اخبار کوتاه از موزه آستان قدس رضوی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، علی سوزنچی کاشانی، معاون امور موزه های آستان قدس رضوی اظهار کرد: موزه فرش آستان قدس رضوی گنجینه‌ای تخصصی، دارای سه طبقه فضای نمایشی و یک طبقه فضای کارگاهی درزیربنایی به مساحت 6647 مترمربع که یکی ازبزرگترین موزه‌های تخصصی فرش جهان به شمارمی‌رود.

وی با بیان این که بر اساس بررسی‌های تاریخی که تاکنون انجام شده است، تصریح کرد: خاستگاه فرش را فلات ایران دانسته‌اند قدیمی‌ترین فرش موجود که تاکنون به دست آمده، فرش پازیریک نام دارد و جُل اسبی است که در 2500 سال پیش بافته شده و نقش‌مایه‌های آن شبیه نقوش تخت جمشید است.

سوزنچی کاشانی افزود: این مجموعه شامل سی و هفت تخته قالی و قالیچه است که از میان نفیس ترین فرشهای موجود در آستان قدس رضوی انتخاب شده است و بافت ظریف و لطیف، طرحها و نقش مایه های بدیع و رنگ های موزون قالی های این گنجینه بسیار چشمگیر است که قالی هفت شهر عشق (که نمای هفت شهر مقدس مکه ، مدینه ، نجف ، کربلا ، کاظمین ، سامرا و مشهد در آن بافته شده است) و قالی گلابتون (که در آن تارهایی از ابریشم با رشته نازک طلا یا نقره پیچیده شده است) از جمله فرش های حفظ شده در این مجموعه است.

وی اظهار کرد: آستان قدس رضوی در راستای توسعه فضاهای فرهنگی وافزایش بهره‌مندی مشتاقان از امکانات موجود تصمیم به ایجاد گنجینه‌ای ازفرش‌ها ومنسوجات نفیس وگرانبها کرده است که سالیان متمادی مزین کننده رواقها ومبادی ورودی های حرم مطهر و زیرگامهای زائران حضرت علی بن موسی الرضا (ع) پهن و یا به صورت پرده استفاده می‌شده است.

معاون امور موزه های آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد:  در اواخر دوره تیموری، طرح‌های گل و گیاه به طور چشمگیری تنوع پیدا ‌کرد، در دوره صفوی با ظهور استادان  بنامی ‌چون استاد کمال‌الدین بهزاد و استاد محمد زمان، تحولی دیگر رخ داد، طرح‌های لچک ترنج و گل شاه عباسی، عمومیت و گسترش بی‌نظیری پیدا کرد و جای خود را در فرش باز نمود  در دورة قاجار نقش گل فرنگ و بته جقّه بر روی قالی و حتی جامه‌های درباریان رواج خاصی یافت.

وی افزود: اولین موزه آستان قدس رضوی درسال 1324 ش،درمجاورت مقبرة شیخ‌ بهایی گشایش یافت که درآن علاوه برسایراشیای تاریخی،سه تخته قالی متعلق به دوره صفوی نیزدرمعرض نمایش قرار داشت.

سوزنچی کاشانی ادامه داد: درسال  1356،باساخت وراه اندازی موزه مرکزی آستان قدس رضوی تعداد بیشتری ازقالی‌های موجود به نمایش درآمد.

معاون امور موزه های آستان قدس رضوی ابراز کرد:  افزایش روزافزون نذورات واهدای قالی به آستان قدس رضوی موجب شد تادر سال 1377 اولین گنجینه تخصصی فرش ومنسوجات درمحل ساختمان گنجینه قرآن ونفایس راه اندازی شود، اما باعنایت تولیت عظمای آستان قدس رضوی درسال 1383ساختمان بزرگترومناسب‌تری برای نمایش فرش‌های نفیس آستان قدس رضوی ساخته شد که درآبان1390، همزمان باعید سعیدغدیرخم راه اندازی شد.

وی افزود: اکنون دراین گنجینة کم‌نظیرقالی‌هاوقالیچه‌هایی با قدمت دوره صفویه تا حال حاضر که ازنفیس‌ترین شاهکارهای هنری هستنددرمعرض دیدعلاقه‌‌مندان قرارگرفته است.

معاون امور موزه های آستان قدس رضوی خاطر نشان کرد: شیوه نمایش قالی ها دراین موزه به دو روش کلی عمودی و افقی می باشدکه در نوع نمایش افقی ازسکوهایی با شیب بسیارکم ودر نوع نمایش عمودی از روش نصب نوارهای ولکرو که بهترین و مناسبترین سیستم نمایش فرش و منسوجات به شکل عمودی بوده، استفاده شده است.

