کارنامه علمی 38 ساله ایران در آیینه انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از ایرنا، گزارش مقایسه ای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ازعملکرد آموزش عالی کشور در بخش پژوهشی و فناوری نشان می دهد که سهم ایران در تولید علم جهانی از یک صدم درصد در سال 1357 به 1.81 درصد در سال 1395 رسیده است و کسب رتبه اول علمی در سطح منطقه و جهان اسلام نیز در پی خود باوری نشات گرفته از انقلاب اسلامی محقق شده است.

براساس آمارهای منتشر شده، رتبه علمی ایران در جهان در پایگاه اسکوپوس و ISI اکنون شانزدهم دنیاست درحالیکه تا قبل از انقلاب اسلامی، در رتبه بندی این پایگاه های استنادی بین المللی هیچ جایگاهی نداشت.

سهم ایران در تولید علم دنیا براساس گزارش های ISI در سال 1357 حدود یک صدم درصد بود درحالیکه این رقم اکنون به 1.81 درصد رسیده است و رتبه علمی نخست منطقه و جهان اسلام را براساس مستندات اسکوپوس و ISI داراست.

در سال 1357 برابر با 1979 میلادی، تعداد 669 مقاله علمی از طرف محققان ایرانی در پایگاه ISI نمایه شده بود و اکنون (2016 میلادی) این رقم با افزایش بیش از 55 برابری به 36 هزار و 842 مقاله افزایش یافته است.

آمارهای موجود نشان می دهد که پژوهشگران ایرانی در سال 2016 تعداد 45 هزار و 703 مقاله علمی در پایگاه بین المللی اسکوپوس نمایه کرده اند.

درحالیکه تا ابتدای انقلاب، نام هیچ یک از دانشگاه های ایرانی در فهرست دانشگاه های برتر دنیا در نظام رتبه بندی تایمز به چشم نمی خورد اکنون 8 دانشگاه کشورمان در جمع دانشگاه های برتر جهان قرار گرفته اند و در طبقه بندی بین المللی لایدن نیز تعداد دانشگاه های ایرانی موجود در یک درصد دانشگاه های برتر و تأثیر گذار دنیا نیز به 14 دانشگاه افزایش یافته است.

200 استاد ایرانی در جمع یک درصد دانشمندان برتر جهان

ایران که تا سال 1357 هیچ شخصیت علمی در جمع یک درصد دانشمندان جهان نداشت، اکنون 200 دانشمند برتر در این سطح دارد.

انجمن های علمی که همواره پیشران و نماینده فعالیت های تخصصی در حوزه های مختلف علمی بوده اند نیز در این مدت، رشد چشمگیری را تجربه کرده اند به طوریکه آمار آنها از 78 انجمن در سال 1357 به 357 انجمن در زمان حاضر (1395) رسیده است.

قطب های علمی نیز که تا قبل از انقلاب اسلامی وجود نداشتند نیز اکنون 136 نماینده در سراسر کشور دارند.

شمار نشریات علمی - پژوهشی کشور با رشد 52 برابری از 20 عنوان در ابتدای انقلاب اسلامی به یک هزار و 47 عنوان نشریه در سال جاری افزایش یافته است.

آمار نشریات علمی - ترویجی نیز در این سالها از 55 عنوان به 145 عنوان رسیده است.

تا سال 1357 تعداد 83 موسسه پژوهشی کشور دارای مجوز اصولی یا قطعی و آزمایشی بودند که این آمار اکنون به 686 موسسه افزایش یافته است.

درسالهای پس از انقلاب اسلامی تاکنون 177 مرکز رشد علم و فناوری، 39 پارک علم و فناوری، یک هزار و 452 آزمایشگاه مرکزی و غیر مرکزی در بستر شاعا (شبکه آزمایش های علمی ایران)، 131 آزمایشگاه مرکزی در مراکز آموزش عالی، و 12 هزار و 594 آزمایشگاه وابسته به وزارت علوم راه اندازی شده است.

در زمان حاضر، 60 دانشگاه کشور دارای نظام HSE هستند و 964 شرکت دانش بنیان و سه هزار و 9 واحد فناور در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد سراسر کشور استقرار یافته اند و 5 منطقه ویژه علم و فناوری نیز تشکیل شده است درحالیکه هیچیک از این زیرساختها تا سالها و دهه های ابتدایی انقلاب اسلامی نیز در کشور وجود نداشت.

تازه ترین آمارهای وزارت علوم نشان می دهد تا سه ماه نخست سال 1395 تعداد 30 هزار اشتغال مستقیم در پارکهای علم و فناوری مراکز رشد کشور ایجاد شده است و میزان صادرات دانش بنیان توسط پارکها و مراکز رشد در این مدت، چهار میلیارد و 293 میلیون دلار بوده است.

در سه ماه اول امسال همچنین سه هزار و 811 هزار میلیارد ریال قرارداد میان بخش های صنعتی و دانشگاهی، پژوهشگاهی و فناوری در رویدادهای فن بازار و نمایشگاهی منعقد شده است.

تعداد شرکت های زایشی (اسپین آف) تا پایان بهار 95 نیز 34 مورد گزارش شده و پارک ها و مراکز رشد علم و فناوری کشور نیز هزار و 52 فناوری مهم خلق کرده اند که 57 مورد از آنها به خارج کشور صادر شده است.

آمارهای وزارت علوم همچنین از ثبت 20 نشان تجاری توسط پارکها و مراکز رشد در سه ماهه اول امسال خبر می دهد و در این مدت، 750 ایده نیز در این مراکز به ثبت رسیده اند که 550 ایده به محصول تجاری، تبدیل شده اند.

در سه ماهه نخست امسال، تعداد هسته های فناور متقاضی ورود به پارکها و مراکز رشد کشور یک هزار و 649 مورد گزارش شده است، 69 واحد فناور موفق به خروج از پارک ها و مراکز رشد شده اند و 148 اختراع نیز در این مراکز به ثبت رسیده است./1325//102/خ