اقدامات امام رضا سبب توسعه فرهنگ و معارف شیعه شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام سید مرتضی مدنی شامگاه امروز در جشن میلاد امام رضا(ع) که در مسجد و حسینیه حضرت علی(ع) شهرضا برگزار شد، با اشاره به حدیث« رَحِمَ اللهُ عَبْداً أحْیی أمْرَنا، قیلَ: كَیْفَ یُحْیی أمْرَكُمْ؟وَ قالَ - علیه السلام - : یَتَعَلَّمُ عُلُومَنا وَیُعَلِّمُها النّاسَ» از امام رضا(ع) عنوان کرد: یکی از مهمترین اهداف اهل بیت(ع) ترویج فرهنگ و معارف اسلامی در تمامی کشورهای جهان بوده است، ایشان از هر موقعیتی برای تبلیغ احکام اسلام استفاده کرده و دیگران را نیز به این کار تشویق کرده‌اند.
وی همچنین با اشاره به حدیث« شیعَتُنا المُسَّلِمُونَ لاِمْرِنا، الْآخِذُونَ بِقَوْلِنا، الْمُخالِفُونَ لاِعْدائِنا، فَمَنْ لَمْ یَكُنْ كَذلِكَ فَلَیْسَ مِنّا» از امام رضا(ع) گفت: مهمترین دستورات اخلاقی، فقهی و حتی معرفتی اسلام که از طریق روایات مختلف به ما رسیده است همواره بر لزوم ولایتمداری و تبعیت از دستورات معصومین تأکید داشته‌اند، در واقعه فرهنگ اسلامی که پس از پیامبر(ع) از طریق ائمه(ع) و پس از آنان از طریق مراجع تقلید استمرار و منتشر شده است در گفتار و کردار پیرو نظریه توحید و یگانه پرستی بوده است.
استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به بخشهایی از زندگانی امام رضا(ع) اظهار کرد: در دهم شوال 201 هجري امام رضا(ع) به مرو وارد شد و از چند فرسخي شهر مرو مورد استقبال مأمون، فضل بن سهل و جمع کثيري از بزرگان آل عباس و علويان قرار گرفتند؛ عبدالله مأمون خود را به عنوان ميزباني مخلص در خدمت آن حضرت نشان داد؛ حضور امام در مرو و پذيرايي مأمون از او و اجازه يافتن مردم براي ملاقات با آن حضرت غير منتظره بود، تا اين که مأمون مسئله خلافت و جانشینی خود را مطرح کرد.
حجت الاسلام مدنی ادامه داد: امام رضا(ع) در پاسخ مأمون گفت« تو مي‌خواهي مردم را نسبت به من بدبين کني. مي‌خواهي مردم بگويند علي ابن موسي الرضا(ع) در دنيا زاهد نبود، بلکه دستش به دنيا نمي‌رسيد» و با این اقدام عملاً پیشنهاد مأمون را نپذیرفتند اما بعدها با اقدامات مأمون ناچار به پذیرش این مسئولیت شدند؛ اما رضا(ع) در دوران زندگی در مرو و ایام قبل از آن برای ترویج فرهنگ شیعه در سراسر ممالک اسلامی تلاش کردند.
وی گفت: امام رضا(ع) در نیشابور فرمودند« کلمه ي لا الله الا الله حصار من است پس هر کس گواهي به آن بدهد داخل حصار من شده و کسي که داخل در حصار من شود از عذاب من ايمن خواهد بود»، این حدیث به عنوان یکی از ارکان اصلی معارف شیعه مطرح است زیرا آن حضرت پس از لحظاتی فرمودند ایمنی از عذاب خداوند به شرط پذیرش ولایت اهل بیت(ع) معنا و مفهوم پیدا می‌کند.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: در زمانی که امام رضا(ع) برای اقامه نماز عید فطر از شهر خارج شدند، لباس و پوششی را بر اساس سنت رسول الله(ص) برگزیدند، این پوشش امام رضا(ع) در دیدگاه مردم با پوشش عمال حکومتی بسیار متفاوت بود، فضل بن سهل برای جلوگیری از ارتباط بیشتر اما(ع) با مردم و پیشگیری از شورش احتمالی آنان از مأمون خواست که نماز عید را خودش اقامه و از ادامه حضور امام(ع) در بین مردم جلوگیری کند.