سوزنچی کاشانی اظهار کرد: درانتخاب وچیدمان فرش‌های موزه سعی شده است برای هریک ازمراکزمهم قالی بافی کشور،فضایی اختصاصی درنظرگرفته شودتاضمن ملموس بودن ویژگی‌های فرش بافی این مناطق،به معرفی سابقه فرش بافی آنها نیزپرداخته شود که  براین اساس چیدمان موزة فرش در طبقه همکف، قالی های بافت مناطق مرکزوشرق کشوروهمچنین قالی های پردهای، طبقه اول،  قالی های بافت مناطق غرب وشمال غرب کشوروهمچنین قالیچه های بافت ایلات وعشایرکشورودرطبقه منهای یک، قالی های دوره صفوی وقالی های بزرگ مشهد به نمایش گذاشته شده است.

114 ظرف تاریخی درگنجینه ظروف
گنجینه ظروف موزه مرکزی آستان قدس رضوی از مهمترین پایگاه های نگه داری ظروف تاریخی در کشور است.

گنجینه ظروف در طبقه دوم ساختمان موزه مرکزی قرار دارد و دارای وسعتی حدود 215 متر مربع است که شامل 5 ویترین و 114 ظرف می‌باشد و سفال‌های مربوط به عصر آهن؛1200 سالقبل از میلاد.، و دوره تاریخی(مربوط به دوره پیدایش خط) است که منابع با ارزشی برای دستیابی به شیوه زندگی و حتی عقاید مردمان آن روزگار است.

ظروفی از سیر تاریخی از ظهور اسلام و سلسله های مختلف مانند غزنوی،سلجوقی، صفوی، قاجار و پهلوی ویترین‌های این گنجینه به نمایش در آمده است.

در این گنجینه نمونه‌هایی از ظروف چینی مختلف از قبیل لآبی سفید،پنج رنگ و هفت رنگ،ظروف بارفتن و ظروف بلوری دوره قاجار در ویترین‌ها به نمایش درآمده است که بعضی از ظروف به نمایش درآمده مربوط به حفاری های داخل حرم مطهر است که در جریان ساخت و سازهای جدید به دست آمده است.

نگه داری178 مدال و کاپ  در گنجینه مدال
این گنجینه نیز در اوایل پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی با مدال‌های اهدایی مرحوم پهلوان غلامرضا تختی در طبقه همکف موزه مرکزی شکل گرفت، اما با اهدای مدال‌های دیگر توسط ورزشکاران و نخبگان علمی توسعه این گنجینه بیشتر ضرورت پیدا کرد که در سال 1378 این گنجینه نیز تخصصی‌تر شد و چیدمان آن تغییر کرد.

استقبال فراوان هموطنان و بازدیدکنندگان خارجی از این گنجینه مسئولان را برآن داشت که گنجینه‌ای مستقل تشکیل دهد در سال 1392 با همکاری دو اداره پژوهش و معرفی آثار موزه‌ها و اداره گنجینه‌ها گنجینه تخصصی مدال در طبقه دوم موزه مرکزی به مساحتی در حدود 245 متر با 167 قطعه مدال، بازوبند، کاپ، تندیس و نشان در 6 ویترین در معرض نمایش بازدید کنندگان قرار گرفت  و اکنون با اضافه شدن چندین مدال و کاپ از جمله مدالهای پهلوان سوخته سرایی تعداد آنها به 178 مدال و کاپ رسیده است.

معرفی گنجینه آبزیان موزه آستان قدس رضوی
گنجینه آبزیان موزه مرکزی آستان قدس رضوی در 8 تیر 1378 مصادف با میلاد پیامبر عظیم‌الشأن اسلام حضرت محمد(ص) و ولادت با سعادت امام جعفر صادق (ع) در طبقه اول ساختمان موزه مرکزی با 457 مترمربع زیربنا افتتاح شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی، این گنجینه شامل دو بخش نرمتنان و موجودات دریائی است که در بخش نرمتنان از مجموع 2826 قطعه اهدائی یکی از شیعیان کشور سوریه، حدود 300  قطعه از گونه‌های مختلف صدف و حلزون و نمونه‌های دیگری از سایر اهداکنندگان به نمایش درآمده است.

در بخش موجودات دریائی نیز 36 نمونه به نمایش گذاشته شده است که شامل آبزیان تاکسیدرمی شده مانند کوسه ماهی، گربه ماهی، سفره ماهی، تیغه اره ماهی، هرچنگ دریائی، مارماهی، ماهی خاردار بادکنکی و مرجانهای دریائی می باشد که توسط مجموعه داران و علاقمندان به این گنجینه اهداء شده است .

همچنین در گنجینه آبزیان موزه آستان قدس رضوی، حدود 29 گونه از آبزیان موجود در خلیج فارس در حال نمایش می باشد.

این مجموعه ها از طرف عبدالله میرشکاری، مرتضی کوشک باغی، رضا مومنی نژاد و مرتضی همتی به موزه های آستان قدس رضوی اهدا شده است.

گنجینه‌ آبزیان دریایی موزه‌ی مرکزی آستان قدس رضوی شامل دو بخش نرمتنان(صدف وحلزون) و جانوران دریائی تاکسی‌درمی است که از مجموع هزار و 282 قطعه اهدائی محمد سعید فواد وهبه حدود 400 قطعه از گونه‌های مختلف در آن به نمایش درآمده است./1308/پ203/ب5