ویژه جشن و شادمانی پرداخته نشده است.

رویکرد مردم مسلمان به اعیادی چون غدیر خم، میلاد امام حسین علیه السلام، چاووشی خوانی در پیشواز زائران کربلا، عید قربان و دیگر روزهای به یاد ماندنی، درخور توجه بیشتر رسانه ها و مطالعه دانشمندان است.

در این میان اعیاد شعبانیه به وِیژه نیمه شعبان، جلوه دیگری دارد و نه تنها سالروز جشن و شادی است که نمادی از امید یک جامعه زنده به آینده است و در دل خود گفته ها و آرزوهای بسیاری دارد.

در این محفل های سرور هر کس سهمی دارد و از دیرباز کودکان و نوجوانان، میدان دار این مراسم بوده اند. مراسمی که در هر خطه از کشورمان بوی خود را دارد و مدت ها است شهر قم بیش از دیگر شهرها و مسجد جمکران پیش تر از دیگر اماکن عمومی و مذهبی مورد توجه شرکت کنندگان در این جشن بزرگ است.

تا کنون رسم بدین منوال بوده که مردم در تعاملات خودجوش خود سهمی در پرپایی این آئین داشته اند و هر کس تلاش داشته ابتکار جدیدی را به خرج دهد تا رنگ و روی بیشتری به این شادمانی عمومی بدهد.

این رسم حتی در دوره ستم شاهی نیز با شعار عدالت جویی و با چراغانی کردن معابر و طاق نصرت ها نمود داشت و اشعار و مدح های خاص آن دوره نیز گویای همین حس و حال بود.

خستگان عشق را ایام درمان خواهد آمد
غم مخور آخر طبیب دردمندان خواهد آمد

مستمندان بی پناهان را بگویید
منجی عالم پناه بی پناهان خواهد آمد

تعطیلی چراغانی نیمه شعبان در دوران مبارزه با طاغوت و اعلام عزای عمومی نیز پیام امت مسلمان بود که به شاه اعلام می کرد عیدی برای ملت نمانده است چه نوروز باشد و چه نیمه شعبان.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اندیشه مهدویت نیز پیراسته تر از گذشته مورد توجه قرار گرفت و مهدویت و انتظار نه بهانه ای برای رخوت و سکوت که عاملی برای حرکت و قیام در دوران غیبت شد و مردم با شور و شعف بیشتری به برپایی جشن های بزرگ نیمه شعبان دست یازیدند و امروزه سیل جمعیت علاقه مند به حضرتش از سراسر ایران به سوی مسجدی است که تنها نام و یادی از یوسف زهرا را با خود دارد و نشانه ای است از پایمردی منتظران ظهورش.

اکنون چند نکته یادآوری می شود که نیکو است مورد توجه ارباب رسانه و مسولان قرار گیرد:

1. جشن نیمه شعبان، مردمی بوده و باید مردمی بماند؛ پس از اجرای هر طرحی که بخواهد هویت خودجوش آن را سلب کند باید پرهیز کرد.

2. حوزه های علمیه بهترین مرجع و هادی این نوع رویکردها هستند که می توانند در هدایت و مدیریت چنین آیینی به صورت مستقیم و غیر مستقیم، نقش آفرینی کنند.

3. رسانه ها باید به اهمیت این جشن بزرگ در کشور و نیز در دیگر کشورها توجه داشته باشند و از برنامه ها و تولیدات مطبوعاتی و تلویزیونی کلیشه ای و بی محتوا و بی احساس، خود داری کنند.

4. جشن نیمه شعبان هرچه هم مخلصانه برگزار شود همچون خود اندیشه مهدویت، می تواند دچار آسیب ها و انحرافاتی شود که لازم است دلسوزان در هر جایگاهی که هستند نسبت به آن هشیار باشند و روش برخورد لطیف با آن را نیز در نظر بگیرند. در دوره کذایی دوم خردادی ها شاهد بودیم که تلاش می شد این قبیل جشن ها به رفتارهای خلاف شأن آلوده گردد و جوانان به برپایی محافل ناصواب به نام جشن نیمه شعبان در گوشه و کنار خیابان ها ترغیبب می شدند همانگونه که خرافه چهارشنبه سوری و سیزده به در با آب و تاب، تبلیغ می شد.

5. هرگونه سوء استفاده از اندیشه ناب مهدویت که به نوعی محل اشتراک ادیان آسمانی است، و ایجاد انحراف در این مکتب زلال و روشن و امیدوارکننده بشریت، محکوم است و نباید با فریب و نیرنگ و اغراض سیاست بازانه آن را خدشه دار کرد. همان گونه که گفته می شد: «بی عشق خمینی نتوان عاشق مهدی شد» امروز نیز ترسیم شجره ولایت، بدون شاخه و برگ ولایت فقیه و نیابت امام زمان ( عج) بازی با کلمات است و ره به جایی نخواهد برد.

6. مدتی است با مهم تر شدن شیوه مصرف انرژی و هدفمندی یارانه ها و ضرورت کنترل مصرف منابع، سخن از محدود کردن جشن هایی چون نیمه شعبان به میان می آید. جشن نیمه شعبان جدا از ابتکارات جوانان که به ساخت ماکت ها و آب نماهای جالب می انجامد و در دوران دفاع مقدس نیز شاهد ساخت ماکت مناطق جنگی بودیم، با چراغانی و نورافشانی های رنگارنگ معابر و گذرها عجین است. یکی از راه های کاهش مصرف انرژی برق، به کار گیری چراغ های کم مصرف در انواع گوناگون به جای ریسه های مرسوم است اما به نظر می رسد پیشنهاد بهتری هم در کنار این کار وجود دارد.

نیکو است در این مدت که تا جشن نیمه شعبان باقی است و نیز در همان ایام جشن، همه ما دست به ابتکاری زده و برای برگزاری با شکوه تر آن، در مصرف برق و روشنایی، قدری بیشتر دقت کنیم و با کاهش مصارف خانگی و اداری، سهم بیشتری در روشن کردن چراغ های تزئینی داشته باشیم. به دیگر سخن برای نیمه شعبان چراغ هایمان را خاموش کنیم!
/ی702/ر