ورود هر هواپیما بدون اجازه به حریم مرزی کشور دیگر تجاوز است

حجت الاسلام سیدمصطفی میرمحمدی، کارشناس حقوق بین‌الملل در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به شکار هواپیمای جاسوسی آمریکا از سوی نیروهای نظامی ایران اظهار داشت: جاسوسی با هواپیماهای بدون سرنشین که از طریق هدایت‌گرها راهنمایی می شوند و مقر جاسوسی آنها در کشور دیگری است نیازمند کار علمی دقیق در حقوق بین الملل و حقوق مخاصمات است.

این محقق علوم اسلامی گفت: بر اساس مبانی حقوق بین الملل، هر هواپیمایی بدون اجازه وارد حریم مرزی کشور دیگری شود، این کار تجاوز است به خصوص در مورد هواپیماهای نظامی و جاسوسی که تجاوز محرز است.

وی بیان داشت: مساله ورود هواپیمای جاسوسی قبلا هم سابقه داشته است و یک هواپیمای جاسوسی آمریکا که به حریم هوایی کشور شوروی وارد شده بود بحث های زیادی را به راه انداخت که آیا تجاوز به حریم هوایی آن کشور است یا خیر؟ در نهایت گفته شد اگر با قصد و هدایت قبلی وارد شده است از مصادیق ورود به سرزمین دیگر است.

این محقق حقوق بین الملل اظهار داشت: آمریکا استدلالش برای هواپیمای متجاوزش به خاک شوروی این بود که امنیت ملی ما هر کجا ایجاب کند وارد می شویم که جواب داده شد امنیت یک کشور نمی‌تواند این مقدار وسعت داشته باشد که وارد مرز‌های کشور دیگر شود.

وی با اشاره به اینکه جاسوسی، حوزه های مختلفی دارد و می‌تواند توسط افراد جاسوس، جمع آوری اطلاعات از طریق ماهواره  و یا اشیاء پرنده باشد، گفت: هرکدام از اینها حوزه های بحثی مختلفی دارد که باید مورد مداقه قرار گیرد.

وی با تعریف جاسوسی به جمع آوری اطلاعات و آمار از مصادر غیر رسمی اظهار داشت: هیچ کشوری رضایت نمی‌دهد که کشور دیگری در مسیر هوایی آن به جمع آوری بپردازد.

این محقق حقوق بین الملل، در پاسخ به این سوال که آیا درخواست استرداد هواپیما از سوی آمریکا دارای وجاهت قانونی است، بیان داشت: ما با آمریکا مخاصمه فعال نداشته‌ایم و اگر اشتباهی وارد شده است ممکن است استرداد منطقی باشد اما اینکه آیا می تواند مسترد شود یا خیر، به مسائل نظامی و مراودات سیاسی برمی‌گردد و بحث آن کمتر در حوزه حقوقی جای می‌گیرد.

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت قانونی از خود دفاع کرده است، اما باید توجه داشته باشیم اگر حمله مسلحانه باشد از مصادیق دفاع مشروع مصطلح محسوب می شود لکن اگر صرف گردآوری اطلاعات باشد تجاوز صدق می کند.

وی بیان داشت: حوادث کوچک مرزی بین کشورهای هم جوار یک امر معمول است اما کشور آمریکا هم جوار کشور ما نیست و در افغانستان پایگاه نظامی دارد و حضورش در افغانستان، سایر فعالیت‌هایش را توجیه حقوقی نمی‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه مفید بیان داشت: اگر پرنده‌ای با قصد جمع‌آوری اطلاعات و تجاوز به حریم هوایی کشور دیگری وارد شود‌، این حق دفاع برای کشور مورد تجاوز وجود دارد که با آن برخورد کند.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: اقدام جمهوری اسلامی ایران کاری خلاف قواعد و حقوق بین الملل محسوب نمی شود و این حق ایران بود که از هواپیمای وارد شده به حریم خود تجسس کند و حقوقدانان بین المللی در این مورد تردید ندارند.

وی در پایان بیان داشت: همواره پس از انقلاب اسلامی ایران، حوادثی اینگونه رخ داده است اما با درایت مسؤولان حل شده است. /909/ت302/ع