علم اصول منطق فهم دین است / همه مبادی علم اصول کاربردی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، رییس شورای مدیریت حوزه علمیه استان تهران عصر روز گذشته در دومین مجمع عمومی انجمن اصول فقه حوزه در مسجد امیرالمؤمنین قم در تشریح اهمیت علم اصول، اظهار داشت: اجتهاد ولید علم اصول است؛ این غلط است که برخی می گویند این علم تنها بخشی از نیاز ما را در کشف شریعت تأمین می کنند.

وی افزود: از علم اصول می توان در اخلاق اسلامی، عقاید، نیز استفاده کرد و همچنین به کمک آن می توان علم دینی تولید کرد؛ دو نفراز بزرگان تصریح کردند که علم اصول منطق فهم دین است، صاحب حاشیه و صاحب فصول این بحث را مطرح کرده اند؛ علم اصول آدمی را به توان و ظرفیتی مجهز می کند که با بهره مندی از این توانایی همه دین را بدست می آورد.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به این که در علم اصول قوه اجتهاد حاصل می شود، گفت: با این قوه می توان در علوم دیگر نیز موفقیت کسب کرد؛ شهید مطهری فردی بود که مباحث تاریخی را نیز اجتهادی بحث می کرد؛ همه مبادی علم اصول کاربردی اند و اگر بخشی از آن هم کاربرد نداشته باشد می تواند قوه اجتهاد را حاصل کند.

حجت الاسلام والمسلمین رشاد در تشریح بحث فلسفه اصول، ابراز داشت: اگر فهم دین در گرو اجتهاد است، اجتهاد نیز در گرو علم اصول است؛ اگر بخواهیم علم اصول کاربردی شود باید به فلسفه اصول اهتمام ویژه داشته باشیم، قدما نیز چنین کاری را انجام می دادند.

رییس شورای مدیریت حوزه های علیمه استان تهران با تأکید بر این که علم اصول تنها دانشی است که با قاطعیت می توانیم بگوییم بومی و اسلامی است، گفت: هیچ امدادی از بیرون جهان اسلام برای تقویت یا تولید این علم نداشته ایم؛ دانش علم اصول عقلانی، قرآنی و روایی است و همه اش حاصل اندیشه بزرگان اسلام است.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز داشت: آنچه در دانش اصول فقه ما آمده بسیار پر قیمت است؛ اگر اندکی کاویده شود و مورد تأمل و درنگ باشد در می یابیم که مشتمل بر چندین دانش است؛ زبان شناسی، مباحث معرفت شناسی و بسیاری از علوم دیگر در آن نهفته است.

حجت الاسلام والمسلمین رشاد با اشاره به ظرفیت کمی علم اصول، گفت: می توان این علم را قطعه قطعه کرد و از دل آن دانش های مهم و مستقلی را پدید آورد؛ به لحاظ کیفی نیز نکات و ظرایفی از برگان مطرح شده است که هوش از سر انسان می برد.

وی ادامه داد: در فضای دانشگاهی مرسوم است که می گویند دانشگاه روش می داند و علم ندارد و حوزه علم دارد اما روش بلد نیستند؛ این اتهام به حوزه وارد نیست چراکه طلبه از همان بدو ورود«الکبری فی المنطق» می خواند یعنی از همان ابتدا با روش منطق آشنا می شود، از سال سوم نیز چندین دوره اصول فقه خوانده می شود که این علم به تعبیر شهید صدر منطق استدلال فقهی است.

رییس شورای مدیریت حوزه های علمیه استان تهران دانش اصول را ثروتی ‌گران‌قدر دانست و گفت: برخی ارزش واقعی آن را هنوز درک نکرده اند؛ این علم ثمره یک هزاره، کار علمی نوادر و نوابغ علوم اسلامی است که هرکدام برای ساختن تاریخ کافی بودند.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: زمانی فلسفه محور اصلی بود و بعد از کانت عموم معرفت شناسی محور فلسفه شد و پس از آن موضوع روش شناسی مورد توجه قرار گرفته و محل بحث و چالش است؛ مباحثی مانند هرمنوتیک، سماتیک یا معنا شناسی، نشانه شناسی مطرح شد و رفته رفته فلسفه ذهن به میان آمد؛ در جهان امروز موضوع متدولوژی و روش شناسی علمی است که از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است./928/پ202/ن