کرامت انسان میتواند مبنای قواعد فقهی قرار بگیرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حسین حقیقتپور، دانشپژوه دکترای فقه و مبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد عصر دیروز در همایش صیانت از کرامت انسانی در اندیشه حقوق اسلامی گفت: ما وقتی میخواهیم مفهومشناسی کنیم به سراغ روایات و متونی که قدیمی است میرویم و کرامت انسان در فقه میتواند منشأ سلب و ایجاد احکام شود.
حقیقتپور با اشاره به اینکه در موضوعشناسی کرامت باید کرامت تقسیمبندی شود، گفت: در موضوعشناسی کرامت باید کرامت تقسیمبندی شود، برخی میگویند کرامت ذاتی است و برخی میگویند کرامت اکتسابی است.
دانشپژوه دکترای فقه و مبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: به جای لفظ ذاتی از مباحث کرامت اقتضایی استفاده میکنیم، اما وقتی بحث کرامت ذاتی مطرح باشد، در مورد ذاتی بودن آن اختلاف است و به هر حال سخنان بزرگان جای توجیه دارد و ذاتی بودن کرامت در معنای باب حمل و یا عرفی به کرامت صحیح است.
حقیقتپور خاطر نشان کرد: آیتالله جوادی ابعاد انسان را به بعد الهی، انسانی و حیوانی تقسیمبندی کردهاند و ما نباید در مباحث فقهی معرف انسان را حکمت متعالیه قرار دهیم؛ آیا در فقه هم حیّ متأله یعنی انسان و به نظر میرسد انسانی که پیامبر(ص) گفته در طول تاریخ با انسانی که از زبان حکما گفته میشود متفاوت است.
وی با اشاره به کتابی که درباره کرامت انسان تألیف کرده است، گفت: یکی از مهمترین بخشهای این کتاب اثبات مفهوم کرامت انسانی است و کرامت در سه موضوع دستهبندی میشود کرامت الهی، کرامت عرفی و کرامت انسانی است.
دانشپژوه دکترای فقه و مبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد افزود: با گفتن « و لقد کرمنا بنی آدم» کرامت انسان با همین آیه اثبات نمیشود، بلکه نیاز به بحثها و موضوعات بسیاری دارد.
وی خاطرنشان کرد: روش اثبات کرامت برای انسان به چند وجه است، اول اینکه کرامت را برای همه انسانها به نحو قیاسی اثبات کنیم، روش دیگر این است که مفهوم کرامت را با توجه به مفاهیم متضادش و البته مفاهیم دیگری مانند حرمت که پایینترین درجه کرامت است، اگر هر دو روش پذیرفته نبود این است که بگوییم، عدم دلیل بر اهانت، دلیل بر عدم جواز اهانت است.
حقیقتپور اصل اول بر کرامت انسانها داشتن احترام و حرمت نسبت به آنان دانست و ابراز داشت: کرامت انسان، تشکیکی است.
وی با اشاره به استفاده فقهی از کرامت انسان ادامه داد: کرامت انسان یکی از مقاصد مهم شریعت است و میتواند مبنای قاعدههای فقهی فراوان قرار بگیرد./914/پ203/ن