نباید تصور کنیم در تفسیربه پایان رسیده ایم/ هر فردی نمی تواند ادعای مفسری بکند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید پنجشنبه شب در نشست هم اندیشی اساتید تفسیر حوزه علمیه قم که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، با بیان این که مسأله این که جانشینان رسول اکرم(ص) 12 نفر هستند از راه های گوناگون قابل اثبات است، گفت: نقبای بنی اسرائیل 12 نفر هستند، همچنین تعداد حواریون حضرت مسیح نیز 12 بود.

وی افزود: طبعا نوعی تبادر به ذهن می رسد که اوصیای پیامبر خاتم هم 12 نفر باشند، ممکن است در نظر ما برهان قطعی نباشد و ملازمه بین اوصیای پیامبران وجود نداشته باشد، این مسائل عقلی در ذهن ما وجود دارد اما در ذهن نوع مردم نیست از این رو فردی با توجه به این نکته و پس از پیگیری ها از تسنن به تشیع راه پیدا می کند.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که از ویژگی امام سجاد(ع) این است که به مسائل فرهنگی پرداختند، اظهار داشت: حضرت در شرایط خفقان زمان خود مردم را متوجه مسائل فکری و فرهنگی کردند، همه امامان انسان های موفقی بودند و طبق شرایط زمان خود عمل کردند.

وی ادامه داد: اخیرا در برخی از محافل می گویند که روایات اثنی عشر در زمان پیامبر و امیر مؤمنان نبوده بلکه از زمان امام باقر(ع) به بعد پیدا شده است، این افراد شبهه را پخش می کنند و دنبال جواب نیستند، در صحیح مسلم 9 روایت می گوید امر این امت پیش نمی رود مگر این که 12 امام از قریش بر آن ها بگذرد.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که صحیفه سجادیه شناخته نشده است، ابراز داشت: پس از انقلاب در مسیر قرآن قدم هایی برداشته شد و بحمدالله مفسران بسیار تربیت شدند و آثار قرآنی بسیار به وجود آمد، نهج البلاغه هم از دوران قدیم مورد توجه بوده و تا کنون 500 شرح بر آن نوشته شده است.

وی عنوان کرد: صحیفه شناخته نشده از این رو طلاب و فضلا باید کمر همت ببندند تا کتاب بازگردد و کتاب درسی و اخلاقی باشد، اگر اخلاق جزو برنامه ها است باشد باید از صحیفه سجادیه اتخاذ شود، اخلاق و عرفان اسلامی در برابر عرفان کاذب در صحیفه وجود دارد.

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: دعاهای حضرت انواعی دارد که بخشی از آن اعتقادی به شمار می رود، در زمان امام برخی از افراد فریب خورده قضا و قدر را به گونه ای جلوه دادند که قضا و قدر دست انسان را می بندد و او نمی تواند هیچ کاری انجام دهد.

وی اضافه کرد: ما هم قائل به قضا و قدر هستیم اما مسأله ای که آن ها می گویند همان قضا و قدر یهود است و می گویند که خدا هم نمی تواند قضا و قدر را تغییر دهد و آن را خدای دوم می دانند، در چنین زمانی امام سجاد(ع) با روایات روشن می کند که این گونه نیست که قضا و قدر دست انسان را ببندد بلکه انسان می تواند به وسیله توسل به خدا و دعا تقدیر خود را عوض کند.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که درزمان امام سجاد(ع) مسأله رؤیت خداوند مطرح بود که از یهود است، گفت: حضرت با سخنان خود این مسأله را برای مردم جامعه تبیین و حل کردند، اگر کسی می خواهد صحیفه را شرح کند باید تاریخ امویان و مسائلی که در آن زمان بود را مد نظر داشته باشد تا بداند که حضرت در چه شرایطی دست به کار فرهنگی زدند.

وی افزود: دعا قضا و قدر شکن است البته قضا و قدر حتمی قابل شکستن نیست، قضا و قدر حتمی این است که همه انسان ها طعم مرگ را می چشند که قابل شکستن نیست، بخشی دیگر از دعاهای حضرت زین العابدین مربوط به مسائل اجتماعی است که به عنوان مثال برای مرزبانان کشور اسلامی دعا می کنند.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که 2 گونه دعا وجود دارد، اظهار داشت: یکی راز و نیاز با خداوند بوده که هدف منوی و حاجت انسان است یعنی انسان اگر خدا حاجت را برآورده کند انسان لذت می برد، نوع دیگر که مربوط به دعای حضرت می شود این است که خود سخن گفتن با خداوند متعال منهای حاجات برای انسان لذب بخش است.

وی با بیان این که امروزه مردم گرفتار مشکلات گوناگونی هستند، ادامه داد: بسیاری از این افراد به سراغ تفریحات، ساز و آواز و جاهای دیگر می روند تا بتوانند خود را از غم و غصه بیرون بیاورند اما بهترین راه برای کاستن غم و غصه ای که بر انسان حاکم می شود مسأله دعا است.

این مرجع تقلید با بیان این که دعا سبب می شود که آلودگی ها و غمی که بر قلب انسان حاکم است پاک شود، ابراز داشت: مردم به حضرت مهدی(عج) علاقه مند هستند اما برخی مهدی مهدی می گویند تا کارشان راه بیفتد اما اولیای الهی به خود مهدی(عج) منهای این که ایشان وسیله خیر هستند علاقه دارند.

وی تفسیر را مسأله ای لازم برای حوزه و جامعه دانست و عنوان کرد: بحمدالله قم از نظر تفسیر تکان خوبی خورده است، زمانی تفسیر ما منحصر به برخی علما در قم بود اما خوشبختانه در حال حاضر تفسیرهای گوناگونی به چاپ رسیده است.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: یکی از اشکالات اهل سنت بر ما این بود که در شما حافظ وجود ندارد اما اکنون می بینیم که این حرف ها درست نبوده و حافظان قرآن بسیاری داریم، در سال 56 مرکزی را راه اندازی کردیم که حافظان قرآن تربیت شوند.

وی اضافه کرد: این کاستی در حال رفع شدن است و امیدواریم که محققان و نویسندگانی در زمینه قرآن و تفسیر پیدا شود، نباید تصور کرد که از نظر تفسیر به پایان رسیده ایم، هرچه روی قرآن بیشتر مطالعه شود مسائل جدیدتری پیدا می شود.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که تفسیر باید دارای میزان باشد تا هرکس ادعای مفسری نکند، گفت: مفسر باید دوره ببیند و قواعد آن را بیاموزد، تفسیر باید طبقات گوناگونی برای اقشار مختلف جامعه داشته باشد./1323/پ201/ج