جریان شناسی تفسیر معاصر با تأکید بر تفسیر تربیتی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رضایی اصفهانی، رییس گروه قرآن و حدیث مدرسه عالی امام خمینی(ره)، عصر امروز در نشست علمی «جریان شناسی تفسیر معاصر با تأکید بر تفسیر تربیتی» که در انجمن علمی حوزه علمیه برگزار شد، با بیان این که به نظر بنده مهمترین جریان‌های تفسیری معاصر 10 مورد هستند، اظهار داشت: از ده شاخه اصلی چهار تفسیر روایی، کلامی، عرفانی و فقهی از قدیم بوده است و تفاسیر فراوانی در این رویکردها به چاپ رسیده است و هنوز هم ادامه دارد.
وی با بیان این که جریان فلسفی تفسیر عملا متوقف شده است، افزود: از سید جمال الدین اسدآبادی به بعد تفاسیر جدیدی بنا شد و تفسیر اجتماعی در ایران هم به وجود آمد و از دل تفسیر اجتماعی تفسیر علمی بیرون آمد.
حجت الاسلام رضایی خاطرنشان کرد: چند تفسیر جدید دیگر هم از قبیل تفسیر تنزیلی، التقاطی، ادبی و مستشرقان هم در ادامه به وجود آمد که در دوره معاصر در جهان اسلام وجود دارد و برخی از این جریان‌ها ممکن است مورد اشکال هم باشند.
وی با بیان این که تفسیر علمی از دل تفسیر اجتماعی بیرون آمده است، یادآور شد: تفسیر علمی به دو بخش تفسیر طبیعی که تفسیر نجومی، تفسیر طبی و تفسیر زیست شناختی از زیر مجموعه های آن هستند به وجود آمدند و تفسیر ریاضی(عددی) تقسیم شده است؛ عمده جریان تفسیر علمی به سمت علوم انسانی رفته است و اوج این جریان هم در همین عرصه خود را نشان داده است.
عضو هیأت علمی جامعه المصطفی با بیان این که رویکردهای علوم انسانی در تفسیر بسیار زیاد است، ابراز داشت: تفاسیری از جمله تفسیر اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، مدیریتی، حقوقی، اقتصادی، روانشناختی، تربیتی و تاریخی از تفسیر علمی قرآن در علوم انسانی ایجاد شده است و تفاسیر زیادی در اهل سنت و شیعه تألیف شده است.
وی با اشاره به تفسیر تاریخی قرآن، افزود: چند رویکرد به این تفسیر شده است که برخی به قصص قرآن پرداخته‌اند و برخی در مصر هم به این تفسیر پرداخته‌اند و لی هنوز به غنا نرسیده و جای کار زیادی دارد.
حجت الاسلام رضایی در تعریف تفسیر تربیتی، خاطرنشان کرد: نخستین تفسیر تربیتی قرآن حدود 25 سال پیش توسط حسین میرزا خانی تألیف شده است و اگر چه که تنها یک جلد از آن چاپ شده است ولی این تفسیر جامع است و تربیتی خالص نیست و بعد از آن هم تفاسیر دیگری به چاپ رسیده است.
وی با بیان این که تفسیر تربیتی سه رویکرد می‌تواند داشته باشد، یادآور شد: اولین رویکرد توضیح و تبیین آیات تربیتی قرآن است که بخش عظیمی از آیات را در بر می گیرد؛ رویکرد دوم استنباط نظام تربتی از قران است که شامل مبانی، اصول، اهداف، روش‌های تربیتی و دیگر موارد می‌شود که به صورت تفسیر موضوع تحقق می‌یابد و رویکرد سوم نگاه تربیتی به قران است که در این رویکرد پیام‌های تربیتی از همه آیات قرآن استنباط می‌کند که هنوز در این زمینه کار جدی صورت نگرفته است./843/پ202/ی