شیوه‌های تفسیر قرآن ضابطه‌مند شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام منذر حکیم، استاد حوزه علمیه قم، عصر امروز در نشست علمی «مرجعیت قرآن در روش تفسیر» که در سالن همایش مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن برگزار شد، با بیان اینکه بحث روش‌ها و گرایش‌های تفسیر قرآن از اهمیت خاصی برخوردار است، گفت: اهمیت این موضوع، سبب لزوم آسیب‌شناسی در عرصه گرایش‌های تفسیری می‌شود.
وی در ادامه افزود: اگر به تعریف روش تفسیری در منابع موجود مراجعه شود، تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یکی از مصادیق روش‌های تفسیری معتبر و شاخص کتاب المیزان شناخته می‌شود.
این محقق حوزوی اظهار داشت: بسیاری از مفسران مدعی عمل کردن به روش تفسیر قرآن به قرآن هستند اما خروجی هر کدام با دیگری متفاوت است و علت آن متفاوت بودن مبانی و قواعد آنان در تفسیر است.
وی تأکید کرد: یکی از ابهاماتی که در تفسیر قرآن وجود دارد، تحریر نشدن مبانی، ابزار و قواعد تفسیر است؛ بنابراین بحث روش‌ها و گرایش‌ها در تفسیر قرآن نیاز به بازنگری دارد.
حجت‌الاسلام حکیم تصریح کرد: هنگام تفسیر قرآن، روشی ابداع نمی‌شود بلکه روش تفسیر کشف می‌شود چون قرآنی که تبیان لکل شیء است باید برای خود نیز تبیان باشد.
وی با بیان اینکه قواعد و منابع غیر از روش است، خاطرنشان کرد: همان‌طور که در علم اصول، درباره قواعد بحث می‌شود، علما برای تفسیر قرآن نیز، قواعد را بیان می‌کنند اما روش استفاده از این قواعد یا با دقت در تفسیر آنان و یا از تصریحات آنان برداشت می‌شود.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه محقق کرکی روش بهره‌برداری از قواعد اصولی و بکارگیری آنان برای استنباط را در کتاب الطریق بیان کرده است، ابراز داشت: از مفسران قرآن انتظار می‌رود که همچون محقق کرکی، روش خود در تفسیر قرآن را به همین سبک در کتابی بیان کنند.
وی خاطرنشان کرد: ادعای علامه طباطبایی(ره) و ابن تیمیه در روش تفسیر خود، تفسیر قرآن به قرآن است اما خروجی هرکدام با دیگری متفاوت است؛ بنابراین مبانی دیگری در بحث تفسیر قرآن مدخلیت دارد که برای شناخت آنان باید روش به صورت دقیق معنی شود.
حجت‌الاسلام حکیم بیان داشت: همان‌طور که قواعد تفسیر، روش به حساب نمی‌آیند و تنها وسیله‌ای برای دستیابی به روش هستند، ابزار و منابع هم روش محسوب نمی‌شوند؛ روش شیوه بکاربردن منابع، مبانی، قواعد و ابزار برای تفسیر همچنین شیوه ربط دادن آنان به یکدیگر است.
وی اظهار داشت: برای رسیدن به روش تفسیری یک مفسر باید به شیوه بکارگیری قواعد و منابع از سوی وی دقت کرد اما گاهی یک مفسر تجربه تفسیری روش تفسیر خود را در جایی بیان می‌کند همان‌طور که علامه طباطبایی در جایی به صراحت روش خود را بیان کرده است.
این محقق حوزوی با بیان اینکه هیچ مفسری برای تفسیر خود بدون روش نیست، تصریح کرد: تمام مفسران با هر نوع گرایش و تنوعی که دارند، صاحب روش هستند اما میزان توجه آنان به روش خود مبهم است.
وی گفت: بیان کردن روش تفسیر از سوی مفسر و خارج شدن آن از عالم ذهن، سبب ضابطه مند شدن تفاسیر می‌شود و مفسر را از خاکریز تفسیر به رأی دور نگه می‌دارد.
حجت‌الاسلام حکیم ابراز داشت: همان‌طور که در علم اصول حجت‌ها و شیوه‌های بهره‌برداری از منابع و حجج بیان می‌شود، در تفسیر قرآن نیز باید شیوه‌های تفسیر ضابطه مند شود تا به روش معینی دست یافت./997/پ202/ن