ملاک در تشخیص ضرری که مانع روزه می‌شود ترس عقلایی است
حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا و در ادامه بیان احکام روزه‌داری گفت: راننده اتوبوس درون شهری که بر اثر روزه گرفتن دچار ضعف می‌شود و احتمال می‌دهد این ضعف خطری برای جان مسافران ایجاد کند باید آن روز به مسافرت غیر شغلی برود، چراکه اگر در وطن بماند، باید روزه بگیرد.
وی افزود: فردی که تجربه دارد و می‌داند با تعطیل کردن شغل در آن روز، زندگی‌اش دچار حرج می‌شود باید روزه بگیرد، اما زمانی که احتمال ضعف و از حال رفتن داد با خوردن مقداری آب یا یک خوراکی مانند کیک و بیسکوییت از آن وضعیت خارج شود و روزه را ادامه دهد.
عضو ستاد ترویج احکام با بیان این‌که در این صورت قضای روزه بر عهده فرد است، اما کفاره ندارد خاطرنشان کرد: راننده ماشین‌های سنگین که دچار ضعف می‌شوند، باید بدانند که خوردن و آشامیدن بیش از مقدار لازم، خوردن عمدی محسوب شده و قضا و کفاره روزه بر گردن آنان ثابت می‌شود.
وی در ادامه با بیان این‌که ملاک در تشخیص ضررى که مانع از روزه مى‌شود، ترس عقلایی است و منشأ این ترس هم می‌تواند پزشک یا تجربه خود مریض باشد، ابراز داشت: اگر مکلف ترس عقلایی داشت که روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد.
حجت‌الاسلام وحیدپور ادامه داد: اگر فردی مریض است و پزشک به او گفته که نباید در ماه مبارک رمضان روزه بگیری، در این‌باره گفته پزشک موضوعیت ندارد، اما می‌تواند منشأ ایجاد ترس شود و فرد با این احتمال عقلایی می‌تواند روزه نگیرد.
وی با بیان این‌که در مساله ضرر و بیماری لازم نیست روزه دار اطمینان کند بلکه صرف احتمال ضرر برای روزه نگرفتن کافی است، تصریح کرد: اما هر احتمالی هم احتمال عقلایی نیست، معنای ترس عقلایی آن است که هرکس به جای این فرد باشد چنین ترسی برای او پیدا شود، نه این‌که اگر فرد دچار دست درد بود احتمال بدهد روزه برای او ضرر دارد.
مسؤول پیشین دفتر استفتائات مرحوم حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی با اشاره به این‌که مراجعه به دندانپزشک و ترمیم دندان مانعی برای روزه‌داری ندارد، گفت: فرد روزه‌دار باید دقت کند که مواد استفاده شده برای ترمیم مانند آب و یا خون وارد گلویش نشود.
وی با بیان این‌که هنگام ترمیم دندان احتمال ورود آب به حلق زیاد است، افزود: اگر فرد روزه‌دار از قبل احتمال می‌دهد که هنگام ترمیم دندان، مقداری آب وارد حلقش خواهد شد، نباید به دندانپزشک مراجعه کند، اما اگر ناخودآگاه غافل بود و مقداری آب به گلویش رسید، روزه‌اش باطل نیست.
حجت‌الاسلام وحیدپور بیان داشت: بلعیدن خون دندان در ماه مبارک رمضان و در حالی که عمدی است، روزه را باطل می‌کند، قضا و کفاره دارد، اما اگر شخص روزه‌دار جاهل به مسأله شرعی این موضوع بود و نمی‌دانست که پایین دادن این خون مبطل روزه است، روزه‌اش تنها قضا دارد.
وی همچنین پیرامون نیت روزه ماه مبارک رمضان با بیان این‌که نیت روزه این ماه از اذان صبح صحیح است، گفت: شخصی که پیش از طلوع فجر، عمداً قصد روزه نکند، اما در روز هیچ یک از مفطرات روزه را مرتکب نشود، باید قضای روزه را به جا آورد، اما به سبب این‌که نیت روزه نکرده است، کفّاره ندارد. /920/ت302/ع