حجت الاسلام مدنی تصریح کرد: مجموعه اقدامات امام رضا(ع) در زمان حیات ایشان در مدینه، در طول مسافرت از مدینه تا مرو و در زمانی که در منطقه خراسان حضور داشتند سبب توسعه فرهنگ و معارف شیعه به سراسر ممالک اسلامی شد، امروز در طول مسیر سفر ایشان از مدینه تا مرو مکانهای زیادی به عنوان قدمگاه وجود دارد که هر یک از آنان مبیّن حضور یک امام معصوم در آن محل است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به حدیث« مَنْ تَذَكَّرَ مُصابَنا، فَبَكی وَ أبْكی لَمْ تَبْكِ عَیْنُهُ یَوْمَ تَبْكِی الْعُیُونُ، وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیی فیهِ أمْرُنا لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ» از امام رضا(ع) گفت: گریه در فرهنگ شیعه در واقع نوعی انتقال معارف و بیان مصائب اهل بیت و برگزاری مجالس روضه اقدامی در جهت انتقال تاریخ و یاد و خاره خانواده پیامبر(ص) به نسلهای بعدی است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: واقعه عاشورا در طول تاریخ سبب وقوع قیامهای مختلفی شده است، این واقعه انگیزه زیادی برای شیعیان برای مبارزه با حکام ظلم و جور ایجاد کرده است؛ اما انتقال فرهنگ عاشورا از طریق مجالس روضه و دستجات عزاداری زمینه انتقال یاد و خاره شهدای کربلا را فراهم کرده است.
حجت الاسلام مدنی همچنین با اشاره به حدیث« لَتَأمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِ، اَوْلَیَسْتَعْمِلَنَّ عَلَیْكُمْ شِرارُكُمْ، فَیَدْعُو خِیارُكُمْ فَلا یُسْتَجابُ لَهُمْ» از امام رضا(ع) گفت: اقامه فریضه امر به معروف و نهی از منکر در حقیقت تذکر احکام و دستورات دینی به دیگران است، امامان معصوم و از آن جمله امام رضا(ع) بارها در احادیث مختلف بر ضرورت اقامه این فریضه تأکید و سفارش کرده‌اند زیرا از این طریق امور جامعه اصلاح شده و فرایض دینی در بین مردم اجرا می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، عنوان کرد: متأسفانه در جامعه ما برخی از امور با شائبه‌های سیاسی و جناحی آمیخته شده در حالی که اگر افراد غیر متخصص در امور دینی در خصوص معارف و حکمتهای دینی سخن بگویند نه تنها سودی نخواهد داشت بلکه باعث ترویج برداشتهای غلط از دستورات دینی می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: طلاب و روحانیان مدتهای زیادی از عمر خود را در حوزه‌های علمیه صرف فراگیری احکام و دستورات دینی می‌کنند، یک طلبه با وجود آنکه برای فراگیری دستورات دینی تلاش زیادی را انجام داده و برای این منظور متحمل رنجهای زیادی می‌شود تا زمانی که از یک مرجع تقلید اجازه نقل حدیث پیدا نکند، به خود اجازه این کار را نمی‌دهد؛ اما بعضی افراد فکر می‌کنند تحصیلات دانشگاهی مجوزی برای بیان و حتی تفسیر متون اسلامی و احادیث است در حالی که باید در این کار خود تجدید نظر کنند.
حجت الاسلام مدنی تأکید کرد: هر عملی نیازمند تخصص است، اگر بشر از حدود چند قرن گذشته به لزوم تخصص گرایی در امور وافق شده است جهان تشیع و بزرگان دینی ما بیش از چهارده قرن است که بر لزوم تخصص گرایی در مباحث دینی تأکید کرده‌اند بنابراین هر فردی نباید به خود اجازه بیان و تفسیر حدیث را بدهد؛ فردی مانند عبدالعظیم حتی با وجود آنکه محضر چند امام را درک کرده و از علمای بزرگ اسلامی محسوب می‌شده باز هم عقاید و علم خود را به محضر امام عصر خود عرضه کرده سات؛ اینگونه اقدامات باید به عنوان الگویی برای ما در این زمان قرار گیرد./868/202/ب