حجت الاسلام الهی خراسانی:
تداوم تفکر شیعی نیازمند توسعه رویکرد مقارن در فقه است
خبرگزاری رسا ـ مدیر کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: فقه اهل بیت(ع) اگر در داخل مرزهای شیعی خود هم بخواهد موفق باشد، باید فقهی با نظرداشت سایر مکاتب یا نقد سایر مذاهب اسلامی باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی، مدیر کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، صبح امروز 12 اردیبهشت در نشست افتتاحیه کارگاه‌های فقه پژوهی که در محل این دفتر برگزار شده بود، گفت: توسعه فقه در حوزه علمیه به پنج اقدام نیازمند است.
وی دوره آموزشی فقه‌پژوهی را بخشی از این اقدامات دانست و گفت: اقدام اول این‌که حوزه علمیه باید در محوریت فقاهت و اجتهاد پافشاری کرده تا این محوریت جابه‌جا نشود؛ زیرا اجتهادمحوری، به عنوان غایت تربیتی حوزه و وجه تمایز آن از دانشگاه‌ها است.
وی افزود: اگر این امر مورد غفلت قرار گیرد، حوزه علمیه تبدیل به حوزه‌ای مصرف کننده و گزارشگر خواهد شد، بنابراین در طراحی‌های آموزشی و توسعه رشته‌های تخصصی باید مراعات شود و آنچه به عنوان تحول و هرچه از این دست مطرح می‌شود، باید با حفظ محوریت اجتهاد باشد.
حجت‌الاسلام الهی تصریح کرد: این به معنای انکار نقش سایر علوم اسلامی نیست؛ اما از آنجا که فقه، پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین و قدیمی‌ترین دانش اسلامی محسوب می‌شود پس باید مورد توجه باشد و اجتهاد نیز که بر پایه فقاهت است، اهمیت می‌یابد.
وی به اقدام بعدی اشاره کرد و گفت: توسعه رشته‌ها و گرایش‌های تخصصی که بتواند فقه را از بستری ایستا و محدود به سمت افق‌های جدید رهنمود کند، گام بعدی است؛ فقه اقتصاد، فقه حکومت، فقه فرهنگ و هنر، فقه خانواده، فلسفه فقه و دیگر موارد، جزء الزامات توسعه است.
وی گفت: ایجاد و توسعه رویکرد مقارن در فقه، گام بعدی است که فقه شیعی اگر بخواهد از حالت انفعالی بیرون بیاید باید به آن توجه کند.
این استاد حوزه علمیه خراسان با اشاره به این‌که نباید در توسعه فقه، مانند اقتصاد به سمت واردات گرایش پیدا شود، گفت: فقه اهل بیت(ع) اگر در داخل مرزهای شیعی خود نیز بخواهد موفق باشد، باید فقهی با نظرداشت سایر مکاتب یا نقد سایر مذاهب اسلامی باشد، در غیر این صورت از اداره چارچوب کشورها و مناطق شیعی نیز برنخواهد آمد.
وی تأکید کرد: اهمیت این مسأله زمانی روشن می‌شود که کار زیاد مکاتب دیگر نمایان شود، مثل مذهب خود ساخته سلفیه که مدعی محو همه مذاهب و محصور کردن همه فرصت‌های جهان اسلام به نفع خود است و مانند یک بیماری سرطانی در بین علوم اسلامی درحال رشد است؛ از این رو توسعه فقه اهل بیت ضرورتی مضاعف پیدا کرده است.
وی گام چهارم را پژوهش‌محوری در عرصه فقه دانست و گفت: پژوهش، تضمین اتفاق افتادن توسعه است و حیات هر علمی به توسعه آن است. این پژوهش از گذشته انجام شده، ده‌ها پژوهشکده مرتبط با فقه در کشور وجود دارد، کتب مختلفی در حال تألیف است و اساسا درس خارج فقه، درسی برای ارائه نظارت فقهی استاد است ولی نباید طلاب از بحث فقهی بی‌بهره باشند و نباید انتظار داشت که ناگهان در درس خارج اتفاق خاصی بیفتد.
وی افزود: الزامات مهارتی نیز برای این منظور کافی نیست و باید با تقویت انگیزه‌های پژوهشی، آشنایی با جریان‌های واقعی علم فقه در دنیا و دانستن حوزه‌های ارتباطی فقه با سایر علوم که برای غنی سازی به آن نیاز است، به این امر کمک کرد، بنابراین توسعه پژوهش با آموزش روش تحقیق نیست؛ اگر افق‌های جدید و جهت‌گیری‌های عینی بحث‌های فقهی شناخته نشود، عملا پژوهش‌محوری، نقشی روی آب خواهد بود.
حجت‌الاسلام الهی به گام آخر اشاره کرد و گفت: نیازمحوری و پاسخگویی گام آخر است، به این معنا که دانشی موفق به تولید علم می‌شود که انگیزه بیرونی برای این کار داشته باشد؛ زیرا انگیزه‌های درونی هیچ‌وقت جای انگیزه‌های بیرونی را نمی‌گیرند، همچنان‌که شهید مطهری می‌فرماید«تحول حوزه باید از درون ولی با فشار بیرونی انجام شود».
وی توضیح داد: نسبت به فقه هم همین گونه است که اگر مطالبه بیرونی نباشد و برای مجامع اقتصادی کشور، هسته‌های بانکداری، مراکز تحقیقاتی مجلس و قوه قضائیه و پاسخگویی نیازهای مردم گام برداشته نشود، عملا مجموعه‌ای منزوی و درون‌گرا خواهد شد.
وی در پایان با تأکید بر این‌که این پنج گام، مکمل یکدیگراند و سعی شده است در این دوره، جاپایی از آنها تدارک دیده شود، گفت: استادان دعوت شده در این کارگاه متخصص در بخش‌های بین رشته‌ای فقه بوده و دارای تألیف و داور عرصه‌های بین‌المللی در رشته خود هستند که اجتماع این استادان در یک هفته کار ارزشمندی است./932/پ202/س
ارسال نظرات