نگاه فرعی به تفسیر قرآن فرایند تحصیل و تبلیغ حوزه را دچار اختلال می‌کند
حجتالاسلام سید حسن مبارز، شاعر حوزوی و کارشناس قرآنی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، درباره رواج تفسیر قرآن و کرسیهای اخلاق در نظام آموزشی حوزه اظهار داشت: مسؤولان و مدرسان حوزه باید در قالب برگزاری جلسات هماندیشی و همایشها، طرحی را نوشته تا درسها و مباحث اخلاقی و تفسیر قرآن از پایه‌های ابتدایی حوزه تدریس و آموخته شود.
کارشناس دینی افزود: با این روش، طلاب بیشتر با رویکرد تفسیری و اخلاقی سر و کار داشته و روبه رو میشوند و زمینه پویایی در علم تفسیر و اخلاق در طلبهها و حوزههای علمیه بیشتر خواهد شد.
وی به گسترش منبرهای قرآن محور اشاره کرد و گفت: در واقع قرآن را که کلام الهی و کتاب معارف و علوم دین ما میباشد، و بسیاری از مسائل خود را از آن فرا می‌گیریم، مهجور شده است؛ این مهجوریت اتفاقی بوده که در طول سالهایی صورت گرفته است و علوم بشری مختلفی همچون روان‌شناسی و ادبیات جایگزین علم تفسیر قرآن شدهاند؛ اما مشاهده میشود که توجهها به قرآن که مبنا، اصل و اساس است، کمتر است.
مبلغ حوزه علمیه ابراز داشت: مهجور شدن قرآن در منبرها، آسیبی است که دچار آن شدهایم و راه مبارزه و مقابله با آن، هماندیشی با مفسران قرآن است و دغدغه استادانی همچون حجتالاسلام والمسلمین قرائتی، قرآنمحوری در تبلیغ شده است و کارگاه هایی نیز در این باره برگزار میشود که کافی نیست.
نگاه غالب حوزه نگاهی قرآن محور شود
حجتالاسلام مبارز با بیان این که باید قرآن و روایات با هم نقل شوند، خاطرنشان کرد: نگاه قرآن محوری باید یک نگاه غالب در حوزه شود و این نقد وجود دارد که منابع نیز قرآن محور نیست و بیشتر بنا بر احادیث و روایات گذاشته میشود البته اینها نیز ارزشمند هستند؛ اما نباید طوری شود که اصل و اساس که قرآن است، کم رنگ شود؛ از این رو باید آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع) در کنار یکدیگر باشد.
این کارشناس دینی به تأثیر بیان آیات قرآن در سخنرانی ها اشاره کرد و اظهار داشت: در روایات نقل شده است هنگامی که پیامبر قرآن را تلاوت میکردند، حتی مشرکان نیز گوش فرا میدادند و در صورتی که طلاب نیز در محافل و سخنرانیهای خود از کلام خدا استفاده کنند، طبق وعده خدا، در گفتارشان اثرگذار خواهد بود و کلام خداوند، راه را باز خواهد کرد.
مبلغ حوزه علمیه افزود: گاهی اوقات در محافل مشاهده میشود که سخنران جلسه از موضوعات و علوم مختلف سخن گفته میگوید، اما از کلام خداوند سخنی به میان نمیآورد. طلاب میتوانند در تأیید و مؤید کلام خود نسبت به قرآن و معارف اهل بیت(ع)، از سایر علوم استفاده کنند.
حجتالاسلام مبارز درباره غافلنشدن از قرآن گفت: امام راحل در کتاب آداب الصلوه خود اشاره میکنند «نمیتوانیم بگوییم که قرآن کتاب اخلاقی یا علمی است، بلکه کتاب هدایت است» و نباید از جنبههای علمی قرآن غافل شویم، همان گونه که در قرآن به علم تأکید بسیار شده است و میفرماید «هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون.»
دریافت مبنای معرفتی از قرآن
این کارشناس دینی با اشاره به قراردادن مبنای معرفتشناسی بر اساس قرآن خاطرنشان کرد: یکی از شاخههای فلسفه، بحث معرفتشناسی است و باید به جای دریافت مبنای معرفتی از دانشمندان غربی، مبنای معرفتشناسی دینی بر اساس قرآن را مطرح کنیم که قرآن به چه مقدار به مسأله علم توجه داشته است.
مبلغ حوزه علمیه به تأثیر پرداختن به مفاهیم قرآنی در موفقیت و ارتقای سطح علمی طلاب اشاره کرد و اظهار داشت: اگر جامعه روحانیت را به این نگاه علمی و معرفتی و سمت و سویی ببریم که نگاه به علم، همان علمی باشد که انسان را به رشد و کمال میرساند و مبنای خود را مبنای قرآنی قرار دهیم، به صورت طبیعی بازدهی آن، مطابق قرآن خواهد شد و اثر آن بر اساس مبنای قرآنی می شود.
وی درباره زمان پرداختن طلاب به تفسیر قرآن گفت: به صورت طبیعی وقتی که طلبهای میخواهد وارد مباحث قرآنی شود، بایستی با مسائلی از جمله ادبیات عرب، صرف و نحو آشنایی داشته باشد و اگر سوی دیگر، نباید پرداختن به تفسیر قرآن به این مقدار به تأخیر افتد.
حجتالاسلام مبارز با بیان این که نباید نگاه به تفسیر قرآن، نگاهی فرعی باشد، ابراز داشت: در برخی از نهادها از جمله مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و جامعهالمصطفی و برخی مراکز دیگر، رشته های تفسیر قرآن و علوم قرآنی به صورت تخصصی و در قالب سطوح مختلف تحصیلی در حال برگزاری است، اما باید برنامهریزی دقیقی در سطح حوزه صورت بگیرد که نگاه به تفسیر قرآن، نگاه فرعی نباشد.
قرآن جزء دروس اصلی حوزه قرار بگیرد
این کارشناس دینی افزود: تا هنگامی که قرآن، جزء دروس اصلی حوزه قرار نگیرد و صحبتهایی درباره اصلبودن قرآن انجام شود، اثر نخواهد داشت، چرا که باید حرکت در عمل صورت گیرد تا علوم قرآنی و تفسیر قرآن جزء دروس اصلی حوزه علمیه شود.
مبلغ حوزه علمیه با اشاره به مطرح شدن تفسیر قرآن به عنوان دروس اصلی حوزه گفت: بایستی در سالهای ابتدایی طلبگی، به دروس مربوط به قرآن از جمله تجوید، بلاغت و ... پرداخته شود، اما باید تفسیر قرآن به عنوان دروس اصلی حوزه مطرح شود و متأسفانه در حال حاضر در علوم قرآنی به جز حرکتهایی که گاهی اوقات انجام شده است، کار مفید چندانی صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: کارهای جمعی برنامهریزی شده و مدونی در این زمینه که بتواند قانعکننده باشد و در مجامع علمی به آنها پرداخته شود و قابل نمود باشد، وجود ندارد.
حجتالاسلام مبارز درباره معیار قرارگرفتن قرآن در حوزه اظهار داشت: اگر حوزه علمیه میخواهد امروزه در مقابل حوزههای علمیه جهان از جمله الازهر و عربستان حرفی برای گفتن داشته باشد، باید معیار خود را قرآن قرار دهد و همچنین باید بازگشتی جدی به قرآن داشته باشیم و بر اساس قرآن بتوانیم از مبانی حقه دینی و شیعی خود دفاع کنیم./822/ت301/س