شریعت اسلامی یک نظام ریشهدار و اصیل است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله سيد مصطفي محقق داماد، استاد حوزه علمیه امروز در نشست تخصصی فقه محیط زیست که در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد، گفت: تفکر و اندیشه روز به این درجه رسیده است که شریعت اسلامی یک نظام ریشهدار و اصیل است که از هیچ الگوی دیگری اقتباس نشده است.
وی افزود: کنفرانس‌هایی به نام حقوق تطبیقی در دنیا برگزار می‌شود که در آن به استقلال و اصیل بودن اسلام اعتراف کردند.
آیت الله محقق داماد ادامه داد: در 1966 میلادی چند نخبه حقوق‌دان غرب اعتراف می‌کنند که شریعت اسلامی همچنان از نظام‌های حقوقی بزرگ در دنیای معاصر به شمار می‌رود.
استاد حوزه علمیه عنوان کرد: موضوع محیط زیست با تعریف امروزی کاملا جدید است، به این دلیل که هرگز بشر درباره لایه ازن درکی نداشت، زیان و خسارت ناشی از گازهای گلخانه‌ای تازه است.
وی اظهار داشت: فقه و شریعت اسلام یک نظام منسجمی است و هر نظامی باید توان پاسخگویی به مباحث جدید را داشته باشد، بنابراین ما مسائل زیست محیطی را به فقه اسلامی عرضه می‌کنیم و از آن پاسخ می‌گیریم.
آیت الله محقق داماد افزود: برای پاسخ به مباحث محیط زیست باید به یک اجتهاد بدیع دست بزنیم، اگر بخواهیم به سبک سنتی اجتهاد کنیم به جایی نخواهیم رسید.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه فقه قواعد کلی درون فقهی با اصولی در طول خود دارد، ابراز کرد: در بحث محیط زیست فقاهت آن را از منابعی مانند قرآن و سنت خارج می‌کنیم.
وی با بیان اینکه منع افساد اصل قرآنی است، گفت: خداوند در آیات زیادی از قرآن کریم خطاب به انسان می‌فرمایند که از آلوده کردن زمین، آب و هوا پرهیز کنید، نمونه آن آیه 13 مائه است، همچنین در آیات دیگری از قرآن کریم از او خواسته که زمین را آباد کند که نمونه آن آیه 61 هود است.
آیت الله محقق داماد با بیان اینکه مالکیت مطلق به خداوند تعلق دارد، عنوان کرد: مالکیت انسان نسبت به آسمان، زمین و طبیعت محدود است و تا حد برطرف کردن نیاز آن هم بدون اسراف می‌تواند در آن تصرف داشته باشد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه مالکیت انسان عام نیست، اظهار داشت: بر اساس آیات قرآنی انسان نسبت به محیط زیست، مالکیت مطلق ندارد، مالکیت هوا، جنگل‌ها، دریاها و .... همه از انفال است و متعلق به خداوند است، و انسان به شکل محدود که اصل آن از بین نرود می‌تواند از آن استفاده کند.
وی افزود: من تا یک حدی می‌توانم ساختمان بلند بسازم اگر قرار باشد بیش از حد معمول فضا را آلوده کنم نمازم در آن ساختمان دچار اشکال است، چرا که فضا برای همه انسان‌ها تا روز قیامت است، اگر شما در طبیعت به صورت بیهوده به شاخه درختی دست زده و آن را بشکنید تا قیامت مدیون بشریت هستید.
آیت الله محقق داماد ادامه داد: شما می‌توانید از حیوانات اهلی به مقدار نیاز خود استفاده کنید اما حق ندارید صرفا برای خوش‌گذرانی آنها را بکشید که این عمل شما گناه کبیره محسوب می‌شود، حتی درباره حیوانات موزی اگر به شما صدمه نمی‌زنند یا می‌توانید آنها را دفع کنید اجازه ندارید آنها را بکشید.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: دولت‌های اسلامی نباید عین نفت را فروخته و بین مردم تقسیم کنند، این گناه است بلکه باید آن را تبدیل به سرمایه به نفع مردم کنند که مسلمانان از آن سرمایه استفاده داشته باشند، نفت جزء معادن و از انفال است و نمی‌شود از عین آن استفاده کرد./807/201/ب2