اعتکاف، اردوی بزرگ معنوی و فرصتی برای خودسازی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خرم آباد، اعتکاف در شرع، به معنای التزام به توقف و درنگ در مسجد به قصد قربت است و ارکان اعتکاف شامل نیت، توقف در مسجد جامع شهر یا مساجد چهارگانه معروف، کمتر از سه روز نبودن اعتکاف و روزه دار بودن معتکف در این ایام است.

در ایام البیض انسان با گریز از هوای نفس و فرار از اشتغالات زندگی، در پی خلوتی می جوید که با معبود خویش انس بگیرد و با سوز دل و اشک دیده، باطن خود را از زنگار گناهان بشوید و خانه دل را مصفای حضور خالق هستی بخش سازد.

اعتکاف فرصتی است برای خودسازی و پرداختن به امور نفس خویش، در این ایام معتکفان بدون دلواپسی از وابستگیهای روز­مره، با خود و خدای خویش خلوت می کنند.

در ادامه گفت وگویی با حجت الاسلام سعید مهدوی، مدیر کل تبلیغات اسلامی لرستان با محوریت اعتکاف ارائه می شود.

رسا- مهم ترین آثار اجتماعی و فرهنگی اعتکاف از نگاه شما چیست؟

اعتکاف سنت الهی و حکم شرعی است که خدای متعال به عنوان یک نیاز روحی برای انسان ابلاغ فرموده اند که دارای آثار فراوان فردی، اجتماعی و فرهنگی است.

اعتکاف با توجه به اینکه امری فردی و بحث خلوت نشینی است و فرصتی است که انسان در هیاهوی دنیوی بتواند مدتی محدود و مشخص با خود خلوت کند.

اعتکاف دارای آثار مثبتی در زمینه خودسازی است و انسان ساعاتی به تفکر در اعتقادات، رفتار و منش خود می اندیشد و می تواند آسیب شناسی کند، نقاط ضعف و قوت را بررسی و برای آینده برنامه ریزی کند.

افراد با بررسی و مرور نقاط ضعف و قوت خویش می توانند ظرفیتها و استعدادهای فردی خویش را شناسایی و در راستای تقویت آنها تلاش کنند و در راستای برطرف سازی معایب خویش گام بردارند.

خلوت کردن با خدای متعال در مکانی مقدس همچون مساجد و به دور از متعلقات دنیوی در فضایی معنوی فرصتی برای تقویت معنویت و تحکیم باور و اعتقادات نسل جوان است، با توجه به اینکه جسم و روح انسان در زمینه خداشناسی و درک واقعیتها آمادگی بی نظیری دارد، با خلوت گزینی می تواند به کشفیاتی برسد آنچه را که تا امروز به آن نمی اندیشیده، امروز می تواند در فضای معنوی مسجد و خلوت گزینی با خدای متعال آن را درک کند و باورهای دینی خویش را مستحکم سازد.

معتکفان در این ایام و قرار گرفتن در فضای معنوی مساجد با اولیای الهی وابستگی و همبستگی پیدا می کنند و با نزدیک ساختن خویش به اولیای الهی می توانند دستورات دینی و الهی را در زندگی خویش پیاده کنند و از فیوضات الهی و معنوی بهره مند باشند.

اعتکاف فرصتی برای تقویت اتحاد در جامعه

معتکف در عین اینکه تنها است در جمع صدها معتکف دیگر قرار دارد و برنامه های جمعی، گفتمان، نشستهای پرسش و پاسخ و نماز جماعت برگزار می شود و این امر که فردیت در یک اجتماع اتفاق می افتد، باهم بودن و اتحاد را می آموزد.

با توجه به اینکه ایام اعتکاف محدود به سه روز است، معتکفان با روحیه معنوی قوی وارد جامعه می شوند و معنویت فراوانی را به جامعه تزریق می کنند، این امر آثار و برکات معنوی فراوانی در خانواده ها، محل کار افراد و جامعه به همراه دارد که می توان آن را بزرگ ترین آثار اجتماعی اعتکاف بیان کرد.

به حداقل رسیدن جرم و جنایتها از آثار فرهنگی و اجتماعی مراسم معنوی است  

تزریق معنویت در خانواده ها و جامعه آسیبهای اجتماعی را کاهش می دهد و موجب می شود صداقت، معنویت و عدالت در جامعه حفظ شود و این مهم تمرینی برای پرداختن به مسائل اجتماعی به دور از آسیبهای آن است.

با توجه به آمار ارائه شده از سوی دستگاه های قضایی و نیروی انتظامی که در ایامی همچون ماه محرم، صفر، رمضان و ایام اعتکاف میزان جرم و جنایتها به حداقل می رسد و آسیبهای اجتماعی فروکش می کند، کاهش این آسیبها از مهم ترین آثار فرهنگی اعتکاف است.

با رویش انقلاب استقبال مردم از مسائل دینی و معنوی بیشتر شده است و بیش از 70 درصد معتکفان را قشر جوان تشکیل می دهد، در برگزاری مراسم معنوی در مناسبتهای مختلف همچون اعتکاف هر سال شاهد سیر صعودی مردم در استقبال از این مراسم هستیم، و حضور بخش اعظمی از قشر جوان در آیین عبادی اعتکاف فرصتی برای تربیت دینی و هدایت این نسل است.

رسا- حضور روحانیت در مراسم اعتکاف چقدر ضروری و مؤثر است؟  

حضور روحانیت از ضروریات اعتکاف است و این قشر باید در مساجد حضور داشته باشند و مراسم معنوی اعتکاف با حضور روحانیت در بخشهای مختلف برگزار شود.

