قانون باید به فقه وفادار بماند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس امروز در نخستین همایش نقش پژوهش در فرآیند قانون گذاری، اظهار داشت: گاهی به علت مبهم بودن روش ها و شیوه های تحقیق، در برخی زمینه ها پژوهش صورت نمی گیرد و باید در این موارد تحقیقاتی پیشین برای رفع ابهام صورت گیرد.

وی ادامه داد: در مورد قانون دو سنخ تحقیق باید صورت گیرد، یکی خود قانون که بر عهده حقوقدانان است و دیگری پژوهش در مورد روند قانون گذاری است و اگر این پژوهش ها صورت نگیرد، روند قانون گذاری فله ای و غیر اصولی خواهد بود.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به این که بخش دیگر در زمینه پژوهش در قانون، متوجه اجرای قانون در حوزه های اجرای قانون است، گفت: اگر ما قانون را بدرستی تدوین کنیم و پژوهش های لازم را انجام دهیم، اما در زمینه اجرای قانون پژوهشی صورت نگیرد، اجرای قانون ضعیف و کم رنگ خواهد بود.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان این که سخت ترین و پرهزینه ترین پژوهش در زمینه قانون مربوط به محتوای قانون است، ابراز داشت: با تکیه بر پژوهشگران باید حوزه شناسی و نیاز شناسی تخصصی در زمینه های مربوط به قانون داشته باشیم و سپس نظریات تخصصی متخصصان و صاحب نظران اخذ شود.

وی افزود: با توجه به ابعاد مختلف مربوط به قانون، برای پژوهش در این زمینه باید مجموعه ای از متخصصان و دانشمندان و صاحب نظران را به همراه داشته باشیم وگرنه تدوین قانون دچار سلیقگی می شود.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در ادامه گفت: مطلب مهم دیگر مربوط به نظریات فقهی است زیرا محتوای قانون ما باید به فقه وفادار بماند و برای تحقق این امر باید روح الشریعه را برای قانون استنباط کنیم.

وی در تبیین روح قانون ادامه داد: در مرحله شکل گیری قانون حقوقدانان با مطالعه تخصصی و تمرکزی که بر قانون دارند، سه مطلب کلیدی است؛ یکی ذهنیت، دیگری قصد و سومی علامت ها و نمودهایی که پس از وضع قانون، انسجامی از قانون شکل می گیرد که این سه امر روح القانون است.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ابراز داشت: در فقه ما روح از شریعت تدوین شده است و می شود فقه را بصورت قانونی در خدمت قانون اساسی قرار داد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در تعریف روح الشریعه گفت روح الشریعه یعنی اعتبارات شارع و قانون و شریعتی که شارع قرار داده است و ادامه داد: نمی توان گفت خدا قوانین شریعت را فله ای و بدون انسجام و کارایی تدوین کرده است چون امری عبس است و به خدا نمی توان چنین چیزی را نسبت داد.

وی با بیان این که چون شریعت و فقه جدا بوده روح الشریعت در حاشیه مانده و می شود آن را فعال کرد اظهار داشت: ویژگی های روح الشریعت در مجموعه ای بودن و نظم آن است و در این منظومه ای بودن روح الشریعه است که فقه و حقوق با هم همراه می شوند.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در پایان با بیان این که در واقع روح القانون بعد از تدوین قانون و روح الشریعت قبل از تدوین آن شکل می گیرد، بیان داشت: در پژوهش های فقهی باید یک استنباط ویژه به وسیله ابزارهای استنباطی انجام بگیرد و ما آمادگی داریم از اندیشه های دانشگاهی و حوزوی بهره ببریم و بتوانیم در خدمت قانون گذاری باشیم./959/پ202/ج