شفاعت شامل حال فاسق بالفعل نمی‌شود/ عمل صالح فرد را در مدار عزت حفظ می‌کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام سید حسن ضیایی، استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان در ادامه مباحث تهذیب نفس یا مدیریت بر خویشتن از کتاب وسایل الشیعه جلد یازدهم که پیش از ظهر امروز در جمع طلاب مدرسه علمیه مرحوم آیت الله خویی برگزار شد، تصریح کرد: تفضل خاص خدا شامل حال فردی می شود که از گناه کبیره اجتناب کرده و روز قیامت از گناهان صغیره اش نیز چشم پوشی می کنند همان طور که خداوند در آیه 31 سوره نساء فرمودند «إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً؛اگر از گناهان کبیره ای که از آنها نهی شده اید اجتناب کنید، ما از بدیهای شما صرف نظر می کنیم و شما را به منزلگاهی گرامی داخلتان می سازیم.

تائبین از سوی ائمه شفاعت می شوند

وی در ادامه افزود: اگر گناهان کبیره را ترک کنید یعنی از وقتی که ممیز و بالغ شده  و تا هنگامی که از دنیا رفتید از ارتکاب گناه کبیره خودداری کنید و چنان چه از روی غفلت چنین گناهی را مرتکب شدید باید سریع  توبه کرده که واجب فوری  و بدانید که خداوند خلف وعده نمی کند و پاداش این افراد بهشت است و در جایگاهی کریم قرار دارند.

استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان با بیان این که شفاعت ائمه(ع) برای افرادی ضروری است که از روی عمد و اختیار مرتکب گناه شده و اگرچه توبه کرده ولی توبه مقبولی نداشته است، اظهار کرد: شفاعت برای مرتکبین کبیره از اصحاب یمین است و طبق احادیث وارده از شیعه و سنی، رسول خدا (ص) فرمودند: «إنما شفاعتی لاهل الکبآئر من أمتی فأما المحسنون فما علیهم من سبیل؛ شفاعت من فقط راجع به معصیت کاران کبیره از امت من است و اما محسنین برای آنها راه مؤاخذه ای نیست».

حجت الاسلام ضیایی در ادامه بیان این حدیث گفت: هرکسی که کار خوب و نیک او را مسرور می کند و کار زشت و بد سبب ناراحتی اش می شود، این نشان می دهد که او مؤمن بالفعل است و چنان چه  گاهی به خاطر ساده لوحی یک گناهی مرتکب شده است ولی سریع پشمان شده و توبه می کند یعن هیچ وقت از گناه خوشحال نیست.

شفاعت ائمه شامل حال فاسق بالفعل نمی شود

وی در ادامه خاطرنشان کرد: شخصی که هرگز برگناهی که انجام داده به ویژه گناهان دنباله دار پشمیان نشود، فاسق بالفعل است و شفاعت شامل حال او نمی شود چرا که، نه این که او نخواهد گناه مرتکب نشود بلکه دیگر زمینه انجام گناه برایش فراهم نیست.

استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان با توجه به این که حدیث فوق در اواسط و انتهای آن قطع شده است، بیان کرد: آیت الله سیستانی می فرمایند که یک مجتهد و مرجع نمی تواند طبق وسایل الشیعه فتوا دهد چون اکثر روایات آن یا مرسل یا مقطوع  و از طرفی باید همه روایات به صورت کامل مشاهده شود تا بعد جمع دلالی صورت گیرد و ممکن است آن چه حذف شده تقریب نظر شما باشد بنابراین وسایل الشیعه در بحث فتوایی قابل استناد نیست.

حجت الاسلام ضیایی با بیان این که شفاعت انسان های خوب شامل انبیا، مرسلین، ائمه(ع)، علمای صالح، شهیدان، پدر و مادر صالح و حتی فرزند صالح می شود، تصریح کرد: اگر فردی بر انجام گناهان صغیره اصرار داشته و در نهایت بدون پشیمانی و توبه از دنیا برود، شفاعت هیچ کس در مورد او مقبول نمی شود، حتی شفاعت پیامبر(ص) که مستجاب الدعوه اند  چرا که منافق بوده  و در این نفاق باقی مانده  ونیز با گفتار، کردار و رفتار خود به استهزاء و مسخره کردن خوبان پرداخته است.

وی افزود: در آیات قران داریم که پیامبر(ص) اگر 70 بار برای این منافقین استغفار کنند، خداوند نمی پذیرد چرا که آن ها  اصول ارزشی وخوبان را به سخریه می گیرند از این رو خدا شفاعت خوبان را نسبت به این منافق محارب قبول نمی کند.