مسجد با امام جماعت و روحانی عجین است، نمازها و مراسم سخنرانی ها، گفتمانهای دینی و نشست های پرسش و پاسخ باید با محوریت امام جماعت و روحانی برگزار شود.

اعتكاف عبادتی جامع و كامل است که شامل مجموعه‌ای از عبادات همچون نماز، روزه، تلاوت قرآن و دعا است و برگزاری این مراسم با هدف تقرب به خدای متعال و تربیت نسل جوان برای مقابله با هجمه های فرهنگی و کاهش آسیبهای اجتماعی است و حضور روحانیت در این راستا نقش آفرین است.

رسا- چه تعداد روحانی و مبلغ در ایام اعتکاف فعالیت دارند؟

سال گذشته 80 خواهر مبلغ در مساجد بین بانوان معتکفان فعالیت داشته اند و امسال این آمار افزایش یافته است، هم اکنون بیش از 150 مداح و ذاکر و 80 مربی قرآن در کنار مبلغان در مساجد فعالیت دارند.

۳۰۰ مبلغ خواهر و برادر در ایام البیض در راستای برگزاری گفتمان دینی با موضوع «احکام شرعی و ضروری»، اقامه نماز جماعت در مساجد و دیگر برنامه های دینی در مساجد لرستان فعالیت دارند.

آگاه سازی و اطلاع‌ رسانی احکام شرعی برای معتکفان به‌ ویژه نسل جوان و بصیرت افزایی در جهت مقابله با هجمه های فرهنگی دشمن از دیگر اهداف مهم اعزام مبلغان است.

ارتباط بنده با خدا، نقش نیایش با عبودیت، سیره علمی و عملی حضرت امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زینب(س)، نقش دعا و توسل به اهل بیت(ع) در زندگی از دیگر محوریتهای سخنرانی و تبلیغ مبلغان اعزامی است.

رسا- آیا می توان ترویج و نهادینه سازی معنویت را در اصلاح مسائل اقتصادی و سیاسی کشور مؤثر دانست؟

اعتکاف اردوی بزرگ معنوی است و این مهم نقش بسزایی و معنویت در عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نقش آفرین است.

همه عبادات ما عبادی و سیاسی است، معنویت هیچ گاه از ماسئل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جدا نیست، برای تحقق مسأله اقتصاد مقاومتی که بخش اعظمی از آن بر عهده مسؤولان است و با تولید و ترویج فرهنگ کار و مصرف کالای داخلی محقق می شود در سایه ایمان، توکل به خدا و رعایت حق الناس این مهم محقق می شود.

در برگزاری مراسم معنوی اعتکاف بخشی از سخنرانی ها به مسائل روز جامعه اختصاص می یابد و نقش معنویت در این مسائل برای همگان بازگو و یادآوری می شود.

خداترس بودن، رعایت حقوق دیگران، برقراری عدالت در امور اقتصادی و انجام فعالیتها در عرصه سیاسی کشور در سایه تقوا، معنویت، ایمان و بندگی خدا به نتیجه مطلوب می رسد چراکه همه ما در هر عرصه و زمینه ای برای رضای خدا فعالیت می کنیم و خدمت به مردم را نباید فراموش کرد و همواره باید مصلحت جامعه و مردم در انجام امور مورد توجه قرار گیرد.

رسا- با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی جامعه ما چه مقدار نیازمند برگزاری این گونه آیین عبادی است؟

امروزه گسترش شبکه های اجتماعی با توجه به داشتن ویژگی و مزیتهای خوبی که می توانند داشته باشند، زیانهایی نیز به همراه دارند.

غفلت از آموزش و نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی موجب گمراهی نسل جوان شده و آثار مخربی بر رفتار فردی و اجتماعی آنان بر جای می گذارد.

برگزاری مراسم معنوی و عبادی فرصتی برای تقویت معنویت، باورها و اعتقادات نسل جوان است، می توان از فرصت گسترش شبکه های اجتماعی نیز در جهت تقویت معنویت نسل جوان تلاش کرد.

حضور نسل جوان در مراسم اعتکاف و به همراه نداشتن گوشی تلفن همراه فرصتی برای دوری از فضای مجازی و حضور در فضای حقیقی است، در این راستا تلاش می شود با هم بودن، در جمع بودن و با برگزاری نشستهای پرسش و پاسخ جوانان طعم فضای حقیقی را بچشند.

با توجه به اینکه استفاده از فضای مجازی فرهنگ خاص خود را دارد، برای جلوگیری از گسترش آسیبهای آن باید آموزش لازم داده شود و به جوانان بیاموزیم که در هر موقعیتی انتخابی سنجیده داشته باشند و فریب دیگران را نخورند، جوانان باید به گونه ای تربیت و هدایت شوند که پیشرفت تکنولوژی و در اختیار قرار گرفتن امکانات مختلف آسیبی به باور و اعتقادات آنان وارد نسازد.

امام صادق(ع) فرموده است: «فِي التَّوْرَاةِ مَكْتُوبٌ يَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبَادَتِي أَمْلَأْ قَلْبَكَ غِنًى وَ لَا أَكِلْكَ إِلَى طَلَبِكَ وَ عَلَيَّ أَنْ أَسُدَّ فَاقَتَك‏؛در تورات نوشته شده است: ای فرزند آدم! برای انجام عبادت من فراغتی به وجود بیاور تا من دل تو را از بی نیازی سرشار سازم و بدون اینکه تو طلب کنی، حاجتت را برآورده کنم و من خود را ملتزم می دانم که حوائج تو را برطرف کنم./404/9459/ب1