دانش تاریخ اسلام نیازمند تبیین و تنقیح مبانی و چارچوب‌های نظری
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، یکی از پژوهشکده های زیربنایی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت(ع) است که به منظور بررسی روشمند حوزه‌های مرتبط با تاریخ و سیره اهلبیت(ع) و بسترهای تأثیرگذار در آن، از سال 1364 فعالیت خود را آغاز کرده است، و هم اکنون ریاست این پژوهشکده بر عهده حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا مطهری است.
دستمایه اولیه تحقیقات پژوهشکده را فیش‌هایی تشکیل میداد که جمعی از فضلا و محققان حوزه علمیه قم، پیش از انقلاب گردآوری کرده بودند. بعدها بر اساس این دستمایه، طرح مفصل‌تری طراحی شد که به‌زعم پژوهشگران، در مجموع به تصویر تاریخ زندگی و سیره معصومان(ع) منتهی می‌گردید. سپس نگره‌های جدید، نیروهای متخصص و سازمان‌یابی پژوهشکده، اقتضائات نوینی را ایجاب کرد که تشکیلات و دستاوردهای کنونی حاصل آن است.
تمرکز بر جوانب گوناگون تاریخ و سیره امامان(ع) و سازوکارهای منطقی و اصولی دستیابی به حقایق تاریخی و همچنین مطالعه و تحقیق درباره هویت تاریخی تشیع و نقش آن در فرهنگ و تمدن اسلامی اساسی‌ترین رویکرد‌های پژوهشکده بوده است.
در کنار انجام فعالیت‌های موردی، اجرای پروژه‌های بزرگی همچون فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی و دائرة‌المعارف تاریخ رویدادهای تاریخی اسلام از جمله فعالیت‌های این مجموعه بوده است. همچنین تدوین دانشنامه اهلبیت(ع) و تحقیق در زوایای مبهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جمله برنامه‌های کلان پژوهشکده است که زمینه‌های انجام آن در سال‌های اخیر فراهم آمده است.
گفتنی است این پژوهشکده اهداف مهمی از جمله تبیین و تنقیح مبانی و چارچوب‌های نظری دانش تاریخ اسلام و سیره معصومان(ع) به منظور توانمند‌سازی و توسعه آنها برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون فردی و اجتماعی، معرفی علمی الگوهای شخصیتی و رفتاری معصومان در ابعاد گوناگون حیات فردی و اجتماعی و متناسب با سطوح مخاطبان، هویت‌شناسی شیعه و بررسی سیر تحول و تطور مؤلفه‌های آن از آغاز تا کنون و پاسخگویی روشمند به پرسش‌ها و شبهات جامعه معاصر در زمینه تاریخ تشیع، سیره معصومان(ع) و فرهنگ و تمدن اسلامی را دستور کار خود دارد.
لازم به ذکر است، سیاست های کلی این پژوهشکده را، نظریه‌پردازی در حوزه تاریخ و پژوهش‌های تاریخی، توجه به کاربردی بودن فعالیت‌ها با در نظرداشت نیازهای بالفعل و بالقوه جامعه، اهتمام به ارتباط و تعامل با اندیشمندان و فرهیختگان و استفاده از توان و دستاوردهای آنان در زمینه تاریخ و سیره و همکاری پژوهشی و ارتباط فعال با مراکز مختلف علمی ـ پژوهشی حوزوی و دانشگاهی تشکیل می دهد.
همچنین گروه های پژوهشی این پژوهشکده شامل گروه سیره اهل بیت(ع)، گروه تاریخ تشیع و گروه فرهنگ و تمدن اسلامی است که هرکدام اهداف و سیاست های خاصی را دنبال می کنند.
گفتنی است این پژوهشکده، دارای 32 اثر منتشر شده، 6 اثر آماده نشر، 19 پژوهش در حال انجام، 8اثر برگزیده و 45 نشست‌‌ها و گفتگوی علمی می باشد./1330/ت303/س