استاد سطح عالی حوزه خراسان با یادآور شدن این که از نظر فقهی برای توبه گفتن یک بار «استغفرالله» کفایت می کند، اظهار کرد: خداوند انسان تائب را دوست دارد و او مشمول شفاعت معصوم می شود چرا که از انجام گناه پشیمان می شود ولی کسانی که از همان ابتدا از ارتکاب گناهان کبیره اجتناب کنند و در صغیره هم مراقب باشند و برآن اصرار نورزند، جزء محسنینند که خداوند در آیه 31 سوره نساء درباره آن ها می فرماید «وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً».

حجت الاسلام ضیای با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) از کتاب تحف العقول که به مباحث روز اشاره دارد، گفت:  امام صادق(ع) فرمودند «خوشا برآن که آرزوهای دروغین سرگرمش نکند» به طور مثال لشکر یزیدیان با این که اهل نماز و عبادت بودند ولی امام حسین(ع) را به شهادت رساندند و این به خاطر سرگرم شدن به آرزوهای دنیوی و لهو لعب بود و مثالی در دنیای امروز این که عده ای با کنار گذاشتن بصیرت به دنبال رابطه با دشمن هستند و اگرچه این ارتباط منفعتی ندارد ولی برای رسیدن به منافع مادی بر این ارتباط اصرار می کنند.

عمل صالح فرد را در مدار عزت حفظ می کند

وی در ادامه با بیان این که ایمان سبب عزت آفرینی می شود و عمل صالح فرد را درمدار عزت نگه می دارد، خاطر نشان کرد: مؤمن بالفعل که عقل حسابگر و معاد دارد به این آرزوهای دنیوی سرگرم نمی شوند و افزون بر این که به دشمن درون خود همچون نفس اماره اعتماد نمی کند، نسبت به دشمن خارجی نیز اعتماد ندارد چرا که خداوند در قرآن فرموده نباید به دشمن اعتماد کرد.

استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) که فرمودند« قلب هایی که تهی شود از یاد خدا، می چشد مزه دوستی غیر خدا را»، افزود: خداوند به چنین افرادی، مزه دوستی غیر خدا و حرام  و شیرینی غیر خود را به او می چشاند که در نتیجه نسبت به آن افعالی که رنگ خدایی داشته باشد، لذت و رغبتی ندارد و بنابراین از عبادت شرعی لذت نمی برد.

حجت الاسلام ضیایی در ادامه با یادآور شدن این که ارتکاب علنی به گناه سبب از بین رفتن اعتبار و اعتماد مردم نسبت به شخص گنه کار می شود، بیان کرد: در کتاب بحارالانوار، امام حسین(ع) فرمودند «هم نشینی با افراد پست و بدکار موجب شرّ و نشست وبرخاست با افراد فاسق و زشت کار خطرآفرین و اتهام آور است» ترجمه توضیحی این حدیث یعنی هم نشینی با افراد پست و فرومایه، شرّ و شعله شرارت را در انسان برافروخته می کند و همنشینی با افراد فاسق، شک و دو دلی می آورد که زمینه از دست دادن اعتبار مردمی و اعتماد مردمی است چرا که باعث بدبینی مردم به انسان می شود.

وی با اشاره به روایتی از امام سجاد(ع) که فرمودند «الدُّنْیا سِنَةٌ، وَ الاّْخِرَةُ یَقْظَةٌ، وَ نَحْنُ بَیْنَهُما أضْغاثُ احْلامِ؛ دنیا همچون نیمه خواب (چرت) است و آخرت بیداری است و ما در این میان این دو در خواب پریشانیم»، تصریح کرد:  مردم در دنیا زندگی می کنند و نسبت به آن حبّ و دلبستگی دارند درواقع آن ها نیمه خواب و گیج اند و روز آخرت بیداری کامل پیدا می کنند و آن جاست که با هوشیاری کامل، فریاد «واحسرتا» می زنند درحالی که به باطن خود، یعنی کور محشور می شوند.

بخشیدن از شاخصه های عزت نفس است

استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان به سه شاخصه در داستان حضرت یوسف(ع) اشاره و بیان کرد: حضرت با یاد خدا از غلبه شهوت بی جا نجات یافتند، حضرت یوسف(ع) به خواسته و نیاز شخصی خویش عمل نکرد و این در حالی است که  معصوم نیز همچون سایر انسان ها، نفس دارد امّا به وسیله نفس مطمئنه ملهمه و لوّامه به کنترل نفس های مذمومی مثل نفس اماره می پردازند یعنی مانند سایرین فاعل و مختاراست یعنی قدرت برکار خوب و حرام را نیز دارد.

حجت الاسلام ضیایی افزود: شاخصه سوم این که وقتی وظیفه ای به ایشان واگذار شد با این که فردی مشهور شدند ولی به خوبی آن را انجام دادند و گرفتار مصلحت های شخصی نشدند و به همه اقشار حتی کسانی که به ایشان ظلم کرده بودند، خدمت کردند و این به معنای داشتن عزت و کرامت نفس است که باطن نگر بوده و از خطای دیگران بگذریم و ظلمش را نسبت به خود ببخشیم./844/201/ب1