تدوین فقه رسانه گامی در جهت ایجاد رسانه پاک است
به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام علی رضایی، معاون فرهنگی و هنری موسسه آینده روشن، درباره فقه رسانه با بیان این مطلب که رسانه در دنیای امروز، نقش‌هایی فراتر از یک ابزار اطلاع رسانی را بازی می‌کند، اظهار کرد: از زمانی که رسانه‌ها از قالب‌های سنتی خود یعنی کتب، رسالات، نامه‌ها و... به شکل‌های نوین درآمد، شکل و فراگیری حوزه تاثیرگذاری آن نیز در عرصه‌های مختلف، گسترده‌تر شد.
وی افزود: زمانی که رسانه‌ها از یک حجم قابل رویت مثل برگ‌های کاغذ، به صورت امواج با فرآورده‌های سمعی و بصری وارد زندگی جمعی مردم شد، این حوزه تاثیرگذاری به دلیل سهولت کسب اطلاعات، اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌ها، افزایش چشمگیری یافت؛ به حدی که بعدها روانشناسان و جامعه‌شناسان، بر آن شدند تا از این طریق رهیافت‌های جدیدی را پیرامون تئوری‌های بسیج عمومی مطرح کنند.
حجت‌الاسلام رضایی عنوان کرد: وقتی چنین ظرفیتی در زندگی بشری ایجاد شد که توانست حوزه‌های مختلف زندگی او را تحت الشعاع قرار دهد، نگاه‌ها به این ابزار نوین به شکلی گسترده تغییر کرد؛ مسیحیان و ارباب کلیسا، از پیشگامان استفاده از این ابزار نوین جهت افزایش فعالیتهای تبلیغی خود بودند و به همین شکل با توسعه رسانه‌ها، این ابزار به شکل وسیعی در حوزه‌های مختلف و بعضا متناقض مورد استفاده قرار گرفت؛ از این رو مواجهه جوامع و علمای اسلامی نیز با این ابزار طی سال‌های مختلف، نشان می‌دهد که مسلمانان سعی کردند از این ابزار با چارچوب‌های خاص آن بهره بگیرند.
دبیر جشنواره علمی، فرهنگی و هنری آینده روشن، تصریح کرد: وقتی یک رسانه معمولی در فضای مجازی‌می تواند با درج یک خبر واقعی یا غیر واقعی یا نیمه واقعی، التهابی گسترده در جامعه ایجاد کند و حتی یک خبر و گزارش می‌تواند زندگی فرد یا عده‌ای از مردم را دستخوش تحولات گسترده کند، لزوم بازنگری در استفاده از این ابزار به لحاظ اخلاق حرفه‌ای و در میان متدینین، و پایبندی به احکام رسانه‌ای شکل مهم تری به خود می گیرد.
حجت‌الاسلام رضایی با بیان این مطلب که امروزه اخلاق رسانه‌ای، مورد قبول فعالان این عرصه است، اظهار کرد: مطالب و چارچوب‌هایی به نام اخلاق حرفه‌ای در این عرصه حتی در بعد بین‌المللی آن وجود دارد؛ ولی به طور کلی ضمانت اجرای خاصی در این حرفه برای آن وضع نشده است؛ بلکه قوانین کشورها آنها را محدود می‌سازد؛ البته با توجه به بافت فرهنگی هر کشور، این رویکرد، متغیر است؛ به عنوان مثال در کشورهای غربی که خبر سازی به عنوان مهمترین دغدغه رسانه‌ها مطرح است، فاش ساختن برخی از حوزه‌های شخصی به نوعی، برای رسانه مشکل ساز نیست وبسیاری از خبرنگاران از این طریق برای خود کسب اعتبار می‌کنند؛ ولی ممکن است همین مساله موجب ایجاد مشکلات بسیاری برای آن افراد شود؛ اگر هم می‌بینیم که امروزه حساسیت‌های زیادی نسبت به برخی از این مسایل در میان آن افراد به خصوص هنرمندان وجود ندارد، به دلیل از بین رفتن بسیاری از ارزش‌های انسانی در میان این جوامع است ولی در جوامع اسلامی، این موضوع بسیار متفاوت است.
معاون فرهنگی و هنری موسسه آینده روشن، اظهار کرد: رسانه‌ها، ابزاری برای ارتقای فرد و یا تنزل وی هستند؛ آنها می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن یک فرهنگ، یک بحران روانی یا یک واکنش جمعی را در میان عده کثیری از مردم ایجاد کنند؛ آنها توانسته‌اند، عادات بسیاری از مردم جهان را تغییر دهند و نوع خاصی از زندگی را در بین آنان ترویج کنند؛ از این رو اهمیت ایجاد رشته فراگیری همچون فقه رسانه، بیش از هر زمان دیگر در حوزه‌های علمیه ما، احساس می‌شود؛ فقه، به دنبال ایجاد فضای امن و آرام زندگی فردی و اجتماعی و استفاده بهینه، بدون آسیب و مطمئن از ابزارهای وجودی و خارجی است؛ از این رو می‌تواند با پوشش قرار دادن رسانه، بهترین شکل استفاده از آن را در جامعه انسانی به منصه بگذارد.
حجت‌الاسلام رضایی در پایان اظهار کرد: پایه‌های بنیادین نظریه فقهی در مورد رسانه‌ها، بدون شک، خدامحوری، انصاف، عدالت، آزادی بیان با حفظ معیارهای انسانی واسلامی، حفظ حریم مومن، ایجاد فضای مثبت در جامعه و پرهیز از منفی بافی و دروغ پردازی و شایعه پراکنی و ... است؛ آنچه فقه رسانه را با اخلاق رسانه‌ای متمایز می‌کند، قرار دادن ضمانت اجرایی درونی و الهی و شرعی برای اموری است که می‌تواند تاثیرات شگرفی بر زندگی انسان و سعادت آنها بگذارد؛ در این زمینه خوشبختانه فعالیتهای خوبی در بدنه حوزه‌های علمیه آغاز شده است که امیدواریم با ایجاد شبکه‌های دانشی وسیع دراین عرصه، نظام نامه‌ای جامع برای فعالیتهای رسانه‌ای حداقل در کشور ایجاد شود و در مرحله بعد با اشتراک در بین اصحاب رسانه در جهان اسلام، شبکه واحدی از رسانه پاک و اسلامی و الهی در سطح جهان ایجاد کنیم و درمقابل ترویج پلشتی‌ها و سیاهی‌هایی که امروزه از طریق همین ابزار در سراسر جهان، تکثیر می‌شود، بایستیم. /909/