معرفی پایان نامه‌های حوزوی؛
مضاربه از دیدگاه فریقین
خبرگزاری رسا ـ پایان نامه «مضاربه از دیدگاه فریقین» پژوهش محمد حسین ناظمی اشنی به بررسی مبحث فقهی مضاربه از دیدگاه امامیه و اهل سنت پرداخته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پایان نامه «مضاربه از دیدگاه فریقین» در این پژوهش مضاربه از انواع معاملاتی است که فرق مسلمین بر جواز آن اتفاق نظر دارند.
بر اساس این گزارش پژوهش مضاربه از دیدگاه فریقین برای اخذ مدرک علمی سطح سه حوزه علمیه قم نوشته شده است.
چکیده:
پیشینه بحث در کتب علما
مضاربه از احکام تأسیسی نیست بلکه از احکام امضایی است یعنی قبل از اینکه اسلام در جامعه ظهور پیدا کند و پیغمبر اسلام به رسالت مبعوث شود این عقد در جامعه مورد استفاده قرار می‌گرفت و مردم آن را اجرا می‌کردند.
با ظهور اسلام شارع مقدس به خاطر مصلحت عظیمی که در مضاربه بود آن را امضا کرد و به آن حجیت بخشید، خود پیغمبر (ص) با حضرت خدیجه (س) عقد مضاربه منعقد کردند و با این کار جواز عقد مضاربه را نشان دادند.
همچنین حضرت رسول(ص) و مردم با هم عقد مضاربه می‌بستند ولی پیغمبر(ص) آن‌ها را منع نمی‌کرد و این همان تقریر است، اسلام برای مضاربه شرایط خاصی گذاشته که این شرایط در کلام اهل بیت (ع) بیان شده است، این بیانات در قالب احادیث در کتب محدثین موجود است.
مرحوم صدوق و مرحوم شیخ حر عاملی در کتب خود این احادیث را نقل کرده‌اند در بین فقها هم شیخ طوسی با تسلط کامل به صورت واضح و کافی در کتاب مبسوط و خلاف و برای اولین بار به این بحث پرداخته است.
بعد از شیخ طوسی فقهای بزرگی چون شهید اول در لمعه و شهید ثانی در روضه و محقق کرکی در جامع‌المقاصد و و علامه حلی در مختلف و نظرات شیخ طوسی را در کتب مطرح نموده و مورد نقد قرار داده‌‌اند.
صاحب جواهر هم از کسانی است که به طور مفصل به این مسأله پرداخته است.
صاحب کتاب عروةالوثقی هم مسائل و جزئیات مضاربه را مطرح کرده است، کتاب عروه بعد از سید یزدی متن درسی علما حاضر گشته و همه فقهای معاصر بر آن حاشیه زده و نظرات خود را بیان داشته‌اند مثل آیت الله خویی و آیت الله حکیم و حضرت امام خمینی .
نتیجه‌گیری:
مضاربه از انواع معاملاتی است که فرق مسلمین بر جواز آن اتفاق نظر دارند و آن را مشروع می‌دانند و می‌توان از ادعای اجماع بر صحت آن داشت .
در این رساله ما اولاً در صدد تعریف این معامله بودیم و به این نتیجه رسیدیم که مضاربه و قرض یک معنی دارند و از نظر شیعه و سنی در تعریف آن اختلافی نیست و همه علما چه شیعه و سنی با قیودی که در تعریف می‌آورند این عقد را از عقود دیگر متمایز می‌کنند.
اما در مورد مخالفین مضاربه هم صحبت شد که در میان علمای شیعه عده معدودی از علما با تقسیم سود مخالفت کرده بودند و قائل به اجرت‌المثل برای عامل شده بودند و البته مضاربه را صحیح و مشروع می‌دانستند که اقوال و ادله آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت و مرحوم اشتهاردی در صدد توجیه کلام ایشان برآمدند و در نظر داشتند که این دسته از علما را هم با مشهور همراه کنند و مانع بر هم خوردن اجماع شوند اما در میان علما اهل سنت طبق تحقیق به عمل آمده کسی که از آن‌ها مخالف تقسیم سود نبود.
ما شرایط مال مضاربه را مورد بررسی قرار دادیم و گفتیم طبق نظر شیعه رأس‌المال باید چهار شرط داشته باشد که عین بودن رأس‌المال مخالفی نداشت. در مورد اینکه رأس‌المال باید درهم و دینار باشد متأخرین از علمای شیعه با آن مخالف بودند و می‌فرمودند اجماع بر ثبوت داریم نه بر نفی، در مورد معلوم بودن رأس‌المال هم مشهور شیعه این شرط را پذیرفته بودنند ولی شیخ در مبسوط وعده دیگری مخالف بودند.
در مورد تعیین رأس‌المال هم مشهور با آن موافق بود ولی مرحوم خویی با آن مخالف بود، اما اهل تسنن در مورد درهم و دینار بودن مشهور آن‌ها طرفدار بودند ولی امثال اوزعی و ابن لیلی و محمد مخالف بودند.
در مورد معلولیت رأس‌المال هم ابو حنیفه فقط طرفدار عدم آن بود و در مورد تعیین کمتر مورد توجه آن‌ها بوده است و فقط این شرط در کلام شافعی مطرح شده بود در مورد عین بودن رأس‌المال هم تقریباً اجماع حاصل بود.اما تقسیم سود هم اجماع فقهای شیعه و سنی بر آن تحقق یافته بود.
پس در خاتمه این طور می‌توان نتیجه گرفت که این عقود از عقودی است که کمتر مورد اختلاف شیعه و اهل تسنن می‌باشد و اگر اختلافی هست این اختلاف مشترک بین علما شیعه و سنی است.
شایان ذکر است پایان نامه«مضاربه از دیدگاه فریقین»به قلم محمد حسین ناظمی اشنی و با راهنمایی«حجت الاسلام محمدعلی سرافراز» و مشاوره«حجت الاسلام غلامرضا ابراهیمی» برای اخذ مدرک سطح سه حوزه علمیه قم نوشته شده و در سال 1389دفاع شده است.
علاقه‌مندان به مطالعه این پایان‌نامه می‌توانند به کتابخانه آیت‌الله حائری یزدی در «مدرسه عالی فیضیه» مراجعه کنند./905/ پ202/ن
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
تحقیق خوبی بود راجع به عقد مضاربه،معلومات خوبی کسب کردیم، ازش فیض بردیم ، اگر متقبل زحمت نشوید سافت همین پایان نامه را برایم ارسال میکردید خیلی منت واحسان میگذاشتید..
دم تان گرم و تن تان به سلامت..
تحقیق خوبی بود راجع به عقد مضاربه،معلومات خوبی کسب کردیم، ازش فیض بردیم ، اگر متقبل زحمت نشوید سافت همین پایان نامه را برایم ارسال میکردید خیلی منت واحسان میگذاشتید..
دم تان گرم و تن تان به سلامت..